Llanfihangel-yng-Ngwynfa
Pentref hynafol, plwyf a chymuned, Powys, Cymru, yw Llanfihangel-yng-Ngwynfa.[1] Mae'n enwog fel cartref yr emynyddes Ann Griffiths.
 | |
| Math | pentrefan, cymuned  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Llanfihangel |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 52.7°N 3.4°W |
| Cod post | SY22 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AS/au Cymru | Russell George (Ceidwadwyr) |
| AS/au y DU | Steve Witherden (Llafur) |
 | |
Gorwedd y pentref diarffordd yng ngogledd y sir ym mryniau Maldwyn ger tarddle Nant Alan, un o ffrydiau Afon Cain, tua hanner ffordd rhwng Llanwddyn i'r gorllewin a Llanfyllin i'r dwyrain. I gyfeiriad y de mae'r B4382 yn ei gysylltu â phentref Dolanog a Llanfair Caereinion.
Yn yr Oesoedd Canol roedd yn rhan o gantref Mechain. Mae'r eglwys yn un o sawl yng Nghymru a gysegrir i Sant Mihangel.
Tua milltir a hanner i'r gorllewin o Lanfihangel ceir Plasdy Llwydiarth, hen gartref y Fychaniaid gynt.
Rhed Llwybr Glyndŵr trwy'r bryniau i'r de o'r pentref.
Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Russell George (Ceidwadwyr)[2] ac yn Senedd y DU gan Steve Witherden (Llafur).[3]
Pobl
golygu- Cynddelw Brydydd Mawr (12g). Er nad oes prawf terfynol, mae'n debyg fod Cynddelw, un o'r mwyaf o Feirdd y Tywysogion, yn frodor o'r plwyf.
- John Davies, Tahiti (1772 – 1855) athro a chenhadwr
- John Hughes, Pontrobert (1775 - 1854) awdur, Gweinidog yr Efengyl ac emynydd Cymreig
- Ann Griffiths (1776 - 1805). Ganwyd yr emynyddes enwog yn ffermdy Dolwar Fach (neu Fechan) yn y plwyf. Fe'i claddwyd ym mynwent eglwys y plwyf. Ceir disgrifiad o'i hen gartref ar ddiwedd y 19g yn y gyfrol Cartrefi Cymru gan Owen M. Edwards.
- Thomas Williams (Eos Gwynfa) (c.1769-1848), bardd a gyhoeddodd sawl gyfrol o gerddi a charolau plygain.
- John E Jones (1840 – 1896) Wythfed Llywodraethwr Talaith Nevada
Cyfrifiad 2011
golyguYng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[4][5][6]
Cyfeiriadau
golygu- ↑ "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 14 Hydref 2021.
- ↑ Gwefan Senedd Cymru
- ↑ Gwefan Senedd y DU
- ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
- ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
Darllen pellach
golygu- Alwyn D. Rees, Life in a Welsh countryside: a social study of Llanfihangel yng Ngwynfa (1996), Llyfr a ystyrir yn glasur o'i fath.
Trefi
Aberhonddu · Crucywel · Y Drenewydd · Y Gelli Gandryll · Llanandras · Llandrindod · Llanfair-ym-Muallt · Llanfyllin · Llanidloes · Llanwrtyd · Machynlleth · Rhaeadr Gwy · Talgarth · Y Trallwng · Tref-y-clawdd · Trefaldwyn · Ystradgynlais
Pentrefi
Abaty Cwm-hir · Aberbrân · Abercegir · Abercraf · Aberedw · Abergwesyn · Abergwydol · Aberhafesb · Aberhosan · Aberllynfi · Aber-miwl · Aberriw · Abertridwr · Aberysgir · Adfa · Arddlin · Bachelldref · Y Batel · Betws Cedewain · Beulah · Bochrwyd · Bontdolgadfan · Y Bontnewydd-ar-Wy · Bronllys · Bugeildy · Bwlch · Caersŵs · Capel Isaf · Capel Uchaf · Capel-y-ffin · Carno · Casgob · Castell Caereinion · Castell-paen · Cathedin · Cegidfa · Cemaes · Ceri · Cilmeri · Y Clas-ar-Wy · Clatter · Cleirwy · Cnwclas · Coedybrenin · Coelbren · Comins-coch · Crai · Craig-y-nos · Crugion · Cwmdu · Cwm-twrch · Darowen · Defynnog · Derwen-las · Dolanog · Dolfor · Dylife · Einsiob · Erwd · Esgairgeiliog · Felindre, Maldwyn · Felin-fach · Y Foel · Ffordun · Gaer · Garth · Glan-miwl · Glantwymyn · Glasgwm · Y Groes · Gwenddwr · Heol Senni · Isatyn · Kinnerton · Libanus · Llan · Llanafan Fawr · Llananno · Llanarmon Mynydd Mawr · Llanbadarn Fynydd · Llanbadarn Garreg · Llanbister · Llanbryn-mair · Llandinam · Llandrinio · Llandyfaelog Tre'r-graig · Llandysilio · Llandysul · Llan-ddew · Llanddewi yn Hwytyn · Llanddewi Ystradenni · Llanelwedd · Llanerfyl · Llanfair Caereinion · Llanfair Llythynwg · Llanfechain · Llanfihangel Nant Brân · Llanfihangel Nant Melan · Llanfihangel Rhydieithon · Llanfihangel Tal-y-llyn · Llanfihangel-yng-Ngwynfa · Llanfrynach · Llangadfan · Llangadwaladr · Llangamarch · Llangasty Tal-y-llyn · Llangatwg · Llangedwyn · Llan-gors · Llangurig · Llangynidr · Llangynllo · Llangynog · Llangynyw · Llanhamlach · Llanigon · Llanllugan · Llanllwchaearn · Llanllŷr · Llanrhaeadr-ym-Mochnant · Llansanffraid Cwmdeuddwr · Llansanffraid-ym-Mechain · Llansantffraed (Aberhonddu) · Llansantffraed-yn-Elfael · Llansilin · Llanwddyn · Llanwnnog · Llanwrin · Llanwrthwl · Llanwyddelan · Llanymynech · Llan-y-wern · Llawr-y-glyn · Llechfaen · Llowes · Llys-wen · Llywel · Llwydiarth · Manafon · Meifod · Merthyr Cynog · Mochdre · Nant-glas · Nantmel · Pandy · Pencelli · Pencraig · Penegoes · Pengefnffordd · Pennant Melangell · Pentrefelin · Penybont · Pen-y-bont-fawr · Pilalau · Pipton · Pont-faen · Pontneddfechan · Pontrobert · Pontsenni · Pwllgloyw · Saint Harmon · Sarn · Sarnau, Brycheiniog · Sarnau, Maldwyn · Sgethrog · Snead · Sycharth · Talachddu · Talerddig · Tal-y-bont · Tal-y-bont ar Wysg · Tirabad · Trallong · Trecastell · Trefeca · Trefeglwys · Tregynon · Trelystan · Tre'r-llai · Tretŵr · Tre-wern · Walton · Yr Ystog