Coesyn melfed
Flammulina velutipes

Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Fungi
Dosbarth: Basidiomycota
Urdd: Agaricales
Teulu: Physalacriaceae
Genws: Flammulina[*]
Rhywogaeth: Flammulina velutipes
Enw deuenwol
Flammulina velutipes
(Curtis) Singer (1951)

Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Physalacriaceae yw'r Coesyn melfed (Lladin: Flammulina velutipes; Saesneg: Velvet Shank).[1] Y Coesau Melfed yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Ceir enw Cymraeg arall ar y rhywogaeth hon, sef Coes felfed. Mae'r teulu Physalacriaceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.

Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop ac Asia.

Lliw sborau'r fadarchen hon yw gwyn. O ran siâp, disgrifir y capan, neu gap y fadarchen fel un hanner sfferig. Gelwir y rhan oddi tan y capan yn hadbilen (neu'n 'hymeniwm') a cheir sawl math: arwyneb llyfn, tegyll, chwarennau (tyllau bychan), rhychau ayb; mae gan y fadarchen hon yr hyn a elwir yn: tegyll. O ran y broses o gymeryd maeth, fe'i disgrifir fel maethiad saproffytig.

Ffyngau golygu

Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.

Aelodau eraill o deulu'r Physalacriaceae golygu

Mae gan Coesyn melfed ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:

Rhestr Wicidata:

rhywogaeth enw tacson delwedd
Armillaria borealis Armillaria borealis
 
Armillaria cepistipes Armillaria cepistipes
 
Armillaria fellea Armillaria fellea
Armillaria hinnulea Armillaria hinnulea
 
Cap côn pin Strobilurus tenacellus
 
Cap côn sbriws Strobilurus esculentus
 
Ffwng melog Armillaria mellea
 
Ffwng melog oddfog Armillaria gallica
 
Ffwng melog tywyll Armillaria ostoyae
 
Xerula radicata Xerula radicata
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd golygu

Cyfeiriadau golygu

  1. Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
  2. Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
  3. Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
  Safonwyd yr enw Coesyn melfed gan un o brosiectau  . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.