Archfarchnad
Siop fawr hunan-wasanaeth a rennir yn sawl adran ac sy'n cynnig ystod eang o fwyd a deunyddiau domestig yw archfarchnad. Mae'n llawer mwy ei maint a'i dewis na siop groser draddodiadol. Mae cyfran helaeth ohonyn nhw yn perthyn i ychydig o gadwynni mawr fel Tesco, Sainsburys ac Asda. Oherwydd fod cyn lleied o'r cwmnïau mawr hyn yn rheoli cyfran helaeth o'r sector economaidd honno, gellir ei galw'n oligopoli.
.jpg) | |
| Math | siop groser, cyfleuster, adeilad masnachol, cwmni brics a morter, siop  |
|---|---|
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Mae'r archfarchnad arferol yn stocio bob math o gig, cynnyrch llaeth, bara, llysiau, ffrwythau a bwyd mewn tuns neu baced ac ati, yn ogystal ag eitemau eraill fel alcohol a sigarets, deunydd glanhau domestig, meddyginiaethau a bwyd anifeiliad anwes. Mae llawer o archfarchnadoedd yn gwerthu nwyddau ychwanegol fel dillad, nwyddau electronig, CDau a DVDs, teganau ac ati.
Adeilad mawr un-llawr yw archfarchnad fel rheol, heb fod ymhell o dref ond yn aml dim yng nghanol y dref ei hun. Mae'n denu cwsmeriaid trwy gynnig ystod eang o nwyddau am brisiau cymharol isel, i gyd dan yr un to. Ceir cyfleusterau fel maes parcio, toiledau, caffis a creches hefyd i wneud hi'n haws i deuluoedd a gwragedd tŷ siopio. Yn ogystal mae'n agor am oriau hir iawn, weithiau dydd a nos. Er mwyn denu cwsmeriaid mewn marchnad gystadleuol a phroffidiol mae rhaid i'r archfarnadoedd wario'n uchel ar hysbysebu.
Maen nhw'n torri pob cornel posibl i arbed gwario er mwyn cynnig nwyddau am brisiau cystadleuol. Ceiff rhai pethau fel bara, llefrith a siwgr, a bwydydd hanfodol eraill eu cynnig am brisiau isel iawn (loss-leaders) am eu bod yn gwybod bydd pobl yn prynu pethau eraill unwaith eu bod yn y stôr. Defnyddir certiau neu fasgedi gan y cwsmeriaid a thelir mewn cyfres o fannau talu. Mae rhai archfarchnadoedd yn dechrau defnyddio systemau 'talu-eich-hunain' i arbed y gost o gyflogi pobl ar y check-out, gydag un gweithiwr yn gallu cadw golwg ar hyd at bump o gwsmeriaid yn talu ar yr un pryd.
Mae nifer o bobl yn bryderus am effaith archfarchnadau ar drefi bychain a'r amgylchedd.