Cymdeithas yr Hoelion Wyth
Cymdeithas Gymraeg i ddynion yw Cymdeithas yr Hoelion Wyth a cheir canghennau ar hyd yr hen sir Dyfed. Gelwir hi yn "Merched y Wawr i ddynion".[1]
Disgrifia'i hun fel mudiad Cymraeg, gwledig, gwerinol i ddynion gyda phwyslais mawr ar hwyl gwerinol, sy'n cefnogi achosion da a dyngarol, y Pethau, mudiadau a Sefydliadau Cymraeg a Chymreig. Noda ei bod yn "sefyll lan dros yr iaith, Cymru a’i phobol".
Sefydlwyd y Gymdeithas yn Aberporth yn 1973 yn sgil sefydlu Merched y Wawr tua'r un adeg. Y prif sefydlwyr yn Aberporth oedd John Davies, y Prifardd Dic Jones a awgrymwyd yr enw gan Gwynfor Harries, gôf lleol. Dyfeisiwyd y logo gan Denfa Rees, y darian gan Dai Williams a’r arwyddair “Nid rhwd anrhydedd hoelen” gan Eddie Morgan, a thlws yr Eisteddfod gan Ken Waters.
Yr ail gangen i'w sefydlu oedd cangen Hendy-gwyn ar Daf. Ithel Parry-Roberts oedd symbylydd ac erbyn 1986 roedd pedair cangen wedi eu sefydlu – Aberporth, Hen Dy Gwyn, Wes Wes a Siôn Cwilt.
Mae i'r mudiad 6 cangen:
- Banc Siôn Cwilt
- Wes Wes (Ardal Tŷ Ddewi)
- Hen-Dy-Gwyn
- Beca (Efailwen)
- Aberporth
- Cors Caron
Cynhelir Eisteddfod Flynyddol gan y Gymdeithas.
Dolenni allanol
golygu- Gwefan y gymdeithas Archifwyd 2015-10-04 yn y Peiriant Wayback
- Cymdeithas Hoelion Wyth: 'Merched y wawr i ddynion' yn 50 oed erthygl ar Cymru Fyw, 17 Tachwedd 2023
Cyfeiriadau
golygu- ↑ "Cymdeithas Hoelion Wyth: 'Merched y wawr i ddynion' yn 50 oed". BBC Cymru Fyw. 17 Tachwedd 2023.
