Capel Ebenezer, Caergybi

capel y Methodistiaid Calfinaidd yng Nghaergybi

Mae Capel Ebenezer wedi ei leoli yn nhref Caergybi ar Ynys Môn.

Capel Ebenezer, Caergybi
Mathcapel Edit this on Wikidata
LL-Q9309 (cym)-RandomWilliams1908-Capel Ebenezer, Caergybi (Q29492553).wav Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
LleoliadCaergybi, Cymuned Caergybi Edit this on Wikidata
SirCaergybi, Cymuned Caergybi Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Uwch y môr18.2 metr Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau53.298844°N 4.628538°W Edit this on Wikidata
Cod postLL65 2TE Edit this on Wikidata
Map
Statws treftadaethadeilad rhestredig Gradd II, Henebion Cenedlaethol Cymru Edit this on Wikidata
Manylion

Mae hanes y capel hwn yn gallu cael ei lwybro’n ôl i Ysgol Sul mewn tŷ o’r enw Bodwradd sefydlwyd yn 1813. Ers hynny, mae’r ysgol wedi symud sawl gwaith. Parhaodd Ysgoldy Cweryd, sefydlwyd yn 1826, tan 1850 pan gafodd y capel cyntaf ei hadeiladu. Yn 1860, cafodd estyniad ei roi ar y capel a chafodd sawl atgyweiriad pellach yn yr 1880au. Gan gostio £1065, cafodd ysgoldy a thŷ capel ei hadeiladu yn 1891.[1]

Yn 1897, cafwyd offeryn cerdd yn y capel am y tro cyntaf. Wedi ei hadeiladu mewn dull clasurol gyda mynediad bwa, agorwyd capel newydd yn 1903. Costiodd yr adeilad newydd £5000. Gyda’r ysgoldy a’r tŷ capel yn gyfagos, mae’r Capel Ebenezer yn adeilad mawr, nodedig. Ailadeiladwyd ymhellach, gan gynnwys y ffryntiad, rhwng 1901 a 1912. Mae'r prif ffasâd wedi blocio blociau cerrig llwyd gyda gorchuddion cerrig Caerfaddon ond mae'r waliau allanol wedi'u torri â cherrig mân. Mae'r to o lechi.

Yn ôl sôn, dechreuodd Band of Hope Caergybi yn yr Ebenezer. Erbyn hyn, mae’r capel wedi cau.

Cyfeiriadau

golygu
  1. Jones, Geraint I. L. (2007). Capeli Môn. Gwasg Carreg Gwalch. t. 73. ISBN 1-84527-136-X.