Clawdd Offa

clawdd amddiffynol rhwng Mersia a brenhiniaeth Cymru

Clawdd a ffos sy'n rhedeg yn gyfochrog i'r ffin bresennol rhwng Cymru a Lloegr yw Clawdd Offa. Mae'n ymestyn o aber Afon Dyfrdwy yn y gogledd i aber Afon Hafren yn y de am 150 milltir; dyma oedd y clawdd hwyaf neu hiraf a wnaed gan ddyn yng ngorllewin Ewrop yn yr Oesoedd Canol.[1]

Clawdd Offa
Mathgwrthglawdd, safle archaeolegol Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirPowys, Sir Ddinbych Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Cyfesurynnau52.344°N 3.049°W Edit this on Wikidata
Rheolir ganEnglish Heritage Edit this on Wikidata
Map
PerchnogaethEnglish Heritage Edit this on Wikidata

Mae'n debygol yr adeiladwyd ef yn ystod teyrnasiad Offa, Brenin Mersia yn yr wythfed ganrif. Yr adeg honno roedd y clawdd yn dynodi'r ffin rhwng teyrnas Powys a Mersia a hefyd, efallai, yn amddiffyn Mersia rhag ymosodiadau gan y Cymry. Nid oes sicrwydd mai Offa a gododd y clawdd; mae'n bosib fod rhan ohono yn gynharach.

Mae Clawdd Offa ar restrau Cadw ac English Heritage ac mae llwybr cyhoeddus pellter hir ar hyd y clawdd.

Mae "y tu draw i Glawdd Offa" yn cael ei ddefnyddio fel ffordd arall o ddweud "Lloegr".

Llyfryddiaeth golygu

  • Cyril Fox, Offa's Dyke: a Field Survey of the Western Frontier Works of Mercia in the Seventh and Eighth Centuries AD (Llundain, 1955)
  • Margaret Gelling (gol.), Offa's Dyke Reviewed (Rhydychen, 1983)
  • David Hill a Margaret Worthington, Offa's Dyke: History and Guide (Stroud, 2003)
 
Clawdd Offa ger Castell y Waun, Cyngor Bwrdeisdref Wrecsam

Cyfeiriadau golygu

  1. References Wales gan John May; Gwasg Prifysgol Cymru.

Dolen allanol golygu

Gweler hefyd golygu