Wessex
Un o brif deyrnasoedd yr Eingl-Sacsoniaid, yn ne Lloegr, oedd Wessex. Teyrnas y Sacsoniaid Gorllewinol oedd Wessex (West Sax[ons]). Yn y nawfed ganrif unwyd y Lloegr Eingl-Sacsonaidd ganddi. Ei chanolbwynt oedd basn uchaf Afon Tafwys. O'r 6g ymlaen ymledodd i'r de-orllewin. Daeth i wrthdrawiad â theyrnas Mersia, teyrnas bennaf Lloegr y pryd hynny, a bu brwydro am oruchafiaeth rhyngddynt tan 825 pan lwyddodd Egbert, brenin Wessex (802-839) i osod ei awdurdod ar Fercia. Ar sail y goruchafiaeth hynny unodd Alffred Fawr (849-899) Loegr (ac eithrio tiriogaeth y Daniaid yn nwyrain Lloegr, sef y Ddaenfro).
| Math | gwlad ar un adeg, teyrnas  |
|---|---|
| Prifddinas | Caerwynt |
| Sefydlwyd |
|
| Iaith/Ieithoedd swyddogol | West Saxon |
| Daearyddiaeth | |
| Rhan o'r canlynol | Y Saith Deyrnas |
| Cyfesurynnau | 51.2°N 2°W |
 | |
| Crefydd/Enwad | paganiaeth Eingl-Sacsonaidd, Cristnogaeth |
| Arian | sceat |
Rhestr o Frenhinoedd a Thywysogion Wessex
golygu- Cerdic mab Elesa (495 - 540)
- Creodin mab Caradog (540 - 544)
- Cynwrig mab Creodin (544 - 560)
- Coelin mab Cynwrig (560 - 591/593)
- Ceol mab Cutha mab Cynwrig (591 - 597)
- Ceolwulf mab Cutha mab Cynwrig (597 - 611)
- Cuneglas mab Ceolric (611 - 643)
- Cwichelm mab Ceolric (626 - 636)
- Cenwalh mab Cuneglas (643 - 672)
- Baldrad mab Cenwalh (672 - 674)
- Cenfus mab Cwdeglas mab Ceolwulf (674)
- Aescwine mab Cenfus (674 - 676)
- Centwine mab Cuneglas (676 - 685)
- Cadwallon mab Cenbert mab Ceda mab Cadfan mab Coelin (685 - 688)
- Ine mab Conrad mab Ceolwal mab Ceolwulf (688 - 726)
- Ithelheard mab Ine (726 - 740)
- Cuthred mab Cynewulf mab Cuthred mab Cwichelm (740 - 756)
- Sigeberht (756 - 757), mab Sigeric Essex
- Cynewulf mab Ealdbert mab Centwine (757 - 786)
- Beorhtric (786 - 802), Mersia
- Egbert mab Ealmund mab Offa mab Eoppa mab Ingild mab Conrad mab Ceolwal mab Ceolwulf (802 - 839)
- Ithelwulf mab Egbert (839 - 858)
- Ithelbald mab Ithelwulf (856 - 860)
- Ithelbert mab Ithelbald (858 - 866)
- Ithelred mab Ithelbald (866 - 871)
- Alurd mab Ithelbald (871 - 899)
- Iorwerth mab Alurd (899 - 924)
- Ithelweard mab Iorwerth (924)
- Ithelstan mab Alurd (924 - 939)
- Ednyfed mab Iorwerth (939 - 946)
- Idred mab Iorwerth (946 - 955)
- Idwig mab Idmund (955 - 959)
- Idgar mab Idmund (959 - 975)
- Iorwerth mab Idgar (975 - 978)
- Ithelred mab Idgar (978 - 1013)
- Sweyn I, brenin Denmarc (1013 - 1014)
- Ithelred mab Idgar (1014 - 1016)
- Ednyfed mab Ithelred (1016)
- Canute Fawr (1016 - 1035)
- Harold Paw Cwningen (1035 - 1040)
- Harthacanute (1040 - 1042)
- Iorwerth mab Ithelred (1042 - 1066)
- Harold mab Cadfan mab Wulfnot mab Ithelmor mab Ithelweard mab Idric mab Iddonfrith mab Ithelhelm mab Ithelred mab Ithelbald (1066)
- Idgar mab Iorwerth mab Idmund mab Ithelred (1066)
