Ashtanga (wyth cangen ioga)
Ioga Ashtanga (Sansgrit: अष्टाङ्गयोग sef aṣṭāṅgayoga[1]) yw wyth cangen ioga a dosbarthiad Patanjali o ioga clasurol, fel y nodir yn ei Ioga Swtras. Diffiniodd yr wyth cangen fel yamas (ymatal), niyama (arsylwadau), asana (osgo), pranayama (anadlu), pratyahara (tynnu'n ôl), dharana (crynodiad), dhyana (myfyrdod) a samadhi (amsugno).
 Cerflun o Patanjali, awdur yr Ioga Swtras, yn ymarfer dhyana (myfyrdod), un o'r wyth cangen o ioga y mae'n eu diffinio |
Mae'r wyth cainc yn ffurfio dilyniant o'r bodolaeth allanol i'r bod mewnol. Osgo (neu asana), sy'n bwysig mewn ioga modern (fel ymarfer corff), ond un cangen yn unig o gynllun Patanjali yw'r asanas; a dywed Patanjali bod yn rhaid i'r asanas "fod yn gyson ac yn gyffyrddus". Y prif nod yw kaivalya, dirnadaeth Purusha, y tyst-ymwybodol, ar wahân i prakriti, y cyfarpar gwybyddol, ac anghysylltiad Purusha oddi wrth ei halogiadau.
Wyth cainc
golygu
Mae wyth llwybr ioga Patanjali yn cynnwys set o ganllawiau ar gyfer bywyd disgybledig a phwrpasol moesol, y mae asanas (ystumiau ioga) yn ffurfio un aelod yn unig ohono.[2]
Nododd Patanjali ei ddiffiniad o ioga yn yr Iogac Sutra fel un ag wyth cangen (neu gainc) (अष्टाङ्ग aṣṭ āṅga, "wyth cangen") fel a ganlyn:
1. Yamas
golyguMae Yamas yn rheolau moesegol mewn Hindŵaeth a gellir eu hystyried yn foesau gorfodol (y "pethau i'w gwneud"). Y pum yamas a restrir gan Patanjali yn Yoga Sutra 2.30 yw:[3]
- Ahimsa (अहिंसा): Didrais, heb niweidio pobl eraill
- Satya (सत्य): geirwiredd, peidio a bod yn ffals [4]
- Asteya (अस्तेय): peidio â dwyn
- Brahmacharya (ब्रह्मचर्य): diweirdeb,[4] ffyddlondeb priodasol neu ataliad rhywiol[5]
- Aparigraha (अपरिग्रह): peidio a bod yn gybydd na meddiannu pethau'r byd[4]
Mae Patanjali, yn Llyfr 2, yn nodi sut a pham mae pob un o'r hunan-ataliadau uchod yn helpu yn nhwf yr unigolyn. Er enghraifft, yn adnod II.35, mae Patanjali'n nodi bod rhinwedd bywyd didrais.[6]
2. Niyamas
golyguAil gydran llwybr Ioga Patanjali yw niyama, sy'n cynnwys arferion ac arsylwadau rhinweddol (y "pethau i'w gwneud").[7][8] Mae Sadhana Pada Adnod 32 yn rhestru'r niyamas fel:[9]
- Shaucha (शौच): purdeb, eglurder meddwl, lleferydd a chorff [10]
- Santosha (संतोष): bodlonrwydd, derbyn eraill, derbyn amgylchiadau rhywun fel ag y maent er mwyn eu newid, optimistiaeth ar gyfer eich hun [11]
- Tapas (तपस्): dyfalbarhad, dyfalbarhad, cyni, hunanddisgyblaeth[12][13][14][15]
- Svadhyaya (स्वाध्याय): astudiaeth o Vedas, astudiaeth o'r hunan, hunan-fyfyrio, mewnblannu meddyliau, lleferydd a gweithredoedd yr hunan[13][16]
- Ishvarapranidhana (ईश्वरप्रणिधान): myfyrio ar yr Ishvara (Duw / y Bod Goruchaf, Brahman, y Hunan, Realaeth ddigyfnewid)[11]
3. Āsana
golygu
Mae Patanjali yn dechrau trafod Āsana (आसन, osgo, safle eistedd) trwy ei ddiffinio yn adnod 46 o Lyfr 2, fel a ganlyn,
स्थिरसुखमासनम् ॥४६॥
Dylai asana'r myfyrdod fod yn gyson ac yn gyffyrddus.[17][18]—Yoga Sutras II.46
- Prif: Rhestr o safleoedd ioga
Mae Asana yn osgo (neu'n safle) y gall rhywun ei ddal am gyfnod o amser, a hynny'n hamddenol, yn gyson, yn gyffyrddus a heb symud. Nid yw'r Ioga Swtra yn rhestru unrhyw asana penodol.[19] Mae Āraṇya yn cyfieithu adnod II.47 fel, "perffeithir asanas dros amser trwy leihau'r ymdrech drwy myfyrio ar yr Anfeidrol"; mae'r cyfuniad a'r arfer hwn yn atal y corff rhag ysgwyd. Nid yw unrhyw asana sy'n achosi poen neu anesmwythder yn asana iogig. Mae testunau eilaidd sy'n trafod Swtrâu Ioga Patanjali yn nodi mai un gofyniad asana cywir ar gyfer myfyrdod eistedd yw cadw'r frest, y gwddf a'r pen ar i fyny (safle asgwrn cefn cywir), heb grymu.
4. Prānāyāma
golygu
Prāṇāyāma yw rheolaeth yr anadl, sy'n tarddu o'r Sanskrit prāṇa (प्राण, anadl)[20] ac āyāma (आयाम, atal).[21]
Ar ôl i berson osod ei hun yn yr asana a ddymunir, mae adnodau II.49 i II.51 yn argymell prāṇāyāma, sef yr arfer o reoleiddio anadl yn ymwybodol (mewn-anadlu, y saib llawn, allanadlu, a'r saib gwag). Gwneir hyn mewn sawl ffordd, megis trwy anadlu ac atal anadlu am gyfnod, allanadlu ac yna atal anadlu am gyfnod, trwy arafu'r mewn-anadlu a'r allanadlu, neu trwy newid amseriad a hyd yr anadl yn ymwybodol (anadlu dwfn, anadlu byr).[22][23]
5. Pratyāhāra
golyguMae Pratyāhāra yn gyfuniad o ddau air Sansgrit prati- (y rhagddodiad प्रति-, "yn erbyn" neu "contra") a āhāra (आहार, "dod yn agos, nôl").[24]
Pratyahara yw ymneilltuo i fewn i ymwybyddiaeth y person. Mae'n broses o dynnu'r profiad synhwyraidd yn ôl o wrthrychau'r byd allanol ac yn gam o hunan-echdynnu a thynnu. Nid yw Pratyahara yn ymwybodol yn cau llygaid rhywun i fyd y synhwyrau; yn hytrach, y ymwybodol, mae'n cau prosesau'r meddwl i'r byd synhwyraidd. Mae Pratyahara yn grymuso'r person i leihau gafael y byd allanol arno, ac yn ei alluogi i geisio hunan-wybodaeth a phrofi'r rhyddid cynhenid oddi fewn.[25]
Mae Pratyahara'n nodi trosglwyddiad profiad ioga o bedair cainc cynllun Ashtanga Patanjali, sy'n perffeithio ffurfiau allanol, i'r dair cainc olaf sy'n perffeithio cyflwr mewnol yr iogi: symud o'r tu allan i'r tu mewn, o sffêr allanol y corff i'r sffêr fewnol yr ysbryd.
6. Dhāraṇā
golyguYstyr Dharana (Sansgrit: धारणा) yw canolbwyntio ar un pwynt o fewn y meddwl mewnol. Gwraidd y gair yw dhṛ (धृ), sy'n golygu "dal, cynnal, cadw".[26]
Chweched cangen ioga yw Dharana, sy'n dal ac yn cynnal meddwl y person ar un cyflwr, un pwnc mewnol penodol oddi fewn i'r meddwl.[27] Mae'r meddwl yn ffocysu ar fantra, neu anadl / bogail / blaen tafod / unrhyw le, neu wrthrych y mae'r person eisiau ei grynhoi yn ei feddwl.[28][29] Mae trwsio'r meddwl yn golygu creu ffocws ar un pwynt bach, heb adael iddo wyro yr un mymryn oddi yno.[28]
7. Dhyāna
golygu
Yn llythrennol, ystyr Dhyana (Sansgrit: ध्यान) yw "myfyrio, myfyrio" a "myfyrdod haniaethol dwys."[30]
Dhyana yw dull o ystyried drwy fyfyrio ar beth bynnag mae'r Dharana wedi canolbwyntio arno. Os yw person sydd ar y chweched cangen o ioga yn canolbwyntio ar ryw bresendoldeb dwyfol, er enghraifft, yna Dhyana yw ei fyfyrdod. Os yw'r crynodiad ar un gwrthrych, yna mae'r arsylwi'n anfeirniadol, yn ddiragfarn, ac nid yw'n rhagdybiol'r gwrthrych hwnnw.[31] Pe bai'r ffocws ar gysyniad yna mae Dhyana yn ystyried y cysyniad hwnnw yn ei holl agweddau, ei holl ffurfiau a'i holl ganlyniadau. Mae Dhyana yn drên meddwl di-dor, yn lif afon o wybyddiaeth ac ymwybyddiaeth.[29]
8. Samādhi
golyguYn llythrennol, mae Samadhi (Sansgrit: समाधि) yn golygu "rhoi at ei gilydd, uno, ymuno, cyfuno ag undeb, cyfanwaith cytûn, perlewyg".[32][33] Yn samadhi, wrth fyfyrio ar wrthrych, dim ond yr ymwybyddiaeth o'r gwrthrych sy'n bresennol,[34] ac mae'r ymwybyddiaeth o'r perlewyg yn diflannu.[29][34][35] Ceir dau fath i Samadhi,[36][37] Samprajnata Samadhi, gyda chefnogaeth gwrthrych myfyrdod, ac Asamprajnata Samadhi, heb gefnogi gwrthrych y myfyrdod.[38]
Y Kaivalya
golyguYn ôl Bryant, pwrpas ioga yw rhyddhau person o ddioddefaint, a achosir gan gysylltiad â'r byd, trwy ddirnadaeth wahaniaethol rhwng Purusha, a prakriti, sy'n cynnwys y meddwl cymysglyd a'r kleshas. Yr wyth cangen yw'r "ffordd tuag at cyflawni dirnadaeth wahaniaethol," y "diffodd y puruṣa o bob cysylltiad â prakṛti a pheidio ag ymwneud â'r citta." I'r Patanjali, mae ymarfer Ioga "yn ei hanfod yn cynnwys arferion myfyriol sy'n arwain at gyrraedd cyflwr o ymwybyddiaeth sy'n rhydd o bob dull o feddwl gweithredol neu ddisylwedd, ac yn y pen draw yn cyrraedd rhyw gyflwr lle nad yw'r ymwybyddiaeth yn ymwybodol o unrhyw wrthrych y tu allan iddo'i hun, hynny yw, dim ond yn ymwybodol o'i natur ei hun fel ymwybyddiaeth heb ei chymysgu ag unrhyw wrthrych arall." [39] [40]
Cyfeiriadau
golygu- ↑ Huet, Gérard. "Sanskrit Heritage Dictionary". sanskrit.inria.fr. Cyrchwyd 2020-08-31.
- ↑ Carrico, Mara (10 Gorffennaf 2017). "Get to Know the Eight Limbs of Yoga". Yoga Journal.
- ↑ Āgāśe, K. S. (1904). Pātañjalayogasūtrāṇi. Puṇe: Ānandāśrama. t. 102.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Arti Dhand (2002). "The dharma of ethics, the ethics of dharma: Quizzing the ideals of Hinduism" (yn en). Journal of Religious Ethics 30 (3): 347-372. https://archive.org/details/sim_journal-of-religious-ethics_fall-2002_30_3/page/347.
- ↑ [a] Louise Taylor (2001), A Woman's Book of Yoga, Tuttle, ISBN 978-0804818292, page 3;
[b]Jeffrey Long (2009), Jainism: An Introduction, IB Tauris, ISBN 978-1845116262, page 109; Quote: The fourth vow - brahmacarya - means for laypersons, marital fidelity and pre-marital celibacy; for ascetics, it means absolute celibacy; John Cort states, "Brahmacharya involves having sex only with one's spouse, as well as the avoidance of ardent gazing or lewd gestures (. - ↑ The Yoga Philosophy T. R. Tatya (Translator), with Bhojaraja commentary; Harvard University Archives, page 80
- ↑ N. Tummers (2009), Teaching Yoga for Life, ISBN 978-0736070164, page 13-16
- ↑ Y. Sawai (1987), "The Nature of Faith in the Śaṅkaran Vedānta Tradition", Numen, Vol. 34, Fasc. 1 (Jun., 1987), pages 18-44
- ↑ Āgāśe, K. S. (1904). Pātañjalayogasūtrāṇi. Puṇe: Ānandāśrama. t. 102.
- ↑ Sharma and Sharma, Indian Political Thought, Atlantic Publishers, ISBN 978-8171566785, page 19
- ↑ 11.0 11.1 N Tummers (2009), Teaching Yoga for Life, ISBN 978-0736070164, page 16-17
- ↑ Kaelber, W. O. (1976).
- ↑ 13.0 13.1 SA Bhagwat (2008), Yoga and Sustainability.
- ↑ Espín, Orlando O.; Nickoloff, James B. (2007). An Introductory Dictionary of Theology and Religious Studies. Liturgical Press. t. 1356. ISBN 978-0-8146-5856-7.
- ↑ Robin Rinehart (2004). Contemporary Hinduism: Ritual, Culture, and Practice. ABC-CLIO. t. 359. ISBN 978-1-57607-905-8.
- ↑ Polishing the mirror Yoga Journal, Gary Kraftsow, Chwefror 25, 2008
- ↑ The Yoga Philosophy T. R. Tatya (Translator), with Bhojaraja commentary; Harvard University Archives, tud. 86
- ↑ Hariharānanda Āraṇya (1983), Yoga Philosophy of Patanjali, State University of New York Press, ISBN 978-0873957281, page 228 with footnotes
- ↑ The Yoga-darsana: The sutras of Patanjali with the Bhasya of Vyasa GN Jha (Translator); Harvard University Archives, page xii
- ↑ prAna Sanskrit-English Dictionary, Koeln University, Germany
- ↑ AyAma Sanskrit-English Dictionary, Koeln University, Germany
- ↑ The Yoga Philosophy TR Tatya (Translator), with Bhojaraja commentary; Harvard University Archives, page 88-91
- ↑ The Yoga-darsana: The sutras of Patanjali with the Bhasya of Vyasa GN Jha (Translator); Harvard University Archives, pages 90-91
- ↑ AhAra Sanskrit-English Dictionary, Koeln University, Germany
- ↑ Charlotte Bell (2007), Mindful Yoga, Mindful Life: A Guide for Everyday Practice, Rodmell Press, ISBN 978-1930485204, pages 136-144
- ↑ dhR, Monier Williams Sanskrit-English Dictionary (2008 revision), Cologne Digital Sanskrit Lexicon, Germany
- ↑ Bernard Bouanchaud (1997), The Essence of Yoga: Reflections on the Yoga Sūtras of Patañjali, Rudra Press, ISBN 9780915801695, page 149
- ↑ 28.0 28.1 Charlotte Bell (2007), Mindful Yoga, Mindful Life: A Guide for Everyday Practice, Rodmell Press, ISBN 978-1930485204, pages 145-151
- ↑ 29.0 29.1 29.2 The Yoga-darsana: The sutras of Patanjali with the Bhasya of Vyasa - Book 3 GN Jha (Translator); Harvard University Archives, pages 94-95
- ↑ dhyAna, Monier Williams Sanskrit-English Dictionary (2008 revision), Cologne Digital Sanskrit Lexicon, Germany
- ↑ Charlotte Bell (2007), Mindful Yoga, Mindful Life: A Guide for Everyday Practice, Rodmell Press, ISBN 978-1930485204, pages 151-159
- ↑ samAdhi, Monier Williams Sanskrit-English Dictionary (2008 revision), Cologne Digital Sanskrit Lexicon, Germany
- ↑ samAdhi Sanskrit-English Dictionary, Koeln University, Germany
- ↑ 34.0 34.1 Āraṇya 1983, t. 252-253.
- ↑ Desmarais 2008, t. 175-176.
- ↑ Jones & Ryan 2006, t. 377.
- ↑ Sri Swami Sivananda, Raja Yoga Samadhi
- ↑ Swami Jnaneshvara Bharati, Integrating 50+ Varieties of Yoga Meditation
- ↑ Edwin Bryant (2011, Rutgers University), The Yoga Sutras of Patanjali IEP
- ↑ Bryant 2009.
Llyfryddiaeth
golygu- Āraṇya, Hariharānanda (1983), Yoga Philosophy of Patanjali, State University of New York Press, ISBN 978-0873957281
- Bryant, Edwin F. (2009), The Yoga Sūtras of Patañjali: A New Edition, Translation and Commentary, New York: North Poinnt Press, ISBN 978-0865477360, https://archive.org/details/yogastrasofpataj0000brya
- Crangle, Eddie (1984), "A Comparison of Hindu and Buddhist Techniques of Attaining Samādhi", in Hutch, R. A., Under The Shade of the Coolibah Tree: Australian Studies in Consciousness, University Press of America, http://www.ahandfulofleaves.org/documents/Articles/A%20Comparison%20of%20Hindu%20and%20Buddhist%20Techniques%20of%20Attaining%20Samadhi_Crangle_1984.pdf, adalwyd 2021-12-19
- Desmarais, Michele Marie (2008), Changing Minds : Mind, Consciousness And Identity In Patanjali'S Yoga-Sutra, Motilal Banarsidass, ISBN 978-8120833364
- Jianxin Li (n.d.), A Comparative Study between Yoga and Indian Buddhism, asianscholarship.org, http://www.asianscholarship.org/asf/AnnualFellows/July8_9/Li%20Jianxin,%20A%20Comparative%20Study%20between%20Yoga%20and%20Indian%20Buddhism.doc
- Jones, Constance; Ryan, James D. (2006), Encyclopedia of Hinduism, Infobase Publishing
- Maehle, Gregor (2007), Ashtanga Yoga: Practice and Philosophy, New World Library
- Taimni, I.K. (1961), The Science of Yoga: The Yoga Sutras of Patanjali, https://www.yogastudies.org/wp-content/uploads/Science_of_Yoga-Taimni.pdf
- Whicher, Ian (1998), The Integrity of the Yoga Darsana: A Reconsideration of Classical Yoga, SUNY Press
- Wynne, Alexander (2007), The Origin of Buddhist Meditation, Routledge, http://www.e-reading.link/bookreader.php/134839/Wynne_-_The_Origin_of_Buddhist_Meditation.pdf
Darllen pellach
golygu- TR Tatya (1885), The Yoga Philosophy, gyda sylwebaeth Bhojaraja; Archifau Prifysgol Harvard;
- GN Jha (1907), The Yoga-darsana: Sutras Patanjali gyda Bhasya Vyasa gyda nodiadau; Archifau Prifysgol Harvard;
- Charles Johnston (1912), The Yogasutras of Patanjali
- IK Taimni (1961), Gwyddoniaeth Ioga: Sutras Ioga Patanjali
- Chip Hartranft (2003), The Yoga-Sûtra of Patañjali. Cyfieithu a Geirfa Sansgrit-Saesneg (86 tudalen)