Cyngor Bro Morgannwg

awdurdod lleol

Cyngor Bro Morgannwg (neu Cyngor Bwrdeistref Sirol Bro Morgannwg[1]) yw'r corff llywodraethu ar gyfer Bro Morgannwg. Cafodd ei redeg gan y Blaid Geidwadol ar ôl etholiadau lleol y Deyrnas Unedig yn 2008, gan gymryd y cyngor drosodd o ddim rheolaeth gyffredinol. Yn dilyn etholiadau 2012, ni ddychwelodd i unrhyw reolaeth gyffredinol, ac arhosodd felly yn dilyn etholiadau 2017. [2][3]

Cyngor Bro Morgannwg
Mathawdurdod unedol yng Nghymru Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
GwladBaner Cymru Cymru
Cod postCF64 5UY Edit this on Wikidata

Cefndir

golygu

Daeth awdurdod unedol newydd Cyngor Bro Morgannwg i rym ar 1 Ebrill 1996, yn dilyn diddymiad De Morgannwg. Disodlodd hyn Gyngor Bwrdeistref Bro Morgannwg, a oedd wedi bod yn awdurdod ail haen i Gyngor Sir De Morgannwg.

Arddodiad gwleidyddol

golygu

Fel rheol, cynhelir etholiadau bob pum mlynedd, gyda'r etholiad nesaf wedi'i drefnu ar gyfer Mai 2022.[4] Cynhaliwyd yr etholiad diwethaf ar 4 Mai 2017,[3] a chyn hynny 3 Mai 2012.[2]

Arweiniodd y Cynghorydd Ceidwadol, John Thomas, y cyngor yn dilyn etholiadau mis Mai 2017, ond ymddiswyddodd o’r grŵp Ceidwadol ynghyd â’i gabinet yn 2019. Ym mis Mai 2019 daeth Neil Moore Llafur (a oedd wedi arwain y cyngor tan fis Mai 2017) yn arweinydd y cyngor, gyda glymblaid o 14 aelod Llafur, 8 cyn gynghorydd Ceidwadol a phedwar Annibynnwr Cyntaf Llantwit.[5][6]

Cyfansoddiad cyfredol

golygu
Cysylltiad grŵp Aelodau
Ceidwadwyr 15
Llafur Cymru 13
Grŵp Annibynnol 8
Annibynwyr Cyntaf Llantwit 4
Plaid Cymru 4
Annibynnol 3
cyfanswm 47

Canlyniadau hanesyddol

golygu
Blwyddyn Ceidwadwyr Llafur Plaid Cymru Annibynnol UKIP Dems Rhydd
2017 23 14 4 6 0 0
2012 11 22 6 7 1 0
2008 25 13 6 3 0 0
2004 20 16 8 3 0 0
1999 22 18 6 0 0 1
1995[7] 6 36 5 0 0 0

Wardiau etholiadol

golygu
 
Wardiau etholiadol ym Mro Morgannwg

Rhennir y fwrdeistref sirol yn 23 ward etholiadol sy'n dychwelyd 47 cynghorydd. Mae rhai o'r wardiau hyn yn cyd-fynd â chymunedau (plwyfi) o'r un enw. Gall wardiau eraill gwmpasu sawl cymuned ac mewn rhai achosion gall cymunedau gwmpasu mwy nag un ward.

Gweler hefyd

golygu

Cyfeiriadau

golygu
  1. Cyrnodeb Adroddiad Bro Morgannwg (PDF). Commisiwn Ffiniau.
  2. 2.0 2.1 "Vale of Glamorgan Council elections 2012: Results". Penarth Times (yn Saesneg). Cyrchwyd 2021-07-16.
  3. 3.0 3.1 "Cyngor Bro Morgannwg". BBC Cymru Fyw. Cyrchwyd 2021-07-16.
  4. "Etholiadau Llywodraeth Leol". www.valeofglamorgan.gov.uk. Cyrchwyd 2021-07-16.
  5. "Arwienydd Wleidyddol Newydd i Gyngor Bro Morgannwg". www.valeofglamorgan.gov.uk. Cyrchwyd 2021-07-16.
  6. Discombe, Matt (2019-05-15). "Tory rebels pledge support to Labour in shock council twist". WalesOnline (yn Saesneg). Cyrchwyd 2021-07-16.
  7. "Canolfan Etholiadau Prifysgol Plymouth" (PDF).

Dolen allanol

golygu