Wolfgang Amadeus Mozart

Wolfgang Amadeus Mozart
Wolfgang Amadeus Mozart
Ganwyd	Joannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart ; 27 Ionawr 1756 ; Salzburg
Bedyddiwyd	28 Ionawr 1756
Bu farw	5 Rhagfyr 1791 ; Fienna, Rauhensteingasse
Man preswyl	Mozart's birthplace
Dinasyddiaeth	Archddugiaeth Awstria, Prince-Archbishopric of Salzburg, yr Ymerodraeth Lân Rufeinig
Galwedigaeth	cyfansoddwr, athro cerdd, pianydd, cerddor, organydd, fiolinydd
Cyflogwr	Count Hieronymus von Colloredo; Joseff II ;
Adnabyddus am	Y Ffliwt Hud, Le nozze di Figaro, Don Giovanni, Così fan tutte, Die Entführung aus dem Serail, Symphony No. 40, Eine kleine Nachtmusik, Requiem
Arddull	y cyfnod Clasurol, sardana, cerddoriaeth siambr, opera, symffoni
Prif ddylanwad	Johann Joseph Fux, Johann Sebastian Bach
Taldra	1.63 metr
Mudiad	y cyfnod Clasurol
Tad	Leopold Mozart
Mam	Anna Maria Mozart
Priod	Constanze Mozart
Plant	Karl Mozart, Franz Xaver Wolfgang Mozart
Llinach	Mozart family
Gwobr/au	Urdd y Sbardyn Aur
llofnod

Roedd Wolfgang Amadeus Mozart (27 Ionawr 1756 – 5 Rhagfyr 1791) yn un o gyfansoddwyr mwyaf dylanwadol a diwyd y cyfnod Clasurol. Fe'i ganwyd yn Salzburg, Awstria a dechreuodd gyfansoddi darnau pan oedd yn bump oed. Pan roedd yn dal yn blentyn aeth ei dad, Leopold Mozart, ag ef i chwarae o flaen teuluoedd crand Ewrop. Mae'n bosibl fod yr holl deithio wedi achosi problemau iechyd iddo yn hwyrach yn ei fywyd.

Bu farw ym 1791 yn drychinebus o ifanc, yn dlawd, ond wedi cyfansoddi cannoedd o ganeuon sy'n adnabyddus hyd heddiw.

Ysgrifennodd Mozart 68 symffoni, 27 concerto piano, yn ogystal â choncerti i'r clarinet, y corn Ffrengig, yr obo, y fiola, y ffidil, y ffliwt a'r telyn.

Bywyd personol

Rhoddodd rhieni Mozart yr enw llawn Johannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart iddo. Ei dad oedd y cyfansoddwr o'r Almaen Johann Georg Leopold Mozart, oedd yn byw yn Awstria am rhan fwyaf ei fywyd.

Ei wraig oedd Constanze Weber. Caswsant chwech o blant, gan gynnwys Karl Thomas Mozart a'r cyfansoddwr Franz Xaver Wolfgang Mozart. Enwau eu plant eraill, bu farw yn eu plentyndod oedd Theresia Constanzia Adelheid Friedericke Maria Anna Mozart a Anna Maria Mozart (merched) a Johann Thomas Leopold Mozart a Raimund Leopold Mozart (bechgyn).

Gweithiau

Operáu gan Mozart

Die Schuldigkeit des ersten Gebotes, K. 35 (1767)
Apollo et Hyacinthus, K. 38 (1767)
Bastien et Bastienne, K. 50 (1768)
La finta semplice, K. 51 (1768)
Mitridate, K. 87 (1770)
Ruggiero (1771)
Ascanio in Alba, K. 111 (1771)
Betulia Liberata, K. 118 (1771)
Il sogno di Scipione, K. 126 (1772)
Lucio Silla, K. 135 (1772)
Thamos, König in Ägypten (1773, 1775)
La finta giardiniera, K. 196 (1774)
Il rè pastore, K. 208 (1775)
Zaide, K. 344 (1779)
Idomeneo, K. 366 (1780)
Die Entführung aus dem Serail neu Il Seraglio, K. 384 (1782)
L'oca del Cairo, K. 422
Lo sposo deluso, K. 430
Der Schauspieldirektor, K. 486
Le nozze di Figaro, K. 492 (1786)
Don Giovanni, K. 527 (1787)
Così fan tutte, K. 588 (1789)
Die Zauberflöte, K. 620 (1791)
La clemenza di Tito, K. 621 (1791)

Gweithiau eraill

Offeren rhif 15 ("Coroniad") (1779)
Vesperae de Dominica (1779)
Eine Kleine Nachtmusik (1787)
Requiem (1791)
Ave verum corpus (1791)

Requiem

Ym 1791, dechreuodd Mozart ysgrifennu Requiem sydd yn gasgliad o ddarnau gerddoriaeth i dalu teyrnged i’r meirw. Ond tra bod Mozart yn ganol ysgrifennu ei waith, bu farw yn Vienna, Awstria ar 5 Rhagfyr. Cafodd y requiem ei gwblhau yn ddiweddarach gan ei ddisgyblion, Franz Xaver Süssmayr, Joseph Eybler a Freystadler.