Martigny

Dinas yng nghanton Valais yn y Swistir yw Martigny. Hi yw ail dref y canton o ran maint, gyda phoblogaeth o 16,339 yn 2007. Saif ar y ffyrdd sy'n arwain i ddau o fulchau pwysicaf yr Alpau, Bwlch Sant Bernard Mawr a Bwlch Simplon.

Sefydlwyd y dref yn y cyfnod Rhufeinig ar safle Oppidum neu vicus Octodure Celtaidd yn perthyn i'r Veragres. Ymladdwyd brwydr Octodure yma yn 56 CC rhwng y lleng Rufeinig Legio XII Fulminata dan Servius Galba a'r Veragres a'u cyngheiriaid y Sedunes a'r Nantuates. Sefydlodd yr ymerawdwr Claudius ddinas Rufeinig yma yn 47 OC dan yr enw Forum Claudii Augusti, a newidiwyd yn fuan i Forum Claudii Vallensium. Ceir oluion amffitheatr mewn cyflwr da yma.

Mae twristiaeth ac amaethyddiaeth, yn arbennig tyfu gwinwydd, yn bwysig yma.