James Mackenzie Maclean

Roedd James Mackenzie Maclean (13 Awst 183522 Ebrill 1906) yn newyddiadurwr, yn wleidydd Ceidwadol ac Unoliaethol ac yn Aelod Seneddol Caerdydd

James Mackenzie Maclean
Ganwyd13 Awst 1835 Edit this on Wikidata
Bu farw22 Ebrill 1906 Edit this on Wikidata
DinasyddiaethTeyrnas Unedig Prydain Fawr ac Iwerddon Edit this on Wikidata
Galwedigaethgwleidydd Edit this on Wikidata
SwyddAelod o 26ain Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 24ain Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 23ain Senedd y Deyrnas Unedig Edit this on Wikidata
Plaid Wleidyddoly Blaid Geidwadol Edit this on Wikidata

Bywyd Personol golygu

Ganwyd James Mackenzie Maclean yn Liberton un o faestrefi Caeredin yn fab i Alexander Maclean a Mary (né Baigrie) ei wraig. Roedd Alexandrer McClean yn berchen ar ystâd fawr yn Jamaica[1]

Cafodd ei addysgu am gyfnod yng Ngholeg y Drindod Caergrawnt ond ymadawodd ar ôl flwyddyn heb dderbyn gradd.

Priododd ei wraig gyntaf, Anna Maria Whitehead, merch Phillip Whitehead ym 1865, bu hi farw ym 1897; priododd ei ail wraig Mrs. Sara Kennedy (né Hale) ym 1900, roedd hi'n actores.[2]

Gyrfa golygu

Ar ôl ymadael a'r brifysgol ym 1854 aeth Maclean i weithio fel athro mewn ysgol ramadeg yn Newcastle upon Tyne ond ymadawodd a'r ysgol ar ôl ychydig o fisoedd gan gael ei benodi yn ohebydd ar bapur wythnosol y Newcastle Chronicle, gan gael ei benodi yn olygydd y papur ym 1855. Ym 1858 symudodd i bapur dyddiol y Manchester Guardian fel prif awdur ei cholofnau arweiniol. Ym 1859 aeth allan i'r India i fyw ar ôl derbyn swydd olygydd The Bombay Gazette ond ymddiswyddodd ym mhen blwyddyn gan sefydlu ei bapur ei hun The Bombay Saturday Review. Ym 1863 fe brynodd ei hen bapur, y Bombay Gazette. Gwerthodd ei bapurau newyddion yn yr India ym 1879 gan ddychwelyd i fyw yng ngwledydd Prydain. Rhwng 1882 a 1899 roedd yn un o gyd berchenogion newyddiadur Caerdydd y Western Mail.[1]

Gyrfa Wleidyddol golygu

Tra yn yr India fe fu Maclean yn aelod o Gyngor Tref Bombay gan wasanaethu am gyfnod fel ei Gadeirydd.

Ym 1880 safodd yn aflwyddiannus ar ran yr Unoliaethwyr yn etholaeth Bwrdeistref Elgin. Cafodd ei ethol yn Aelod Seneddol Ceidwadol dros Oldham yn etholiad 1885 cyn cael ei drechu gan ymgeisydd Rhyddfrydol ym 1892. Dychwelodd i Dŷ'r Cyffredin fel aelod Ceidwadol Caerdydd ym 1895, ond wedi anghydfod rhyngddo a'i blaid ar bolisïau ymerodrol ni chafodd ei wahodd i amddiffyn y sedd ar eu rhan yn etholiad 1900.[3]

Marwolaeth golygu

Bu farw o strôc yn Bournemouth ym 1906 yn 71 mlwydd oed, claddwyd ei weddillion ym mynwent Old Chiswick, Llundain

Cyhoeddiadau golygu

  • A Guide to Bombay - 1879
  • Recollections of Westminster and India -1901
  • Free trade with India: India's place in an imperial federation - 1904

Cyfeiriadau golygu

  1. 1.0 1.1 Weekly Mail 28 Ebrill 1906 Mr J M Maclean dead[1] adalwyd 13 mawrth 2015
  2. Weekly Mail 28 Gorffennaf 1900 Marriage of Mr J M Mclean MP [2] adalwyd 13 mawrth 2015
  3. Cardiff Times 28 Ebrill 1906 The death of Mr J M Maclean [3] adalwyd 13 mawrth 2015
Senedd y Deyrnas Unedig
Rhagflaenydd:
Syr Edward James Reed
Aelod Seneddol Caerdydd
18951900
Olynydd:
Syr Edward James Reed