Harri II, brenin Lloegr

Harri II o Loegr (5 Mawrth 1133 – 6 Gorffennaf 1189) oedd brenin Lloegr o 25 Hydref 1154 hyd at ei farw.

Harri II, brenin Lloegr
Ganwyd	5 Mawrth 1133  Le Mans
Bu farw	6 Gorffennaf 1189  o clefyd y system gastroberfeddol  Castell Chinon
Swydd	teyrn Lloegr, dug Normandi, brenin, dug Aquitaine, cownt Angyw, Arglwydd Iwerddon
Cartre'r teulu	Yr Alban
Tad	Geoffrey Plantagenet
Mam	Yr Ymerodres Matilda
Priod	Eleanor o Aquitaine
Partner	Ykenai, Rosamund Clifford, Ida de Tosny, Alys, Alice de Porhoët, Nesta (?)
Plant	Geoffrey, William IX, iarll Poitiers, Harri, y brenin ieuanc, Rhisiart I, brenin Lloegr, Geoffrey II, dug Llydaw, Matilda o Loegr, duges Saxony, Eleanor o Loegr, brenhines Castile, Joanna, John, brenin Lloegr, William Longespée, 3ydd iarll Salisbury, Morgan, Peter, merch D'anjou, Matilda o Barking, Hugh o Wells, Richard, Plentyn o Loegr
Llinach	Llinach y Plantagenet, Angevins, Llinach Normandi

Roedd yn fab i'r Ymerawdres Matilda a Geoffrey Plantagenet. Cafodd ei eni yn Anjou. Ei wraig oedd Eleanor o Aquitaine. Harri oedd tad y brenhinoedd Rhisiart I, brenin Lloegr a John, brenin Lloegr.

Derbyniodd ddugiaeth Normandi gan ei dad yn 1150, yna ar farwolaeth ei dad yn 1151, etifeddodd Anjou a Maine. Yn 1152 daeth yn ddug Aquitaine trwy briodi Eleanor o Aquitaine, yna yn 1154 etifeddodd goron Lloegr. Bu farw yn y Castell Chinon.

Llysenwau: "Curt Mantle", "Fitz Empress", "Y Llew Cyfiawnder".

Plant

• Wiliam (1153–1156)
• Harri, y brenin ieuanc (1155–1183)
• Matilda, neu Maud (1156–1189)
• Rhisiart I (1157–1199), brenin Lloegr 1189–1199
• Sieffre, Dug Llydaw (1158–1186)
• Eleanor, brenhines Castile (1162–1214)
• Joanna, brenhines Sisili (1165–1199)
• John (1167–1216)

Cymru

Ceisiodd Harri II oresgyn teyrnas Gwynedd a gweddill Cymru yn 1157 ac eto yn 1163 a 1165.

Yn 1164, ymunodd y Gymru rydd gyfan, sef teyrnasoedd Gwynedd, Powys a Deheubarth, ynghyd ag arglwyddi Cymreig Rhwng Gwy a Hafren, ag Owain Gwynedd yn ei ryfel dros gadw ymreolaeth y Gymru frodorol yn erbyn Harri II. Ar ôl buddugoliaethau gan y Cymry yn ardal Tegeingl, paratôdd brenin Lloegr fyddin fawr i ymosod ar Gymru. Ymgynullodd byddin yr Angefiniaid yn arglwyddiaeth Croesoswallt yn haf 1165 tra arhosai’r Cymry yr ochr arall i Fynydd y Berwyn. Ceisiodd Harri II arwain ei fyddin i fyny Dyffryn Ceiriog gyda'r bwriad o groesi'r Berwyn a thorri'r llinell rhwng gogledd a de Cymru. Roedd mintai o’r Cymry yn aros eu cyfle. Ar ôl aros i'r Angefiniaid gyrraedd naill ai Aberceiriog neu Ddyffryn Ceiriog, ymosodasant ar flaengad byddin yr Angefiniaid gyda nifer o ddewrion yn syrthio ar y ddwy ochr. Gellir cyfeirio at y rhagod fel Brwydr Coed Ceiriog. Yn bwysicach byth roedd y tywydd yn erbyn Harri. Glawiodd yn drwm a suddai ei farchogion ar eu meirch rhyfel trwm i'r llaid ac felly hefyd y milwyr traed. Ffôdd gweddill y fyddin yn ôl i'r Gororau ac roedd ymgyrch brenin Lloegr ar ben.

Rhagflaenydd: Steffan

Brenin Lloegr 25 Hydref 1154 – 6 Gorffennaf 1189

Olynydd: Rhisiart I

Eginyn erthygl sydd uchod am Sais neu Saesnes. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.