Finn Harps F.C.

Mae clwb pêl-droed Finn Harps (Gwyddeleg: Cumann Peile Chláirsigh na Finne) yn dîm pêl-droed o Bealach Féich (Ballybofey), Swydd Dún na nGall yng Ngweriniaeth Iwerddon sy'n chwarae yn Uwch Gynghrair Gweriniaeth Iwerddon, y gynghrair bêl-droed bwysicaf yn y wladwriaeth. Mae nhw'n marchnata ei hun fel "Donegal's premier football club". Llysenw'r clwb yw'r talfyriad, The Harps.

Mae Finn Harps yn chwarae gemau cartref yn Finn Park yn Ballybofey, Swydd Donegal.

Hanes

Arwyddbost i Bealach Féich (Ballybofey), Swydd Donegal

Fe’i sefydlwyd ym 1954 yn nhref Ballybofey fel tîm ieuenctid, gan ei fod yn dîm a nodweddir gan gategorïau sy’n newid yn aml, fel tîm llifio, ac mae ganddo gystadleuaeth frwd darbi â Derry City yn yr hyn a elwir y 'Northwest Derby', yn ogystal â pherthynas gyddweithredol gyda'r Letterkenny Rovers gan mai Letterkenny yw'r dref fawr agosaf a phrif dref Swydd Donegal.

Daethant i amlygrwydd cenedlaethol gyntaf trwy ennill Cwpan Iau FAI 1968. Fe wnaeth hyn eu galluogi i gystadlu yng Nghwpan Canolradd FAI 1969. Ar ôl iddynt gael eu bwrw allan o'r gystadleuaeth honno, penderfynodd cyfarwyddwr y clwb, Fran Fields, a'r ysgrifennydd, Patsy McGowan, wneud cais i Gynghrair Iwerddon am aelodaeth. Derbyniwyd y clwb i'r rhengoedd hŷn ym mis Mai 1969 a chwaraewyd eu gêm hŷn gyntaf yn erbyn Shamrock Rovers ar 17 Awst 1969. Collasant y gêm 10–2. Ar ôl pryderon cychwynnol nad oedd y clwb o safon ddigonol a beirniadaeth o’r gynghrair am dderbyn cais tîm o Donegal, daeth y clwb yn rym sylweddol yn ystod y 1970au.

Mae enw'r tîm oherwydd ei darddiad ger Afon Finn ac mae'r darian wedi'i seilio ar symbol cenedlaethol Iwerddon, y delyn, a chafodd ei hamser mwyaf gogoneddus yn y 1970au, lle cawsant eu prif gyflawniadau. Yn yr 1980au cychwynnodd dadl araf, ni allai gystadlu mwyach fel hafal i dimau mwyaf pwerus y wlad, newidiadau cyson yn system weinyddol y tîm, er bod ganddynt rai gwreichion o lefel dda, ond nid oedd yn dîm cyson yn lefel ei chwarae.

Ar gyfer tymor 1999/2000 roedd gan y tîm broblemau ariannol gwerth cyfanswm o £280,000, er y gallai fynd allan o ddyled, roedd y tîm ar y pryd yn newid categorïau yn gyson. Nid yw erioed wedi ennill Uwch Adran yr FAI, ond mae wedi bod yn bencampwr Cwpan ar 1 achlysur.

Ar y lefel ryngwladol mae wedi cymryd rhan mewn 4 twrnamaint cyfandirol, lle nad yw erioed wedi gallu goresgyn y rownd Gyntaf.

Y arfbais bresennol

Mae lliwiau traddodiadol Finn Harps yn las a gwyn. Chwaraeodd y clwb mewn crysau gwyn a siorts glas wrth ddod i mewn i Gynghrair Iwerddon. Roedd eu stribed i ffwrdd i gyd yn wyrdd. Ers yr amser hwnnw mae'r Telynau wedi chwarae mewn crysau gwyn neu las fel eu prif liw ac wedi defnyddio gwyrdd, melyn neu wyn fel eu lliwiau i ffwrdd. Yn 1975/76 a 1976/77 roedd telynau yn gwisgo streipiau glas a gwyn ac yn ailadrodd hyn yn ystod 1983/84 a 1984/85.

Yn gyfredol mae cit cartref presennol y clwb yn cynnwys crys glas gyda llewys gwyn, siorts gwyn a sanau glas gyda'r cit cadw gôl gartref yn eithaf tebyg ac eithrio gyda crys gwyrdd golau gyda siorts du a sanau du.

Yn 2010, penderfynodd Finn Harps chwarae mewn cit gwyn i gyd oherwydd galw gan gefnogwyr ar ôl iddyn nhw wisgo cit gwyn yn erbyn Shelbourne i ddathlu 40 mlynedd yng Nghynghrair Iwerddon yn 2009. Fe wnaethant ddychwelyd i gitiau cartref glas yn 2011.

Logo

Hen logo Finn Harps

Logo mwy diweddar

Logo'r Jiwbilî

Logo cyfredol

Mae Finn Harps wedi gwisgo sawl amrywiaeth o arfbeisiau trwy gydol eu hanes. Mae pob un ohonynt, serch hynny, sydd i raddau helaeth yn gylchol ei gyfansoddiad, wedi cynnwys telyn ac, yn y bôn, mae dyluniadau newydd wedi cael eu moderneiddio'n ddiweddariadau o'r arfbais flaenorol. Yn draddodiadol bu'r delyn yn symbol o Iwerddon. Mae peli-droed hefyd wedi bod yn nodwedd gyffredin.

Mae'r logo modern â steil yn cynnwys enw'r clwb mewn ffont ar ffurf ysgrifen Celtaidd, tebyg i ffurfdeip 'Gandalf'.

Ar gyfer blwyddyn jiwbilî euraidd y clwb yn 2004, fe wnaethant gyflwyno arfbais euraidd newydd a oedd yn debyg iawn i'w arfbais cynnar. Ond, heblaw am yr arfbais yma, yna, glas, gwyrdd a gwyn wedi bod yn lliwiau cyffredin a ddefnyddir.

Cefnogwyr

Mae cefnogwyr Finn Harps yn rhannu cystadleuaeth gyfeillgar â'u cymdogion gogledd-orllewin, Derry City. Efallai mai'r cyfarfyddiad mwyaf cyffrous rhwng y ddwy ochr oedd gêm ail gyfle 2003 rhwng y ddwy ochr. Mae Stadiwm Brandywell yn llawn o’r ddwy set o gefnogwyr yn dyst i ochr Finn Harps a reolir gan Noel King (cyn reolwr Derry City) yn colli carwriaeth uchel ei gyhuddiad a orffennodd 2-1 i Derry ar ôl gôl amser-ychwanegol gan ffefryn Derry City, Liam Coyle . [15] Mae cystadleuaeth gyfeillgar yn cael ei chynnal rhwng y ddau glwb, ac eto mae'r ddau wedi dod ar draws adegau o drafferth yn ystod y blynyddoedd diwethaf. Mae un tîm yn aml wedi cael cymorth gan y llall yn hyn o beth. Prif ddarbi arall Harps yw gyda chymdogion deheuol Sligo Rovers. Mae gan yr Harps berthynas dda â Shamrock Rovers. Mae'r clybiau wedi darparu cymorth ariannol i'w gilydd yn y gorffennol ac mae'r ddwy set o gefnogwyr yn cymdeithasu gyda'i gilydd pan fydd y clybiau'n chwarae ei gilydd. Yn aml gellir clywed anthem y clwb "Finn Harps Song" yn cael ei chanu gan gefnogwyr y clwb ac mae ei delynegion "they follow them in Donegal, Derry and Tyrone" yn dangos bod prif graidd cefnogaeth y r Harps yn dod o Ogledd Orllewin Iwerddon.

Finn Harps a chlybiau Cymru

Hyd yma (2021) dydy Finn Harps heb chware yn erbyn un tîm o Gymru. Mae hynny, fwy na heb, am nad yw'r clwb wedi cymwyso i chwarae yn un o rowndiau cystadlaethau Ewropeaidd UEFA.

Anrhydeddau

• Cwpan Iwerddon 1

1973–74

• Adran Gyntaf Iwerddon 1

2004

• Cwpan Cynghrair Iwerddon 0

Rownd Derfynol: 3 1973/74, 1974/75, 1984/85

Dolenni

• Gwefan Swyddogol Finn Harps
• Twitter @hFinnHarpsFC