Harri Parri (Harri Bach o Graig-y-gath)
Roedd Harri Parri (Harri Bach o Graig-y-gath) (1709 – 1800) yn fardd gwlad a chlerwr Cymreig.[1]
Harri Parri | |
---|---|
Ganwyd | 1709 Llanfihangel-yng-Ngwynfa |
Bu farw | 15 Tachwedd 1800 Llanfyllin |
Dinasyddiaeth | Cymru |
Galwedigaeth | bardd, llifiwr |
Cefndir
golyguGanwyd Harri Bach yn Llanfihangel-yng-Ngwynfa, Sir Drefaldwyn. Gan ei fod yn brolio iddo gael ei eni yn y flwyddyn y bu farw Huw Morus (Eos Ceiriog 1622 - 1709), a gan hynny wedi etifeddu ei enaid prydyddol, gellir bod yn weddol hyderus mae 1709 oedd blwyddyn ei enedigaeth.[2] Yr unig Harri ap Harri i gael ei fedyddio yn Llanfihangel-yng-ngwynfa yn ystod y cyfnod oedd Harri fab Harri Tomos o Ddolwar a bedyddiwyd ar 9 Mai 1709 [a]. Mae'n bosib, ond nid oes sicrwydd, mae hwn oedd Harri Bach.
Gyrfa
golyguLlifiwr coed oedd Harri bach wrth ei alwedigaeth. Llifo ar dir Llwydiarth ydoedd pan aeth Gwallter Mechain ato i ymofyn cyngor am reolau canu caeth.[3] Cyhoeddwyd ychydig o'i englynion mewn almanaciau. Mae'r cyntaf i'w gweld yn Almanac Siôn Prys ym 1744 , lle ceir englyn o'i eiddo a defnyddiwyd i agor eisteddfod yn Llanfair Caereinion. Yn Almanac Howell, Llanidloes ceir cyfres o 19 o englynion lle mae'n dwrdio anghydffurfwyr a Methodistiaid o dan y pennawd Ceryddiad difrifol i'r Methodistiaid sy'n cynnwys ei englyn enwocaf: [4]
“ |
|
” |
Yn ystod blynyddoedd olaf ei oes, pan oedd wedi mynd rhy hen i lifo lawer, byddai Harri Bach yn ennill tamaid trwy glera. Cyfansoddai Carolau pob mis Mai yn adrodd newyddion y flwyddyn ddiwethaf, gan eu canu mewn ffeiriau, a byddai'n talu am fwyd a llety trwy ganu englynion o glod i'w lletywyr.[5]
Marwolaeth
golyguBu farw Harri Bach tua 90 / 91 mlwydd oed a chladdwyd ei weddillion ym mynwent Llanfihangel-yng-Ngwynfa ar 15 Tachwedd 1800.[6]
Nodiadau
golygu- ↑ Henricus fil Henrici Thomas de Dolwar bapt fuit nono de May; Archifau Cymru - Cofrestr bedydd Llanfihangel-yng-Ngwynfa tudalen 20
Cyfeiriadau
golygu- ↑ "PARRI, HARRI ('Harri Bach o Graig-y-gath'; 1709? - 1800), bardd a chlerwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-10-22.
- ↑ Y Gwyliedydd Mai 1833 - Barddoniaeth adalwyd 22 Hydref 2020
- ↑ Bye-gones relating to Wales and the border counties Medi 1876 - REV WALTER DAVIES (GWALLTER MECHAIN) adalwyd 22 Hydref 2020
- ↑ Williams, Richard; Montgomeryshire Worthies (1894) tud. 235. Erthygl Harri Parri adalwyd 22 Hydref 2020
- ↑ Montgomeryshire collections relating to Montgomeryshire and its borders. Cyfrol 71, 1983, tud: 48 -The Llanfyllin Printers adalwyd 22 Hydref 2020
- ↑ Archifau Cymru. Cofrestr Claddedigaethau Llanfihangel-yng-Ngwynfa tudalen 38