Cap llaeth llarwydd
| Cap llaeth llarwydd Lactarius porninsis
| |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Russulales |
| Teulu: | Russulaceae |
| Genws: | Deliciosi[*] |
| Rhywogaeth: | Lactarius porninsis |
| Enw deuenwol | |
| Lactarius porninsis Rolland | |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Russulaceae yw'r Cap llaeth llarwydd (Lladin: Lactarius porninsis; Saesneg: Larch Milkcap).[1] 'Y Capiau Llaeth' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Mae'r gair 'llaeth; (neu lefrith) yma'n cyfeirio at ddiferion o latecs, neu sudd gwyn a welir yn crynhoi oddi tan degyll y fadarchen. Mae'r teulu Russulaceae yn gorwedd o fewn urdd y Russulales.
Defnyddir y ffwng hwn wedi'i goginio mewn bwydydd a gellir ei fwyta'n amrwd.
Ffyngau golygu
Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Russulaceae golygu
Mae gan Cap llaeth llarwydd ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Russula amoena | Russula amoena |  |
| Russula atrorubens | Russula atrorubens |  |
| Russula brunneoviolacea | Russula brunneoviolacea |  |
| Russula columbicolor | Russula columbicolor | |
| Russula firmula | Russula firmula |  |
| Russula innocua | Russula innocua | |
| Russula mollis | Russula mollis | |
| Russula persicina | Russula persicina |  |
| Russula versatilis | Russula versatilis |  |
| Tegyll brau ffrwythaidd | Russula queletii |  |
Gweler hefyd golygu
Cyfeiriadau golygu
- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Cap llaeth llarwydd gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.
| Gofal! |
|
Er bod rhai madarch yn fwytadwy, mae eraill yn fwytadwy gan rai pobl ond yn wenwyn i eraill! |