Dafydd Hywel - Hunangofiant Alff Garnant

Hunangofiant Dafydd Hywel ganddo ef ei hun ac Alun Wyn Bevan yw Dafydd Hywel: Hunangofiant Alff Garnant a gyhoeddwyd yn 2013 gan Wasg Gomer. Yn 2017 roedd y gyfrol mewn print.

Dafydd Hywel - Hunangofiant Alff Garnant

Enghraifft o'r canlynol	hunangofiant
Awdur	Dafydd Hywel ac Alun Wyn Bevan
Cyhoeddwr	Gwasg Gomer
Gwlad	Cymru
Iaith	Cymraeg
Argaeledd	Ar gael
ISBN	9781848515376
Genre	hunangofiant
Prif bwnc	Dafydd Hywel
Iaith wreiddiol	Cymraeg

Hunangofiant di-flewyn ar dafod y cymeriad brith, lliwgar a'r actor Dafydd Hywel.

Rhan o adolygiad Rhiannon Evans yn Gwales

Dywed Rhiannon Evans ar wefan Gwales:

Dyn oedd â thipyn o feddwl o'i farn ei hun oedd Alf Garnett y sitcom Till Death Us Do Part, yn adweithiol a rhagfarnllyd. I'r graddau ei fod yntau hefyd yn hoff o gael dweud ei ddweud, gesyd Dafydd Hywel ei hun yn yr un mowld â'r cymeriad crintachlyd hwnnw a bortreadwyd gan Warren Mitchell.

Magwyd Dafydd Hywel yng Nglanaman – nefoedd ar y ddaear i blentyn yn y 1950au, a rhestrir pob siop a charreg yn y pentref, a phob person oedd yn byw yno. Mae ei deyrnged i'w fam yn un gynnes, ac mae'r mab yn galon i gyd wrth gofio'i chyflwr bregus ar ddiwedd ei hoes, yn dioddef o glefyd Alzheimer. Mae'n canmol ei dad, ei ffrind gorau a'r un a'i cyflwynodd i'r campau y bu'n eu dilyn weddill ei oes – rygbi, criced a bocsio. Bu farw ei dad o ganser yn 85 oed: dyma'r diwrnod y dechreuodd Dafydd Hywel beidio â chredu bod Duw i gael.

Adroddir nifer o hanesion difyr am yrfa broffesiynol yr awdur, gan restru'r dramâu a'r sioeau sydd wedi aros yn ei gof, er enghraifft 'The Mouse and the Woman', stori fer gan Dylan Thomas a addaswyd ar gyfer y sgrin fawr gan Vincent Kane a Karl Francis. Sonnir hefyd am Yr Alcoholig Llon, a sut y daeth Alcoholics Anonymous i ddangos y ffilm drosodd a throsodd yn eu sesiynau, er budd mawr i'r rheini oedd yn chwilio am ryddhad o afael y cyffur. Ar gynffon y rhestr gynyrchiadau manteisir ar y cyfle i ddatgan barn am gyflwr y byd ffilmiau cyfoes yng Nghymru.

Ar lefel bersonol, bu Dafydd Hywel yn weithgar iawn yn yr ymgyrch i sefydlu ysgolion Cymraeg yng Nghaerdydd. Roedd cynllun ar droed i fynnu bod ei blant yn mynychu ysgolion cynradd gwahanol, y naill yn agos i'r cartref a'r llall bellter mawr i ffwrdd. Wedi ymgyrch filain caniatawyd lle i'r ddau yn Ysgol Coed-y-gof. Adroddir stori ingol Aber-fan yma hefyd, a cholli'r 144, gan gynnwys 116 o blant. Tynnir sylw at yr anghyfiawnder a fu wrth ddosbarthu'r arian a gasglwyd i gefnogi'r gymuned: o ddefnyddio £150,000 o arian Cronfa Aber-fan i glirio'r tip a'i wneud yn ddiogel yn hytrach nag i helpu'r teuluoedd dioddefus.

Nid yw'n osgoi nodi'r troeon tywyll yn ei fywyd – ei anffyddlondeb i Betty, ei wraig, ei gyfnodau o yfed trwm, ei iselder, a'i drafferthion ariannol. Telir teyrnged gynnes i nifer o ffrindiau agos a fu'n gefn iddo drwy'r adegau anodd hyn pan oedd, yn iaith Dyffryn Aman, ‘wedi mynd off y raels'.

Cyflwynir yr hunangofiant yn nhafodiaith hyfryd Dyffryn Aman. Mae'n gyfrol sy'n adrodd stori bywyd, y gwych a'r gwachul.

Gweler hefyd

• Rhestr llyfrau Cymraeg
• Wicibrosiect Llyfrau Gwales