Ceolwulf o Wessex

Daeth Ceolwulf, o linach brenhinol Wessex, yn Frenin Wessex yn 597.

Ceolwulf o Wessex
Ganwyd	6 g
Bu farw	611
Dinasyddiaeth	Wessex
Galwedigaeth	gwron
Swydd	brenin Wessex
Tad	Cutha of Wessex
Mam	unnamed wife of Cutha of Wessex
Plant	Cuthgils, Cynegils
Llinach	Teyrnas Wessex

Bywyd

Fe ddaeth Ceolwulf yn Frenin Wessex yn 597 ar farwolaeth ei frawd Ceol. Ar y pryd yr oedd mab Ceol, Cynegils, yn rhy ifanc i deyrnasu. ar farwolaeth ei frawd Ceol. Ar y pryd yr oedd mab Ceol, Cynegils, yn rhy ifanc i deyrnasu.

Teyrnasodd Ceolwulf am bedwar ar ddeg o flynyddoedd. Ni cheir dim am hanes Wessex yn ystod ei deyrnasiad yn y croniclau Seisnig.

Fodd bynnag, yn ôl hanesyn a geir yn Llyfr Llandaf (12g), arweiniodd Ceolwulf fyddin o Sacsoniaid i ymosod ar Went. Dywedir i hynny ddigwydd ar ddiwedd oes Tewdrig, brenin Gwent (tua 580-630), ar ôl iddo ymddeol yn ei henaint a throsglwyddo'r orsedd i'w fab Meurig. Croesodd y Sacsoniaid Afon Hafren dan arweiniad Ceolwulf tua'r flwyddyn 630, gan anrheithio nifer o glasau ac eglwysi. Daeth Tewdrig allan o'i ymddeoliad i gynorthwyo ei fab ac amddiffyn yr eglwys yn erbyn y "paganiaid" Seisnig. Gorchfygodd Tewdrig a Meurig y Sacsoniaid ym mrwydr Pont y Saeson, ger Tyndyrn, ond clwyfwyd Tewdrig yn angeuol. Ond gan fod Ceolwulf wedi peidio teyrnasu yn 611, mae'r dyddiad yn rhy hwyr o ugain mlynedd.

Bu farw Ceolwulf heb blant cofnodedig; trosglwyddwyd yr orsedd i Cynegils.