colspan=3 style="text-align: center; font-size: 125%; font-weight: bold; color: black; background-color: white" | Tsieineeg Mandarin
colspan=3 style="text-align: center; font-weight: bold; color: black; background-color: white" | 中文
Siaredir yn Yn bennaf yn Tsieina a Taiwan ond hefyd mewn Singapore ac ar draws y byd
Cyfanswm siaradwyr 960 miliwn
Teulu ieithyddol
System ysgrifennu Tsieineeg Traddodiadol, Tsieineeg syml
colspan=3 style="text-align: center; color: black; background-color: white" | Statws swyddogol
Iaith swyddogol yn ----

 China
 Taiwan
 Singapore

Rheoleiddir gan Nid oes rheoli swyddogol

(Rheolir yr orgraff Almaeneg gan Gyngor yr Orgraff Almaeneg (Rat für deutsche Rechtschreibung)[1]).

colspan=3 style="text-align: center; color: black; background-color: white" | Codau ieithoedd
ISO 639-1 de
ISO 639-2 ger (B)  deu (T)
ISO 639-3 variously:
deu – New High German
gmh – Middle High German
goh – Old High German
gct – Alemán Coloniero
bar – Austro-Bavarian
cim – Cimbrian
geh – Hutterite German
ksh – Kölsch
nds – Low German
sli – Lower Silesian
ltz – Luxembourgish
vmf – Main-Franconian
mhn – Mócheno
pfl – Palatinate German
pdc – Pennsylvania German
pdt – Plautdietsch
swg – Swabian German
gsw – Swiss German
uln – Unserdeutsch
sxu – Upper Saxon
wae – Walser German
wep – Westphalian
Wylfa Ieithoedd 52-AC (Almaeneg Orllewinol Gyfandirol) > 52-ACB (Deutsch & Dutch) >
52-ACB-d (Almaeneg Ganolog gan gynnwys 52-ACB–dl & -dm Almaeneg Safonol) + 52-ACB-e & -f (Yr Uchel Almaeneg & Almaeneg Swisaidd) + 52-ACB-g (Iddeweg) + 52-ACB-h (gwasgariad Almaeneg. Eraill:
52-ACB-hc Almaeneg Hutterite & 52-ACB-he Almaeneg Pennsylvania ayyb) + 52-ACB-i (Yeneg); tua 285 o wahanol fathau: 52-ACB-daa hyd at 52-ACB-i
Allwedd

Oren tywyll: Siaredir yr Almaeneg fel mamiaith
Oren golau: Siaredir yr Almaeneg fel iaith leiafrifol

Tafodiaith Tsieineeg ydy Mandarin (中文 ZhongWen; 汉语 HanYu 普通话 "yr iaith gyffredin"). Y dafodiaith "safonol" ydyw, gyda'r gair "mandarin" yn cyfeirio at y swyddog a gaed yn y Tsieina draddodiadol (er nad yw'r gair "mandarin" ei hun yn air Tsieineaidd).

Seilir Mandarin i ryw raddau ar dafodiaith Beijing, gan hepgor acen gref brodorion y ddinas honno. Hon yw'r iaith a ddefnyddir gan ddarllenwyr newyddion ar y teledu a'r radio.

Dylid nodi fod gwahaniaethau mawr rhwng yr iaith lafar a'r iaith a ddefnyddir mewn dogfennau swyddogol lle gwelir o bryd i'w gilydd eiriau a chystrawen yr iaith glasurol. Oherwydd i nifer o silliau ddatblygu'n debyg i'w gilydd crëwyd yn yr iaith lafar yr arfer o ychwanegu gair arall at un o'r geiriau hyn er mwyn arbed camddealltwriaeth. Gan fod y lluniau Hanzi (汉字) yn glir eu hystyr nid oes rhaid gwneud hyn wrth ysgrifennu. Dyma un rheswm am yr agendor rhwng yr iaith lafar a'r iaith ysgrifenedig.

Serch hynny defnyddir llawer o ymadroddion o'r iaith ysgrifenedig draddodiadol yng nghanol yr iaith lafar, gan gynnwys y llu o ddywediadau pedwar llun. Er enghraifft,

骑虎难下 (qí hŭ nán xià / qi1hu3nan2xia4 - lle mae'r rhifau yn dynodi goslef y sill). Cyfieithiad llythrennol fyddai "Marchogaeth Teigr, anodd disgyn" a dynoda'r y dywediad sefyllfa sydd yn anodd parhau ynddi a hefyd yn anodd dod allan ohoni.

班门弄斧 (bān mén nòng fŭ) - Defnyddio bwyellt o flaen drws Ban (saer crefftus iawn). Ystyr hyn ydyw rhywun o allu pitw yn ceisio dangos ei hun o flaen arbennigwr.

九牛一毛 (jiŭ niú yī máo) - naw buwch un blewyn, hynny yw rhywbeth sy'n anodd dod o hyd iddo.

同床异梦 (tóng chuáng yì mèng) - cysgu yn yr un gwely ond breuddwydio breuddwydion gwahanol, hynny yw, sefyllfa lle y mae dau berson neu gwmni yn cydweithio ond gyda nodau gwahanol.

Noder hefyd mai yr un iaith ysgrifenedig sydd yn cael ei defnyddio gan siaradwyr pob tafodiaith o Tsieineeg. Dyma un rheswm am undod Tsieina dros y canrifoedd.

  1.  Rat für deutsche Rechtschreibung - Über den Rat. Rechtschreibrat.ids-mannheim.de.