Bachymbyd

plasty gwledig rhestredig Gradd II* yn Llanynys

Plasdy Cymreig a phentrefan ym mhlwyf Llanynys, ger Rhuthun, Sir Ddinbych yw Bachymbyd (amrywiad: Bachynbyd). Roedd yn un o dai Salbriaid Llewenni ac yn ganolfan nawdd bwysig i'r beirdd Cymraeg, yn enwedig yn yr 16g.

Bachymbyd
Mathplasty gwledig Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynolBachymbyd Estate Edit this on Wikidata
LleoliadLlanynys Edit this on Wikidata
SirSir Ddinbych Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Uwch y môr69.2 metr Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau53.1391°N 3.35771°W Edit this on Wikidata
Map
Statws treftadaethadeilad rhestredig Gradd II* Edit this on Wikidata
Manylion

Sefydlwyd Bachymbyd gan Pyrs Salbri drwy ei briodas ag aeres Hywel ap Rhys o'r Rug, ger Corwen.

Un o'r beirdd a noddid gan Salbriaid Bachymbyd oedd y clerwr Robin Clidro. Erys ar glawr cerdd o ddiolch ganddo i Robert Salbri (bu farw 1551). Dyma ddarn ohono:

Mi a euthum i Fachymbyd at y gŵr gore
Y coed (tair chwaer) Neuadd Bachymbyd, Llanynys
Llei bo bendith y byd yn ei neuadde,
A merch arglwydd Llŷn yn rhoi aur a gwledde,
A gwin ac arian, a byd o'r gore.
A lloned y plas o wŷr da eu campe,
A llawenydd y byd oedd y gwylie.
Mi a fûm yno flwyddyn yn iro 'y nghrimoge
Heb wneuthur gwaith na gorchwyl ond cysgu y bore,
Fo ddoeth y meistr Robert ac a roes imi lifre,
Arglwydd Bachymbyd, y penna' o'r plase.[1]

Roedd yr anterliwtwr a bardd Twm o'r Nant yn ennill bywoliaeth fel cariwr coed ym Machymbyd a'r cylch hyd tua 1769.

Cyfeiriadau golygu

  1. Dyfynnir yn: Enid Rowlands (gol.), Gwaith Siôn Tudur, 2 gyfrol (Caerdydd, 1980), cyfrol 2, tud. 518.
  Eginyn erthygl sydd uchod am Sir Ddinbych. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato