Haydn Morgan

Roedd Haydn Morgan (30 Gorffennaf 1936  – 24 Gorffennaf 2018, yn chwaraewr rygbi rhyngwladol Cymreig a gynrychiolodd tîm genedlaethol Cymru 27 gwaith a thîm y Llewod ar deithiau i Seland Newydd a De Affrica.

Haydn Morgan
Ganwyd	30 Gorffennaf 1936  Cymru
Bu farw	23 Gorffennaf 2018  Cymru
Dinasyddiaeth	Cymru
Galwedigaeth	chwaraewr rygbi'r undeb
Chwaraeon
Tîm/au	Y Barbariaid, Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Cymru, Clwb Rygbi Abertyleri, Y Llewod Prydeinig a Gwyddelig
Safle	blaenasgellwr
Gwlad chwaraeon	Cymru

Cefndir

Ganwyd Morgan yn Oakdale, Caerffili yn blentyn i Harold ac Eunice Morgan. Roedd ei dad yn löwr yng nglofa'r Oakdale. Cafodd ei addysgu yn ysgol ramadeg Pontnewydd ar Wysg. Bu'n chware fel canolwr i dîm yr ysgol.

Gyrfa

Cyflawnodd Morgan cyfnod o Wasanaeth Cenedlaethol (gwasanaeth milwrol gorfodol) gyda Chatrawd y Peirianwyr Trydanol a Mecanyddol Brenhinol. Bu'n chware rygbi i dîm y Byddin Prydeinig fel blaen asgellwr.

Gan ei fod yn chware yn ystod cyfnod pan fu chware rygbi clwb a rhyngwladol i fod yn gamp cwbl amatur, bu'n ennill ei fywoliaeth fel gwerthwr ceir.

Wedi i'w yrfa rygbi ryngwladol ddod i ben, aeth Morgan i fyw i Dde Affrica, lle bu'n chwarae dros clybiau'r Wanderers yn Johannesburg a Transvaal B. Yn Ne Affrica bu'n ennill ei damaid drwy gwerthu ceir i gwmni Nissan cyn sefydlu ei fusnes ei hun a oedd yn cynhyrchu blociau concrit.

Gyrfa rygbi

Clwb

Bu Morgan yn chwarae, yn bennaf, ar gyfer Clwb Rygbi Abertyleri. Mae rhai wedi awgrymu bod ei ffyddlondeb i Abertyleri wedi cael effaith ar ei yrfa ryngwladol, gan ei fod wedi aros yn driw i'r tîm yn hytrach na symud i dîm fwy ffasiynol.

Rhyngwladol

Chwaraeodd 27 gêm ryngwladol dros Gymru:

• Lloegr 1958, 1960, 1961, 1962, 1965, 1966
• Ffrainc 1958, 1959, 1961, 1962, 1963, 1965, 1966
• Iwerddon 1958, 1959, 1961, 1962, 1963, 1965, 1966
• yr Alban 1958, 1961, 1962, 1963, 1965, 1966
• Seland Newydd 1959
• Awstralia 1966

Teulu

Cafodd Hayden a Betty, ei wraig dau fab.

Marwolaeth

Bu farw yn Nhrefynwy ychydig yn brin o'i benblwydd yn 82 mlwydd oed.

LLyfryddiaeth

• Smith, David; Williams, Gareth (1980). Fields of Praise: The Official History of The Welsh Rugby Union. Cardiff: University of Wales Press. ISBN 0-7083-0766-3.
• Thomas, Wayne (1979). A Century of Welsh Rugby Players. Ansells Ltd.