Cornelius Marshall Warmington
Roedd Cornelius Marshall Warmington (5 Mehefin 1842 – 12 Rhagfyr 1908) yn fargyfreithiwr a wasanaethodd fel Aelod Seneddol Rhyddfrydol Gorllewin Sir Fynwy rhwng 1885 a 1895
| Cornelius Marshall Warmington | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | 1 Mehefin 1842, 5 Mehefin 1842  |
| Bu farw | 12 Rhagfyr 1908 |
| Dinasyddiaeth | Teyrnas Unedig Prydain Fawr ac Iwerddon |
| Galwedigaeth | gwleidydd, bargyfreithiwr |
| Swydd | Aelod o 25ain Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 24ain Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 23ain Senedd y Deyrnas Unedig |
| Plaid Wleidyddol | Plaid Ryddfrydol |
| Tad | Edward Warmington |
| Mam | Mary Payne |
| Priod | Ann Winch |
| Plant | unknown Warmington, unknown daughter Warmington, Sir Marshall Denham Warmington, 2nd Bt., Herbert Andrew Cromartie Warmington, Edward Stephen Warmington, Mary Agnes Marshall Warmington |
Bywyd Personol golygu
Ganwyd Warmington yn Colchester, Essex, yn fab i Edward John Warmington, marsiandwr, a Mary (née Medley) ei wraig.[1]
Cafodd ei addysgu gan diwtoriaid yn y cartref cyn mynychu Ysgol Ramadeg Colchester. Bu'n efrydwr allanol ym Mhrifysgol Llundain lle graddiodd yn y gyfraith ym 1858.
Ym 1871 priododd Ann, ferch Edward Wynch; cawsant tri mab ac un ferch.
Gyrfa golygu
Ar ôl ymadael a'r ysgol aeth i weithio fel clerc erthyglau mewn cwmni cyfreithiol yn ei dref enedigol, gan gymhwyso fel cyfreithiwr ym 1858. Wedi cyfnod yn gweithio fel cyfreithiwr yn Colchester a Llundain cafodd ei alw i'r bar yn y Deml Ganol ym 1869 a dechrau gweithio fel bargyfreithiwr ar Gylchdaith Rhydychen gan arbenigo yng Nghyfraith Ecwiti.[2]
Ym 1882 fe wnaed yn Gwnsler y Frenhines, ac ym 1885 fe wnaed yn feinciwr yn y Deml Ganol, gwasanaethodd hefyd fel trysorydd a llywydd y Deml Ganol.[3]
Gyrfa wleidyddol golygu
Safodd Warmington fel ymgeisydd Rhyddfrydol yn etholaeth Sir Fynwy yn etholiad cyffredinol 1880, gan ddod yn bedwaredd allan o bedwar ymgeisydd. Er na fu'n llwyddiannus fe dderbyniodd croeso gwresog gan y pleidleiswyr a chefnogwyr yn rhannau o'r Sir.[4]
Pan rannwyd etholaeth Sir Fynwy yn dair etholaeth ar gyfer etholiad 1885 safodd Warmington dros y Rhyddfrydwyr yn etholaeth y Gorllewin gan ennill yn gyffyrddus gyda 83% o'r bleidlais. Cafodd ei ethol yn ddiwrthwynebiad ym 1886 a llwyddodd i ennill dros 80% o'r bleidlais eto wrth gael ei herio gan y Ceidwadwyr ym 1892.
| Etholiad cyffredinol 1885: Gorllewin Mynwy | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Plaid | Ymgeisydd | Pleidleisiau | % | ±% | |
| Rhyddfrydol | Cornelius Marshall Warmington | 6,730 | 83.4 | ||
| Ceidwadwyr | B. F. Williams | 1,341 | 16.6 | ||
| Mwyafrif | 5,389 | ||||
| Y nifer a bleidleisiodd | 82.6 | ||||
Cyn etholiad cyffredinol 1918 doedd etholiadau yng Ngwledydd Prydain ddim yn cael eu cynnal ar yr un ddiwrnod ym mhob un etholaeth, gan hynny roedd modd i ymgeisydd a gollodd ei sedd mewn etholiad cynnar ail ymgeisio mewn sedd arall a oedd yn pleidleisio yn hwyrach yn y cyfnod etholiadol. Ymysg y collwyr cynnar yn etholiad cyffredinol 1895 oedd Syr William Vernon Harcourt, arweinydd y Blaid Ryddfrydol yn Nhŷ’r Cyffredin a Changhellor y Trysorlys (roedd y Brif Weinidog, Rosebery, yn Arglwydd). Mae'n debyg mae un o'r rhesymau iddo golli oedd bod bragwyr a thafarnwyr ei etholaeth yn Darby wedi cynllwynio yn ei erbyn oherwydd ei gefnogaeth i'r Dewis Lleol, cynllun byddai'n caniatáu i etholwyr lleol pleidleisio i gau pob tŷ tafarn yn eu plwyf; polisi oedd a chryn gefnogaeth iddi yn y Gymru anghydffurfiol.[5] Yn sgil colli sedd Harcourt penderfynodd Warmington i dynnu ei enw yn ôl o'r ras yng Ngorllewin Mynwy er mwyn i Harcourt cael sefyll yn ei le a chael ail gyfle i ddychwelyd i'r Senedd,[6] etholwyd Harcourt a daeth cyfnod Warmington fel seneddwr i ben.
Wedi'r Senedd golygu
Wedi ildio ei sedd aeth Warmington yn ôl i'w gwaith fel bargyfreithiwr, cafodd sawl cynnig i gael ei ddyrchafu i'r fainc fel barnwr ond gwrthodwyd pob cynnig. Cafodd ei greu yn Farwnig ym mis Mehefin 1908[7]
Marwolaeth golygu
Bu farw yn ei gartref yn Llundain ym 1908 a chladdwyd ei weddillion ym mynwent St Peter's Bredhurst yn swydd Caint[8]; olynwyd ef fel barwnig gan ei fab Marshal Denham Warmington.
Cyfeiriadau golygu
- ↑ "Sir C M Warrmington Dead", Weekly Mail, 19 Rhagfyr 1908 [1]; adalwyd 28 Mehefin 2015
- ↑ "Mr C M Warmington MP", Pontypool Free Press, 5 Mawrth 1886 [2] adalwyd 28 Mehefin 2015
- ↑ "Parliamentary History of Monmouthshire", Cardiff Times, 2 Medi 1893 [3]; adalwyd 28 Mehefin 2015
- ↑ "Monmouthshire Liberal Assocciation", Cardiff Times, 23 Hydref 1880 [4]; adalwyd 28 Mehefin 2015
- ↑ "Syr William Harcourt AS", Papur Pawb, 3 Awst 1895 [5]; adalwyd 28 Mehefin 2015
- ↑ "Sir William Harcourt fôr West Monmouthshire", Cardiff Times, 20 Gorffennaf 1895 [6]; adalwyd 28 Mehefin 2015
- ↑ "King's Honours", Cardiff Times, 27 Mehefin 1908 [7]; adalwyd 28 Mehefin 2015
- ↑ Find a Grave: "Sir Cornelius Marshall Warmington" [8]; adalwyd 28 Mehefin 2015
| Senedd y Deyrnas Unedig | ||
|---|---|---|
| Rhagflaenydd: etholaeth newydd |
Aelod Seneddol Gorllewin Sir Fynwy 1885 – 1895 |
Olynydd: William Vernon Harcourt |