Mae llid yr isgroen yn haint bacteriol sy'n effeithio ar haenau mewnol y croen[1].

Llid yr isgroen
Enghraifft o'r canlynolclefyd heintus, dosbarth o glefyd, symptom neu arwydd Edit this on Wikidata
Mathclefyd y croen, connective tissue disease, bacterial skin disease, musculoskeletal system symptom, clefyd Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Symptomau

golygu

Mae llid yr isgroen yn effeithio'n benodol ar yr isgroen (dermis) a'r braster isgroenol (subcutaneous). Mae arwyddion a symptomau yn cynnwys ardal o gochni sy'n cynyddu mewn maint dros ychydig ddyddiau. Yn gyffredinol, nid yw ffiniau'r ardal goch yn llym, gall bod chwyddo ar y croen. Er bod y cochni'n aml yn troi'n wyn pan fydd pwysau'n cael eu rhoi arno, nid yw hyn bob amser yn wir. Fel arfer mae ardal yr haint yn boenus. Weithiau bydd y cyflwr yn effeithio ar y pibellau lymff[2]. Gall y claf gael twymyn a theimlo'n flinedig.

Achos a diagnosis

golygu

Y coesau a'r wyneb sy'n cael eu heffeithio gan amlaf[3], er y gall llid yr isgroen effeithio ar unrhyw ran o'r corff. Fel rheol bydd yn effeithio'r goes yn dilyn toriad yn y croen. Mae ffactorau risg eraill yn cynnwys gordewdra, chwyddo yn y coesau, a henaint. Mewn achosion lle mae'r wyneb yn cael ei effeithio, ni fydd toriad croen, fel arfer, yn achos y llid. Y bacteria sy'n gyfrifol am y clefyd yn y rhan fwyaf o achosion yw streptococci a Staphylococcus aureus. Yn wahanol i lid yr isgroen mae clefyd tebyg, y fflamwydden dân (erysipelas), yn haint bacteriol sy'n effeithio ar haenau mwy arwynebol y croen, gydag ardal o gochni gydag ymylon wedi'u diffinio'n dda, ac yn fwy tebyg o achosi'r dwymyn. Fel arfer, mae diagnosis yn seiliedig ar y symptomau, yn anaml y bydd modd casglu meithriniad celloedd. Cyn gwneud diagnosis, dylid gwirio nad yw heintiau mwy difrifol megis haint ar yr asgwrn neu necrosis y ffasgau yn bresennol.

Triniaeth

golygu

Fel rheol bydd triniaeth drwy wrthfiotigau[4] a gymerir trwy'r gen, megis cephalexin, amocsisilin, neu cloxacillin. Yn y rheiny sydd ag alergedd i benisilin, gellir defnyddio erythromycin neu clindamycin. Pan fo Staphylococcus aureus ymwrthiol i fethisilin (MRSA) yn bryder, efallai y bydd doxycycline neu trimethoprim / sulfamethoxazole yn cael ei argymell. Bydd pryder os bydd presenoldeb crawn neu hanes o heintiau MRSA blaenorol. Gallai codi'r ardal heintiedig fod yn fuddiol, weithiau bydd poenliniarydd yn cael ei ragnodi.

Bydd tua 95% o bobl yn gwella ar ôl tuag wythnos o driniaeth.

Cyffredinoled

golygu

Cafodd 21.2 miliwn o bobl y byd llid yr isgroen yn 2015. Yn yr Unol Daleithiau bydd 2 allan o bob mil o'r boblogaeth yn cael y llid ar ran isaf y goes. Yn 2015 achosodd llid yr isgroen 16,900 o farwolaethau trwy'r byd. Yn y Deyrnas Unedig, mae llid yr isgroen yn gyfrifol am 1.6% arhosiad ysbyty.

Cyngor meddygol

Sgrifennir tudalennau Wicipedia ar bwnc iechyd er mwyn rhoi gwybodaeth sylfaenol, ond allen nhw ddim rhoi'r manylion sydd gan arbenigwyr i chi. Mae llawer o bobl yn cyfrannu gwybodaeth i Wicipedia. Er bod y mwyafrif ohonynt yn ceisio osgoi gwallau, nid ydynt i gyd yn arbenigwyr ac felly mae'n bosib bod peth o'r wybodaeth a gynhwysir ar y ddalen hon yn anghyflawn neu'n anghywir.

Am wybodaeth lawn neu driniaeth ar gyfer afiechyd, cysylltwch â'ch meddyg neu ag arbenigwr cymwys arall!

Cyfeiriadau

golygu
  1. Galw Iechyd Cymru - Llid yr Isgroen Archifwyd 2012-09-09 yn y Peiriant Wayback adalwyd 28 Chwefror 2018
  2. BBC Cymru Fyw Micro-lawdriniaeth yn cynnig gobaith i gleifion adalwyd 28 Chwefror 2018
  3. Healthline - Cellulitis adalwyd 28 Chwefror 2018
  4. Boots (Fferyllydd) Cellulitis Archifwyd 2017-06-11 yn y Peiriant Wayback adalwyd 28 Chwefror 2018