Chwarel Rhiwbach
Chwarel lechi i'r dwyrain o dref Blaenau Ffestiniog oedd Chwarel Rhiwbach. Fe'i dechreuwyd tua diwedd y 18g a bu'n gweithio hyd 1952.
Daearyddiaeth | |
---|---|
Gwlad | ![]() |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/The_%27village%27_at_Rhiwbach_Quarry_-_geograph.org.uk_-_576141.jpg/280px-The_%27village%27_at_Rhiwbach_Quarry_-_geograph.org.uk_-_576141.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/RhiwbachTramwayMap.png/280px-RhiwbachTramwayMap.png)
Pan ddechreuwyd y chwarel, cludid y llechi ar gefn ceffylau i lawer i Gwm Penmachno ac oddi yno i Drefriw, lle'r oedd cei. Yn ddiweddarach, cludid y llechi i'r cyfeiriad arall, dros ysgwydd y Manod Mawr i gyrraedd Afon Dwyryd ger Maentwrog. Agorwyd Tramffordd Rhiwbach yn 1863, yn cysylltu a Rheilffordd Ffestiniog.
Gan fod safle'r chwarel yma yn un anghysbell, gellir gweld olion nifer o adeiladau ar gyfer y gweithwyr, nid yn unig barics ond tai i deuluoedd, ysgol a siop.