A. W. Wade-Evans

Hanesydd o Gymru ac offeiriad Anglicanaidd oedd Arthur Wade Wade-Evans (31 Awst 1875 - 4 Ionawr 1964).

A. W. Wade-Evans
Ganwyd	31 Awst 1875  Abergwaun
Bu farw	4 Ionawr 1964
Dinasyddiaeth	Cymru
Alma mater	Coleg yr Iesu, Rhydychen
Galwedigaeth	hanesydd

Bywgraffiad

Ganed Wade-Evans yn Abergwaun, Sir Benfro, yn fab i gapten llong. Graddiodd o Goleg Iesu, Rhydychen, yn 1896 a chafodd ei ordeinio'n ddiacon yn 1898. Bu'n gurad yn Llundain, Caerdydd, English Bicknor a Llangystennin Garth Brenn (Welsh Bicknor) cyn dod yn ficer France Lynch yn 1909. Yn ddiweddarach bu'n ficer Pottersbury gyda Furtho a Yardley Gobion ac yna Wrabness. Ymddeolodd yn 1957, a bu'n byw yn Frinton-on-Sea, Essex, lle y bu farw.

Hanesydd

Cyhoeddodd nifer o lyfrau ar hanes cynnar Cymru a Phrydain. Mae'n fwyaf adnabyddus am ei gred fod y farn gyffredinol ymysg haneswyr ar y pryd, fod trigolion Brythonaidd Lloegr wedi eu gyrru ar ffo i'r gorllewin gan y Sacsoniaid, yn anghywir ac yn seiliedig ar gamddehongliad o De Excidio Britanniae gan Gildas (?6g). Yn ôl Wade-Evans, ysgrifennwyd y De Excidio - "y stori ddychmygol hon" sydd "wedi gwenwyno ffynhonnau hanes y Cymry am ganrifoedd" - ar ddechrau'r 8g, ond nid yw pawb yn derbyn ei ddamcaniaeth.

Cyhoeddiadau

• Nennius's "History of the Britons" (1938)
• Coll Prydain (Gwasg y Brython, Lerpwl, 1950). Cyfieithiad o'r De Excidio Britanniae gyda rhagymadrodd a nodiadau.
• The emergence of England and Wales (1956, 1959)
• Welsh Christian origins (1934)
• Parochiale Wallicanum (1911)
• Vitae sanctorum Britanniae et genealogiae (1944).
• Welsh mediaeval law (1909)