Ludwig van Beethoven

cyfansoddwr a aned yn 1770

Cyfansoddwr Almaenig o'r cyfnod clasurol oedd Ludwig van Beethoven (17 Rhagfyr 177026 Mawrth 1827), er bod ei gyfansoddiadau yn cael eu hystyried fel enghreifftiau cyntaf y cyfnod Rhamantaidd. Er iddo golli ei glyw yn hanner olaf ei oes, parhaodd i gyfansoddi darnau cyffrous, ac fe'i hystyrir yn un o'r cyfansoddwyr gorau erioed. Ymysg ei weithiau mwyaf enwog mae ei bumed a'i nawfed symffoni, y darn piano "Für Elise", y sonata "Pathétique" a'r sonata "Lloergan".

Ludwig van Beethoven
Ganwyd16 Rhagfyr 1770 Edit this on Wikidata
Bonn Edit this on Wikidata
Bedyddiwyd17 Rhagfyr 1770 Edit this on Wikidata
Bu farw26 Mawrth 1827 Edit this on Wikidata
o sirosis Edit this on Wikidata
Fienna Edit this on Wikidata
Man preswylBeethoven House Edit this on Wikidata
DinasyddiaethElectorate of Cologne, Ymerodraeth Awstria Edit this on Wikidata
Galwedigaethcyfansoddwr, pianydd, arweinydd, athro cerdd, organydd, meistr ar ei grefft, byrfyfyriwr, fiolinydd, llenor Edit this on Wikidata
Adnabyddus amFür Elise, Symffoni Rhif 9, Lloergan, Missa Solemnis, Sonata Rhif 8 i'r Piano, Symffoni Rhif 5, Symffoni Rhif 6, Sonata Rhif 21 i'r Piano, Sonata Rhif 23 i'r Piano, Sonata Rhif 9 i'r Ffidil, Symffoni Rhif 3, Fidelio Edit this on Wikidata
Prif ddylanwadJohann Joseph Fux, Johann Sebastian Bach, Josef Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart Edit this on Wikidata
MudiadCyfnod clasurol, cerddoriaeth ramantus Edit this on Wikidata
TadJohann Van Beethoven Edit this on Wikidata
MamMaria Magdalena van Beethoven Edit this on Wikidata
PerthnasauKarl van Beethoven, Josyne van Beethoven Edit this on Wikidata
Gwobr/auGwobr y Bröckemännche Edit this on Wikidata
Gwefanhttps://www.beethoven.de Edit this on Wikidata
llofnod

Cefndir

golygu

Ganwyd Beethoven yn Bonn, yn blentyn hynaf Johann a Maria Magdalena van Beethoven. Does dim sicrwydd am ddiwrnod ei eni, ond cafodd ei fedyddio ar 17 Rhagfyr 1770.[1] Mae'r adeilad lle cafodd ei eni bellach yn cael ei ddefnyddio fel amgueddfa Beethoven-Haus.[2] Roedd y teulu o darddiad Ffleminaidd a gellir ei olrhain yn ôl i Mechelen. Taid Beethoven oedd wedi ymgartrefu gyntaf yn Bonn pan ddaeth yn ganwr yng nghôr archesgob-etholwr Cwlen; cododd yn y pen draw i ddod yn Kapellmeister. Roedd ei fab Johann hefyd yn ganwr yng nghôr Etholwr Bonn, Maximilian Friedrich. Er eu bod yn eithaf llewyrchus ar y dechrau, daeth teulu Beethoven yn raddol dlotach gyda marwolaeth y taid ym 1773 ac effaith alcoholiaeth ar y tad. Erbyn ei fod yn 11 oed roedd yn rhaid i Beethoven adael yr ysgol. Erbyn 18 oed ef oedd y prif ddarparwr ar gyfer anghenion y teulu.[3]

Hyfforddiant cerddorol

golygu

Bu perfformiad cyhoeddus cyntaf Beethoven ar 26 Mawrth 1778 lle bu'n canu nifer o wahanol offerynnau.[4]

Bryd hynny anfonwyd ef at organydd y llys Gilles van den Eeden, i ddysgu theori cerddoriaeth ac i gael hyfforddiant ar yr allweddellau. Ymddengys iddo hefyd gael gwersi piano gan Tobias Friedrich Pfeiffer, a fu'n lletya am gyfnod gyda'r teulu, a hyfforddiant anffurfiol gan sawl organydd lleol. Rhoddodd perthynas i'r teulu, Franz Rovantini, wersi i'r bachgen ar y ffidil a'r fiola.[5]

Ym 1779, penododd yr etholwr y cerddor amlwg Christian Gottlob Neefe fel cyfarwyddwr ei gwmni theatr a'r flwyddyn ganlynol fe'i dyrchafwyd i fod yn organydd y llys. Cymerodd Neefe Beethoven fel disgybl cerddorol.[5]

Pan fu'n raid i Neefe ymadael â Bonn ym 1782 am gyfnod, penododd Bethoven, a oedd yn 11 oed ar y pryd, i gyflenwi drosto yn ei absenoldeb. Ym 1783 penodwyd Beethoven gan Neefe yn offerynnwr yr allweddellau yn y gerddorfa ac yn hydref yr un flwyddyn goruchwyliodd gyhoeddiad cyntaf y cerddor ifanc; tair sonata i'r piano a gyflwynwyd i'r Etholwr Maximilian Friedrich. Doedd Beethoven ddim yn cael cyflog na thâl swyddogol am y swyddi y penododd Neefe ef iddynt; yn fwy na dim, roedd yn cyflawni'r dyletswyddau yn gyfnewid am ei hyfforddiant.


Cyfeiriadau

golygu
  1. "Beethoven: Compositions, biography, siblings and more facts". Classic FM (yn Saesneg). Cyrchwyd 2021-04-13.
  2. Bonn, Beethoven-Haus; Bonn, Beethoven-Haus. "Beethoven-Haus Bonn". Beethoven-Haus Bonn (yn Saesneg). Cyrchwyd 2021-04-14.
  3. "Ludwig van Beethoven | Biography, Music, & Facts". Encyclopedia Britannica (yn Saesneg). Cyrchwyd 2021-04-13.
  4. "Beethoven: Background". www.its.caltech.edu. Cyrchwyd 2021-04-14.
  5. 5.0 5.1 "Beethoven, Ludwig van". Grove Music Online (yn Saesneg). doi:10.1093/gmo/9781561592630.article.40026. Cyrchwyd 2021-04-14.
 
Comin Wikimedia
Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i:
   Eginyn erthygl sydd uchod am un o'r Almaen. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.