Castell Gwithian
Castell neu domen mwnt a beili ydyw Castell Gwithian, ger Blaenporth, Ceredigion; cyfeiriad grid SN265488.
| Math | castell mwnt a beili, castell  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Ceredigion |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 52.11098°N 4.534346°W |
 | |
| Statws treftadaeth | heneb gofrestredig, Henebion Cenedlaethol Cymru |
| Manylion | |
| Dynodwr Cadw | CD070 |
Adeiladwyd y castell ym 1110 gan Gilbert Fitz Richard, Iarll Stregyl. Cofnodir ym Mrut y Tywysogion iddo gael ei losgi'n ulw gan y Tywysog Gruffudd ap Rhys yn 1116. Lladdwyd y rhan fwyaf o'r amddiffynwyr Normanaidd ond dim ond un o filwyr Gruffudd a laddwyd. Dyna'r cofnod olaf am y castell.[1]
Cofrestrwyd y mwnt a beili hwn gan Cadw a chaiff ei adnabod gyda'r rhif SAM: CD070.[2]
Mae'r clwstwr mwyaf o'r tomennydd hyn drwy wledydd Prydain i'w weld yn ardal y gororau (neu'r Mers): sef Swydd Amwythig, Swydd Gaer, Swydd Henffordd, Powys a Sir y Fflint fel y caiff ei adnabod heddiw.[3]
Cyfeiriadau
golygu- ↑ Afan ab Alun, Cestyll Ceredigion (Gwasg Carreg Gwalch, 1991), tud. 22.
- ↑ "Coflein". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2014-01-04. Cyrchwyd 2010-10-22.
- ↑ ["Gwefan English Heritage; adalwyd 22/10/2010 (Saesneg)". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-11-06. Cyrchwyd 2010-10-22. Gwefan English Heritage; adalwyd 22/10/2010 (Saesneg)]
