Ogof Coygan

Saif Ogof Coygan (Cyfeiirnod OS: SN28480913) ger Talacharn, Sir Gaerfyrddin. Carreg galch yw ei gwneuthuriad ac ynddi fe ddarganfuwyd olion dyn Neanderthal yn dyddio nôl hyd at 64,000 o flynyddoedd oed. Darganfuwyd tair bwyell bout coupè o'r cyfnod hwn, sef Hen Oes y Cerrig. Credir fod y dyn Neanderthal wedi cartrefu yn yr ogof yma tan tua 25,000 o flynyddoedd yn ôl. Bu'n lloches i'r udfil (neu'r heiena) am flynyddoedd wedi hynny.

Ogof Coygan

Math	safle archaeolegol
Daearyddiaeth
Sir	Sir Gaerfyrddin
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	51.75°N 4.49°W

Cafwyd hyd i olion nifer o anifeiliaid hefyd gan gynnwys: y rhinoseros gwlanog y mamoth gwlanog, y ceffyl a'r beison - bron i gyd yn dyddio nôl i'r Oes yr Iâ diweddaraf. Gellir gweld rhai o'r ffosiliau hyn yn Amgueddfa Sirol Caerfyrddin. Bu cryn archwilio archaeolegol yma, gyda'r prosiect diwethaf yn yr 1960au cyn i'r lle gael ei ddymchwel gan chwarel gyfagos.

• 
  Cynllun o'r ogof; 1882
• 
  Bwyell bout coupe neu 'fath Coyga'

Gweler hefyd

• Ogofâu Cae Gwyn a Ffynnon Beuno, ger Llanelwy
• Ogof Pontnewydd, Sir Ddinbych
• Ogof Nana, Ynys Bŷr
• Ogof Paviland, Gŵyr
• Plas-y-Cefn, Sir Ddinbych