Belarws
Gweriniaeth dirgaeëdig yn nwyrain Ewrop yw Belarws (hefyd Belarws, Belarŵs neu Rwsia Wen; Belarwseg a Rwseg: Беларусь). Mae'n ffinio â Rwsia i'r dwyrain, ag Wcrain i'r de, â Gwlad Pwyl i'r gorllewin, ac â Lithwania a Latfia i'r gogledd. Minsk yw ei phrifddinas – mae dinasoedd mawr eraill yn cynnwys Brest, Grodno, Gomel, Mogilev, Vitebsk a Bobruisk. Coedwigir un traean o'r wlad, ac mae amaethyddiaeth a gweithgynhyrchu yn ganolog i'r economi. Belarws yw un o’r gwledydd yr effeithwyd yn fwyaf difrifol arni gan ymbelydredd niwclear o ddamwain atomfa Chernobyl o 1986 yn Wcrain.
.svg) | |
|
Рэспубліка Беларусь (Belarwseg) | |
 | |
| Math |
gwladwriaeth sofran  |
|---|---|
| Enwyd ar ôl |
Rws Gwyn |
|
| |
| Prifddinas |
Minsk |
| Poblogaeth |
9,494,200 |
| Sefydlwyd |
|
| Anthem |
Ni, Felarwsiaid |
| Pennaeth llywodraeth |
Sergei Rumas |
| Cylchfa amser |
UTC+03:00 |
| Iaith/Ieithoedd swyddogol |
Belarwseg, Rwseg |
| Daearyddiaeth | |
| Arwynebedd |
207,600.496983 km² |
| Yn ffinio gyda |
Latfia, Lithwania, Gwlad Pwyl, Yr Wcráin, Rwsia, Yr Undeb Ewropeaidd |
| Cyfesurynnau |
53.5283°N 28.0467°E |
| Gwleidyddiaeth | |
| Corff gweithredol |
Cyngor y Gweinidogion |
| Corff deddfwriaethol |
Y Cynulliad Cenedlaethol |
| Swydd pennaeth y wladwriaeth |
Arlywydd Belarws |
| Pennaeth y wladwriaeth |
Alexander Lukashenko |
| Swydd pennaeth y Llywodraeth |
Prif Weinidog |
| Pennaeth y Llywodraeth |
Sergei Rumas |
 | |
| Ariannol | |
| Cyfanswm CMC (GDP) |
54,442 million $ (UDA) |
| CMC y pen |
5,733 $ (UDA) |
| Arian |
Belarusian ruble |
| Wrth gefn |
7,315,236,708 $ (UDA) |
| Canran y diwaith |
6 % |
| Cyfartaledd plant |
1.62 |
| Mynegai Datblygiad Dynol |
0.798 |
Yn ystod ei hanes, bu rhannau Belarws dan reolaeth sawl gwlad, gan gynnwys Dugiaeth Polatsk, Archddugiaeth Llethaw, Cymanwlad Gwlad Pwyl-Llethaw, ac Ymerodraeth Rwsia. Daeth Belarws yn weriniaeth Sofietaidd ym 1922. Datganodd y weriniaeth ei sofraniaeth ar 27 Gorffennaf 1990. Yn sgil cwymp yr Undeb Sofietaidd, datganodd Belarws ei hannibyniaeth yn swyddogol ar 25 Awst 1991. Alexander Lukashenko yw arlywydd y wlad ers 1994. Yn ystod ei reolaeth, mae Lukashenko wedi gweithredu polisïau y cyfnod Sofietaidd, er gwaethaf gwrthwynebiadau oddi wrth bwerau gorllewinol. Mae Belarws yn trafod gyda Rwsia i uno'r ddwy wlad yn un wladwriaeth a elwir yn Undeb Rwsia a Belarws, er bod y trafodaethau yn stolio ers sawl blwyddyn.
DaearyddiaethGolygu
HanesGolygu
Rhanbarth y dalaith mawr Kievan Rus' oedd Belarws, tan y farwolaeth y Brenin Yaroslav I "y Doeth" ym 1054.
GwleidyddiaethGolygu
DiwylliantGolygu
EconomiGolygu