Roedd Mary Eleanor Gawthorpe (12 Ionawr 188112 Mawrth 1973)[1] yn swffraget, sosialydd, undebwr llafur a golygydd.[2]

Mary Gawthorpe
Ganwyd12 Ionawr 1881 Edit this on Wikidata
Leeds Edit this on Wikidata
Bu farw12 Mawrth 1973 Edit this on Wikidata
Dinas Efrog Newydd Edit this on Wikidata
Dinasyddiaethy Deyrnas Unedig, Teyrnas Unedig Prydain Fawr ac Iwerddon Edit this on Wikidata
Galwedigaethnewyddiadurwr, swffragét, undebwr llafur Edit this on Wikidata
Plaid WleidyddolY Blaid Lafur Annibynnol Edit this on Wikidata

Yn 1905 ymunodd ag Undeb Cymdeithasol a Gwleidyddol y Merched. Yn 1906, stopiodd ddysgu a daeth i weithio'n llawn amser fel trefnydd ar gyfer yr Undeb yn Leeds. Daeth Sylvia Pankhurst i Leicster yn 1907 ac ymuno â Alice Hawkins a gyflwynodd y naill i'r llall gan sefydlu presenoldeb yr Undeb yn Leeds.[3]

Yn ddiweddarach ymunodd â Christabel Pankhurst yng Nghymru, lle'r oedd ei chefndir dosbarth gweithiol a'i chysylltiad â'r symudiad llafur o fudd iddi. Mewn cyfarfod yng Nghymru, a drefnwyd gan Samuel Evans oedd yn sefyll etholaeth fel cynrychiolydd Cymraeg yn y Llywodraeth, cwestiynodd Gawthorpe ef yn dwll mewn Cymraeg perffaith.[4]  Yn ogystal â chael ei charcharu sawl gwaith dros ei gweithgareddau gwleidyddol, cafodd Gawthorpe hefyd ei churo'n ddrwg, gan ddioddef anafiadau difrifol am heclo Winston Churchill yn 1909.[5]

Cyfeiriadau golygu

  1. "Guide to the Mary E. Gawthorpe Papers TAM.275". dlib.nyu.edu. Cyrchwyd 8 January 2018.
  2. "Oxford Dictionary of National Biography". Cyrchwyd 2008-03-16.
  3. Elizabeth Crawford (2 September 2003). The Women's Suffrage Movement: A Reference Guide 1866-1928. Routledge. tt. 281–. ISBN 1-135-43402-6.
  4. "The Woman's Tribune: Correspondences"". 1906.
  5. "Spartacus Educational". Cyrchwyd 16 March 2008.