Eric Voegelin

Gwyddonydd gwleidyddol ac athronydd Almaenig-Americanaidd ac ysgolhaig rhyngddisgyblaethol oedd Eric Voegelin (3 Ionawr 1901 – 19 Ionawr 1985) sydd yn nodedig am ei astudiaethau o wleidyddeg fodern yn ogystal â'i ymdrechion i lunio athroniaeth gynhwysfawr o'r ddynolryw, cymdeithas, ac hanes.

Eric Voegelin
Ganwyd	Erich Hermann Wilhelm Vögelin  3 Ionawr 1901  Cwlen
Bu farw	19 Ionawr 1985  Palo Alto
Dinasyddiaeth	Unol Daleithiau America, yr Almaen
Alma mater	Prifysgol Fienna
Galwedigaeth	gwyddonydd gwleidyddol, athronydd, academydd, hanesydd, cymdeithasegydd
Cyflogwr	Prifysgol Ludwig Maximilian München
Gwobr/au	Cymrodoriaeth Guggenheim

Bywgraffiad

Ganed ef yng Nghwlen, Ymerodraeth yr Almaen. Enillodd ei ddoethuriaeth o Brifysgol Fienna ym 1922, ac yno addysgodd y gyfraith o 1929 i 1938. Ffoes i'r Swistir yn sgil yr Anschluss, ac yna i Unol Daleithiau America. Fe'i derbyniwyd yn ddinesydd Americanaidd ym 1944. Treuliodd ei yrfa academaidd yn yr Unol Daleithiau yn Harvard, Coleg Bennington, Prifysgol Alabama, a Phrifysgol Daleithiol Louisiana. Dychwelodd i'r Almaen i addysgu gwyddor gwleidyddiaeth ym Mhrifysgol München o 1958 i 1969. Symudodd yn ôl i'r Unol Daleithiau ac ymsefydlodd yn Stanford, Califfornia, i weithio yn uwch-gymrawd ymchwil yn Sefydliad Rhyfel, Chwyldro, ac Heddwch Hoover. Bu farw yn Stanford yn 84 oed.

Syniadaeth

Ar sail ei ddealltwriaeth o hanes athroniaeth wleidyddol—yn enwedig ysgrifeniadau Platon ac Aristoteles a ddylanwadwyd yn gryf arno—aeth Voegelin i'r afael ag athroniaeth hanes yn ei ymdrech i amgyffred natur y drefn wleidyddol a'i pherthynas â chyflwr y ddynolryw. Archwiliodd Voegelin sefydliadau gwleidyddol, symbolau ieithyddol, a syniadau hanesyddol a modern ynglŷn â gwareiddiad at ddiben dehongli'r arwyddion a mythau sydd yn rheoli'r gymdeithas wleidyddol, a chyda'r sylfaen honno fe geisiodd lunio athroniaeth o ymwybyddiaeth.

Un o themâu canolog ei waith yw ei feirniadaeth ar fodernedd. Dadleuai taw argyfwng yn yr ymwybyddiaeth ddynol oedd modernedd, o ganlyniad i golli sylw o drosgynoldeb y ddirwedd a chanolbwyntio'n ormod ar fateroliaeth a chynnydd technolegol. Yn ôl Voegelin, arweiniodd y trawsnewidiad syfrdanol hwn at hollti'r ymwybyddiaeth ddynol, gan achosi pobl i golli perthynas â'r realiti ysbrydol wrth wraidd bodolaeth.

Llyfryddiaeth

• Der Autoritäre Staat (1936).
• The New Science of Politics (1952).
• Order and History, 4 cyfrol (1956–74).
• Science, Politics and Gnosticism (1959).
• From Enlightenment to Revolution (1975).