Cyngor Bro Morgannwg
Cyngor Bro Morgannwg (neu Cyngor Bwrdeistref Sirol Bro Morgannwg[1]) yw'r corff llywodraethu ar gyfer Bro Morgannwg. Cafodd ei redeg gan y Blaid Geidwadol ar ôl etholiadau lleol y Deyrnas Unedig yn 2008, gan gymryd y cyngor drosodd o ddim rheolaeth gyffredinol. Yn dilyn etholiadau 2012, ni ddychwelodd i unrhyw reolaeth gyffredinol, ac arhosodd felly yn dilyn etholiadau 2017. [2][3]
 | |
| Math | awdurdod unedol yng Nghymru  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Gwlad |  Cymru |
| Cod post | CF64 5UY |
Cefndir golygu
Daeth awdurdod unedol newydd Cyngor Bro Morgannwg i rym ar 1 Ebrill 1996, yn dilyn diddymiad De Morgannwg. Disodlodd hyn Gyngor Bwrdeistref Bro Morgannwg, a oedd wedi bod yn awdurdod ail haen i Gyngor Sir De Morgannwg.
Arddodiad gwleidyddol golygu
Fel rheol, cynhelir etholiadau bob pum mlynedd, gyda'r etholiad nesaf wedi'i drefnu ar gyfer Mai 2022.[4] Cynhaliwyd yr etholiad diwethaf ar 4 Mai 2017,[3] a chyn hynny 3 Mai 2012.[2]
Arweiniodd y Cynghorydd Ceidwadol, John Thomas, y cyngor yn dilyn etholiadau mis Mai 2017, ond ymddiswyddodd o’r grŵp Ceidwadol ynghyd â’i gabinet yn 2019. Ym mis Mai 2019 daeth Neil Moore Llafur (a oedd wedi arwain y cyngor tan fis Mai 2017) yn arweinydd y cyngor, gyda glymblaid o 14 aelod Llafur, 8 cyn gynghorydd Ceidwadol a phedwar Annibynnwr Cyntaf Llantwit.[5][6]
Cyfansoddiad cyfredol golygu
| Cysylltiad grŵp | Aelodau | |
|---|---|---|
| Ceidwadwyr | 15 | |
| Llafur Cymru | 13 | |
| Grŵp Annibynnol | 8 | |
| Annibynwyr Cyntaf Llantwit | 4 | |
| Plaid Cymru | 4 | |
| Annibynnol | 3 | |
| cyfanswm | 47 | |
Canlyniadau hanesyddol golygu
| Blwyddyn | Ceidwadwyr | Llafur | Plaid Cymru | Annibynnol | UKIP | Dems Rhydd |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2017 | 23 | 14 | 4 | 6 | 0 | 0 |
| 2012 | 11 | 22 | 6 | 7 | 1 | 0 |
| 2008 | 25 | 13 | 6 | 3 | 0 | 0 |
| 2004 | 20 | 16 | 8 | 3 | 0 | 0 |
| 1999 | 22 | 18 | 6 | 0 | 0 | 1 |
| 1995[7] | 6 | 36 | 5 | 0 | 0 | 0 |
Wardiau etholiadol golygu
.svg){kind=spacer}
Rhennir y fwrdeistref sirol yn 23 ward etholiadol sy'n dychwelyd 47 cynghorydd. Mae rhai o'r wardiau hyn yn cyd-fynd â chymunedau (plwyfi) o'r un enw. Gall wardiau eraill gwmpasu sawl cymuned ac mewn rhai achosion gall cymunedau gwmpasu mwy nag un ward.
Gweler hefyd golygu
Cyfeiriadau golygu
- ↑ Cyrnodeb Adroddiad Bro Morgannwg (PDF). Commisiwn Ffiniau.
- ↑ 2.0 2.1 "Vale of Glamorgan Council elections 2012: Results". Penarth Times (yn Saesneg). Cyrchwyd 2021-07-16.
- ↑ 3.0 3.1 "Cyngor Bro Morgannwg". BBC Cymru Fyw. Cyrchwyd 2021-07-16.
- ↑ "Etholiadau Llywodraeth Leol". www.valeofglamorgan.gov.uk. Cyrchwyd 2021-07-16.
- ↑ "Arwienydd Wleidyddol Newydd i Gyngor Bro Morgannwg". www.valeofglamorgan.gov.uk. Cyrchwyd 2021-07-16.
- ↑ Discombe, Matt (2019-05-15). "Tory rebels pledge support to Labour in shock council twist". WalesOnline (yn Saesneg). Cyrchwyd 2021-07-16.
- ↑ "Canolfan Etholiadau Prifysgol Plymouth" (PDF).