Botwm gleuad
Poronia erici

Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Fungi
Dosbarth: Ascomycota
Urdd: Xylariales
Teulu: Xylariaceae
Genws: Poronia[*]
Rhywogaeth: Poronia erici
Enw deuenwol
Poronia erici

Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Xylariaceae yw'r Botwm gleuad (Lladin: Poronia erici; Saesneg: Dung Button).[1] Y Dafadennau Duon yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Dafad yw 'dafaden', ond gall hefyd gyfeirio at lympiau bychan o groen ar gorff dynol. Dylid cofio fod llawer o ddefaid yn ddu, ac felly llawer o'r ffyngau hyn! Mae'r teulu Xylariaceae yn gorwedd o fewn urdd y Xylariales.

Ffyngau golygu

Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.

Aelodau eraill o deulu'r Xylariaceae golygu

Mae gan Botwm gleuad ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:

Rhestr Wicidata:

rhywogaeth enw tacson delwedd
Camillea tinctor Hypoxylon tinctor
Dafaden bedw Hypoxylon multiforme
 
Dafaden cyll Hypoxylon fuscum
 
Dafaden ffawydd Hypoxylon fragiforme
 
Dafaden rydlyd Hypoxylon rubiginosum
 
Hypoxylon aeruginosum Hypoxylon aeruginosum
Hypoxylon allantoideum Hypoxylon allantoideum
Hypoxylon anomalum Hypoxylon anomalum
Hypoxylon howeanum Hypoxylon howeanum
 
Hypoxylon vogesiacum Hypoxylon vogesiacum
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd golygu

Cyfeiriadau golygu

  1. Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
  2. Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
  3. Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
  Safonwyd yr enw Botwm gleuad gan un o brosiectau  . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.