Dinas yn India yw Bodh Gaya neu Bodhgaya (hefyd Bodh-Gaya). Saif yn nhalaith Bihar. Mae'n enwog fel y man lle cyrhaeddodd Gautama Siddhartha, y Bwdha hanesyddol, ei Oleuedigaeth. Bodh Gaya yw'r bwysicaf o bedair man pererindod i ddilynwyr Bwdiaeth; y tair arall yw Kushinagar, Lumbini a Sarnath. Roedd ei phoblogaeth yn 2001 yn 30,883.

Bodh Gaya
Mathanheddiad dynol, Nagar Panchayat Edit this on Wikidata
LL-Q1571 (mar)-Neelima64-बोधगया.wav Edit this on Wikidata
Poblogaeth45,349, 38,439, 30,883, 52,000 Edit this on Wikidata
Cylchfa amserUTC+05:30 Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirGaya district, Bihar Edit this on Wikidata
GwladBaner India India
Uwch y môr108 metr Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau24.695°N 84.9925°E Edit this on Wikidata
Cod post824231 Edit this on Wikidata
Map
Teml Mahabodhi, Bodh Gaya

Yn ôl y traddodiad Bwdhaidd, daeth y tywysog Gautama Siddhartha yma tua 500 CC, fel mynach yn ceisio gweledigaeth. Eisteddodd dan goeden Bodhi (Ficus religiosa; mae'r gair Sansgrit bodhi yn golygu 'Goleuedigaeth') yma, ac wedi tri diwrnod a thair noson o fyfyrio, cyrhaeddodd Oleuedigaeth, a'r atebion i'w gwestiynau. Wedi saith wythnos, teithiodd i Sarnath, lle dechreuodd bregethu Bwdhiaeth.

Ceir nifer fawr o demlau Bwdhaidd yma, gyda theml yn cynrychioli pob gwlad Fwdhaidd. Y brif deml yw Teml Mahabodhi. Credir i'r deml yma gael ei sefydlu gan yr ymerawdwr Asoka a ymwelodd â Bodh Gaya ar ôl troi'n Fwdhydd a gadawodd arysgrif yno. Mae'r adeilad presennol yn ddiweddarach. Mae'n 160 troedfedd o uchder ac mae'n cynnwys cerflun anferth o'r Bwdha wedi'i gildio ag aur. Ceir nifer o stupas o gwmpas y deml wedi'u codi mewn diolch gan bererinion dros y canrifoedd. Yr olion hynaf ym Modh Gaya yw'r rhannau o'r hen glawdd neu ffens, yn bileri carreg cerfiedig, a safai o amgylch y deml wreiddiol.

Cyhoeddwyd Bodh Gaya yn Safle Treftadaeth y Byd yn 2005.

Cyfeiriadau a darllen pellach

golygu
  • Buddhist Shrines in India (Delhi: Gweinyddiaeth Gwybodaeth, Llywodraeth India, 1994)