Judoon

Rhywogaeth allfydol ffuglennol yw'r Judoon o'r rhaglen deledu ffuglen wyddonol Brydeinig Doctor Who a'i sgil-rhaglenni. Maent yn ymddwyn fel heddlu ariangar, ac ymddangoswyd yn gyntaf ym mhennod Cyfres 3 "Smith and Jones" yn 2007.

Darlun

Nodweddion

Pen Judoon

Mae'r Judoon yn heddlu galactig, yn greulon yn eu cymhwysiad manwl cywir o'r gyfraith ac yn hynod resymegol yn eu tactegau brwydr, ond nid ydynt yn ddeallus iawn. Mewn gwirionedd, mae'r Doctor yn dweud, er bod eu hymddygiad (ar yr wyneb) yw hwnnw o heddlu milwrol, nad ydynt mewn gwirionedd mawr mwy na "labystiaid rhyngblanedol" i'w llogi. Nid oes ganddynt awdurdodaeth ar y Ddaear ac nid oes ganddynt awdurdod i ddelio â throseddau dynol (wrth hela estron ffo mewn ysbyty ar y Ddaear, fe wnaethant gludo'r adeilad i'r Lleuad); fodd bynnag, byddant yn ufuddhau'n llwyr i unrhyw ddeddfau ar y blaned y maent arni (ee terfynau cyflymder ffyrdd). Mae'r Judoon yn cario arfau egni a all losgi bodau dynol.

Judoon yn greadur deudroed sy'n sefyll yn unionsyth, gyda phen yn debyg i rinoseros ac ond pedwar digidau ar bob llaw: maent yn eu gwisgo arfwisg du, swmpus gydag esgidiau trwm. Yn ôl y Doctor, mae gan y Judoon "warchodfa ysgyfaint enfawr" sy'n caniatáu iddyn nhw oroesi am gyfnodau estynedig mewn amgylchedd ocsigen cyfyngedig. Mae ganddyn nhw waed melyn.

Hanes

Yn "Smith and Jones" (2007) yng Nghyfres 3, nid oedd y Degfed Doctor (David Tennant) erioed wedi dod ar draws y ras ar y sgrin o'r blaen, ond yn ystod y bennod mae'n dangos cryn wybodaeth amdanynt a'u dulliau dro ar ôl tro. Defnyddiodd y Judoon sgŵp H₂O i ddod ag ysbyty a oedd yn cynnwys y Doctor a Martha Jones (Freema Agyeman) i'r lleuad, lle gallai'r Judoon ddal troseddwr (rhywogaeth Plasmavore), a guddiodd ei hun fel Florence Finnegan (Anne Reid). Daeth y Judoon mewn llongau a glanio ar y lleuad, gan geisio dod o hyd i Finnigan gyda'u sganwyr, ond ar y dechrau ni allent oherwydd bod Finnigan yn cymhathu gwaed dynol. Fodd bynnag, datgelwyd hi pan gymerodd Finnigan waed y Doctor (nad yw'n ddynol). Fe wnaethon nhw ei dienyddio am lofruddio tywysoges estron ac wedi hynny fe wnaethon nhw gludo'r ysbyty yn ôl i'r Ddaear.

Judoon yn ei arfwisg.

Yn Revenge of the Slitheen (2007), o'r sgil-gyfres The Sarah Jane Adventures, fe'u soniwyd amdanynt gan y Slitheen, a ddywedodd fod yr Heddlu Rhwng-galactig ar eu hôl.

Yn y nofel Revenge of the Judoon (2008), lle gwnaethon nhw gipio Castell Balmoral ym 1902 ar ôl cael eu twyllo i mewn i genhadaeth dwyllodrus, fe wnaethant fargen gyda’r Doctor a olygai fod y Ddaear y tu hwnt i’w terfynau, rhywbeth a gadarnhawyd fel rhywbeth canonaidd gan y rhaglen BBC Monster Files. Sonnir am y Judoon hefyd yn y comig Doctor Who Adventures yn y stori "The Great Mordillo."

Maen nhw'n ymddangos ym mhennod Cyfres 4, "The Stolen Earth" (2008), fel gwarchodwyr yn y Shadow Proclamation. Nid yw'r TARDIS yn cyfieithu eu hiaith, oherwydd hi yw'r gyfraith fyd-eang, fel The Shadow Proclamation, ac mae'r Doctor yn ymateb yn eu hiaith nhw yn hytrach nag yn Saesneg. Dim ond ar ôl iddo gyflwyno ei hun y maent yn dechrau siarad Saesneg.

Yng Nghyfres 3 o'r The Sarah Jane Adventures, yn y stori Prisoner of the Judoon (2009), mae Capten Tybo, Judoon, yn crasio ar y Ddaear tra bod ei garcharor, Androvax yr Annihilator, yn dianc, gan adael Tybo yn hela amdano. Mae'n cael ei daro'n anymwybodol gan Androvax a'i achub gan Sarah Jane Smith (Elisabeth Sladen) a'i chymdeithion, ac maent yn ei helpu i ddod o hyd i Androvax sydd â'r gallu i feddu ar bobl.

Mae Judoon yn cael ei ystyried yn rhan o'r gynghrair o elynion yr Unfed Doctor ar Ddeg (Matt Smith) ym mhennod Cyfres 5, "The Pandorica Opens" (2010), sy'n ei garcharu yn y Pandorica o dan Gôr y Cewri, gan gredu y bydd e'n dinistrio'r bydysawd. Ym mhennod Cyfres 6, "A Good Man Goes to War" (2011), mae grŵp bach o Judoon yn cael eu recriwtio gan y Doctor i ymuno â'i fyddin ym Mrwydr Demon's Run. Ochr yn ochr â Chadlywydd Sontaran Strax (Dan Starkey), bataliwn mawr o ryfelwyr Silwraidd, a chyn-griw sy'n fôr-leidr y Fancy, maent yn helpu i ddal y Cyrnol Manton a'i luoedd Clerig.

Gwelir Judoon unigol mewn llond llaw o benodau eraill: yn edrych am Raxacoricofallapatorian mewn bar Zagizalgul yn "The End of Time" (2010); pan fydd Colony Sarff yn ymweld â'r Shadow Proclamation yn "The Magician's Apprentice" (2015); ac yn byw ar stryd y trap yn "Face the Raven" (2015).

Yn "Fugitive of the Judoon" (2020) yn ystod y ddeuddegfed gyfres, daeth y Trydedd Doctor ar Ddeg (Jodie Whittaker) ar draws y Judoon yn chwilio Caerloyw yn anghyfreithlon am ffoadur y cawsant gontract iddo ddod o hyd iddo. Ar ôl i'r Judoon olrhain eu ffo i gartref Ruth (Jo Martin) a Lee Clayton (Neil Stuke), ceisiodd y Doctor wasgaru'r sefyllfa trwy ddianc i Eglwys Gadeiriol Caerloyw gyda Ruth ar ôl i Lee gytuno i ildio'i hun i'r Judoon. Ar ôl i Gat, cynrychiolydd ar gyfer contractwr y Judoon o Gallifrey, ladd Lee, mae'r Judoon yn olrhain y Doctor a Ruth i'r eglwys gadeiriol, lle maent yn darganfod bod Ruth oedd yr un y cawsant eu cyflogi i ddod o hyd iddo ar ôl iddynt ddadgryptio ei bio-gysgodi. Datgelwyd yn ddiweddarach taw ymgnawdoliad anhysbys o'r Doctor yw Ruth, wedi'i guddio fel bod dynol yn defnyddio Arch Chameleon. Ar ôl i Ruth aros i ffwrdd ac anfon y Judoon yn ôl i'w llong, mae'r Judoon gyda chymorth Gat yn dod o hyd i TARDIS y Doctor, sy'n cynnwys y ddwy Doctor, ac yn defnyddio trawst tractor i ddod ag ef ar fwrdd y llong. Ar ôl i Gat ladd ei hun ar ddamwain gydag arf y mae Ruth wedi ymyrryd ag ef, mae Ruth a'r Drydedd Doctor ar Ddeg yn gadael y llong gyda'r Judoon yn addunedu i gyflawni eu contract.

Ar ddiwedd "The Timeless Children" (2020), arestiodd uned o Judoon y Trydedd Doctor ar Ddeg a'i hanfon i garchar diogelwch mwyaf posibl am weddill ei oes.