Asid fformig
Asid gwan yw asid fformig, y symlaf o deulu o asidau o'r enw asid carbocsylig, ac fe adnabyddwn ef weithiau gyda'r enw 'asid methanoig'. Ei fformiwla gemegol ydyw HCOOH neu CH2O2.
 | |
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | math o endid cemegol  |
|---|---|
| Math | straight chain fatty acids, alkanoic acid, short-chain fatty acid |
| Màs | 46.005 uned Dalton |
| Fformiwla gemegol | Ch₂o₂ |
| Clefydau i'w trin | Dafaden sylfaenol |
| Rhan o | response to formic acid |
| Yn cynnwys | ocsigen, carbon, hydrogen |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Mae'n digwydd ym myd natur: fe'i geir ym mhigiad y morgrugyn er enghraifft, yn ogystal â'r wenynen. Mae hefyd yn gynnyrch tannwydd amgen cerbydau diweddar sy'n llosgi methanol ac ethanol os yw'n cael ei halogi gan ddŵr a gasolin.
O'r gair Lladin formica y daw ei enw (fel llawer o enwau gwyddonol): ystyr formica ydy morgrugyn ac roedd morgrug yn cael eu distyllu gan y Rhufeiniaid mewn cerwyni mawr er mwyn creu asid fformig.
Defnydd
golyguI brisyrfio bwyd ac fel asiant gwrthfacteria gwartheg y caiff ei ddefnyddio fynychaf. Mae gwair wedi cael ei chwistrellu gan asid fformig yn para'n hirach gan nad yw'n pydru mor gyflym. Gall hefyd ladd bacteria samonela mewn bwyd ieir.
Fe'i gysylltir hefyd gyda datblygiadau diweddar iawn gyda chell danwydd.
