Fienna

Prifddinas Awstria yw Fienna (Almaeneg: Wien). Mae Fienna hefyd yn enw ar un o daleithiau'r wlad (Bundesland Wien). Mae'r ddinas, sy'n gorwedd ar lan Afon Donaw, yn ganolfan ddiwylliannol a gwleidyddol o bwys. Mae bron i ddwy filiwn o bobl yn byw yno. Hon yw dinas fwya'r wlad.

Fienna

Math	federal capital, municipality of Austria, place with town rights and privileges, statutory city of Austria, state of Austria, district of Austria, metropolis, cyrchfan i dwristiaid, dinas, prifddinas
Enwyd ar ôl	Wien
Poblogaeth	1,840,573
Sefydlwyd	1G
Pennaeth llywodraeth	Michael Ludwig
Cylchfa amser	UTC+01:00, UTC+2, CET
Gefeilldref/i	Bern, Bratislava, Budapest, Moscfa, Zagreb, Kiev, Brno, Beograd, Tel Aviv, Istanbul, Warsaw, Sofia, Ljubljana, Vaduz, Tiwnis, Pula
Daearyddiaeth
Sir	Awstria
Gwlad	Awstria
Arwynebedd	414.78 km²
Uwch y môr	151 metr, 542 metr
Gerllaw	Afon Donaw, Wien, Liesing, Donaukanal
Yn ffinio gyda	Awstria Isaf
Cyfesurynnau	48.20833°N 16.373064°E
Cod post	1000–1239, 1400, 1402, 1251–1255, 1300–1301, 1421, 1423, 1500, 1502–1503, 1600–1601, 1810, 1901
AT-9
Gwleidyddiaeth
Corff deddfwriaethol	Landtag and City Council of Vienna
Swydd pennaeth   y Llywodraeth	mayor of Vienna
Pennaeth y Llywodraeth	Michael Ludwig
Sylfaenwyd gan	Ancient Romans
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Lleolir pencadlysoedd Mudiad Datblygiad Diwydiannol y Cenhedloedd Unedig (UNIDO), Mudiad y Gwledydd Allforio Olew (OPEC) a'r Asiantaeth Ynni Atomig Ryngwladol (IAEA) i gyd yn Fienna.

Hanes

Sefydlwyd Fienna gan y Celtiaid tua 500 cyn Crist ac yn 15 C.C. roedd hi'n dref yn yr Ymerodraeth Rufeinig o'r enw Vindobona. Yn y Canol Oesoedd roedd y teuluoedd Babenberg a Habsburg yn byw yn Fienna ac roedd hi'n brifddinas i'r Ymerodraeth Rufeinig Sanctaidd ac yn ddiweddarach i Ymerodraeth Awstria-Hwngari. Roedd yr Ymerodraeth Ottoman yn ymosod ar Ewrop yn yr unfed ganrif ar bymtheg a'r ail ganrif ar bymtheg, ond wnaethon nhw ddim dod ymhellach i'r gorllewin. Ym 1815 cynhaliwyd Cynhadledd Fienna ar ôl gorchfygiad Napoleon Bonaparte ym Mrwydr Waterloo.

Eglwys Gadeiriol San Steffan

Adeiladau a chofadeiladau

• Amgueddfa Leopold
• Eglwys gadeiriol San Steffan
• Gorsaf Karlsplatz Stadtbahn
• Hundertwasserhaus
• Karlskirche (eglwys)
• Kunsthistorisches Museum (amgueddfa)
• Palas Hofburg
• Palas Liechtenstein
• Staatsoper (tŷ opera)
• Theater an der Wien
• Tŵr Mileniwm
• Wiener Konzerthaus (neuadd cyngerdd)
• Wiener Musikverein
• Wotrubakirche (eglwys)

Enwogion

• Carl Czerny (1791-1857), pianydd a chyfansoddwr
• Franz Schubert (1797-1828), cyfansoddwr
• Fritz Kreisler (1875-1962), fiolinydd
• Alban Berg (1885-1935), cyfansoddwr
• Paul Wittgenstein (1887-1961), pianydd
• Ludwig Wittgenstein (1889-1951), athronydd
• Vicki Baum (1888-1960), awdures
• Konrad Lorenz (1903-1989), biolegydd
• Theodore Bikel (g. 1924), actor