Muscogee
Mae'r Muscogee hefyd Creek (Mvskoke, Muscogee Creek, Cydffederasiwn Muscogee Creek) yn grŵp o bobloedd brodorol Americanaidd o Goetiroedd De - ddwyrain yr Unol Daleithiau. Fe'i hadnabwyd nhw, yn nawddoglyd, fel un o'r Pum Llwyth Gwâr honedig .
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | grŵp ethnig  |
|---|---|
| Mamiaith | Muscogee, saesneg |
| Poblogaeth | 71,502 |
| Crefydd | Protestaniaeth |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Mae eu cartref yn ne Tennessee, ardal fawr o Alabama, gorllewin Georgia, a rhannau o ogledd Fflorida.
Hunaniaeth golygu
.svg)
Roedd y Creek yn gonffederasiwn llwythol a elwir hefyd yn Muskogee neu Muskogi, o'r grŵp ieithyddol Muskogi, sy'n cynnwys llwythau eraill megis Hitchitis a Yamasees. Gelwid hwy yn Atasi neu Abihki. Fe'u rhannwyd yn ddau grŵp:
- Upper Creek, a elwir hefyd yn muskogee (yn ôl rhai, mae'n dod o masgeg Proto-Algonquian "cors"). Ei phrifddinas oedd tref Coweta, ger Chattahooche (Flint, Georgia).
- Lower Creek, sy'n cynnwys Hitchiti ac Alabama.
Lleoliad golygu
Roeddent yn meddiannu'r diriogaeth a gyfyngwyd i'r Gogledd gan Afon Congaree (De Carolina), yn ffinio â'r Catawba, i'r gogledd-orllewin â'r Appalachiaid ac Afon Tallapoosa (Georgia), lle roeddent yn ffinio â'r Cherokee, i'r Gorllewin ag Afon Coosa ( Alabama). yn ffinio â'r alibamu a'r coasati, a Fflorida i'r de. Fe'u rhannwyd yn ddinasoedd, a oedd hyd yn oed yn 1900 wedi'u grwpio fel hyn:[1]
- GWYN: Kasihta, Hitchiti, Abihka, Okfuskee, Okchai, Ochiapofa, Tulsa, Lochapoka, Tuskegee, Koasati, Wiwohka, Wiogufki, Tokpfka, Nuyaka, Okmulgee, Asilanapi, Yuchi a Pakana.
- ROGES: Coweta, Tukabatchee, Laplako, Atasi, Kealeychi, Chiaha, Osochi, Alibamu, Eufaula, Hilabi, Hothliwahali a Talmuchasi.
Er 1835 maent yn byw yn bennaf yn siroedd Hughes a Tulsa (Oklahoma), yn cael eu hadleoli gan Ddeddf Dileu India (Indian Removal Act),[2] gan ffurfio neilltuad yn yr hen Diriogaeth Indiaidd ac yn berchen ar y tir mewn ymddiriedolaeth, fel rhai Dinasoedd Tribalaidd Thlopthlocco a Chialegee. Mae grŵp ohonynt, y Poarch Band of Creek, yn byw yn Mississippi, a grwpiau bach eraill yn Alabama a Louisiana.
Ar hyn o bryd maent wedi'u rhannu i'r llwythau a gydnabyddir yn ffederal :
- Muscogee (Creek) Cenedl Oklahoma, tua 81,685 o aelodau (cyfrifiad 2010)
- Tref Tribal Alabama-Quassarte yn Oklahoma, 193 o aelodau (cyfrifiad 2010)
- Tref Tribal Kialegee yn Oklahoma, 20 aelod (cyfrifiad 2010)
- Dinas Tribal Thlopthlocco , yn Oklahoma, 120 o aelodau (cyfrifiad 2010)
- Band Poarch o Indiaid Alabama Creek, 3,255 o aelodau (cyfrifiad 2010)
- Coushatta Tribe o Louisiana , yn Louisiana, 1,279 o aelodau (cyfrifiad 2010)
- Alabama-Coushatta Tribe o Texas, 1,299 o aelodau (cyfrifiad 2010)
Mae yna hefyd rai llwythau a gydnabyddir gan y wladwriaeth:
Llwyth Muskogee Creek Isaf (Dwyrain Mississippi) yn Georgia, 1,267 o aelodau (cyfrifiad 2010)
Symudiadau Gorfodol golygu
Symudwyd y rhan fwyaf o bobloedd y Muscogee i Diriogaeth Indiaidd (Oklahoma erbyn hyn) gan awdurdodau ffederal yn y 1830au yn ystod Llwybr y Dagrau. Arhosodd grŵp bychan o Ffederasiwn Muscogee Creek yn Alabama, a ffurfiodd eu disgynyddion y Poarch Band of Creek Indians a gydnabyddir yn ffederal. Symudodd grŵp arall o Muscogee i Florida rhwng tua 1767 a 1821 i osgoi ehangu Ewropeaidd a phriodi â phobl leol i ffurfio'r Seminole . Trwy ethnogenesis daeth y Seminole i'r amlwg gyda'u hunaniaeth eu hunain o weddill Cydffederasiwn Muscogee Creek. Symudwyd mwyafrif y Seminole yn orfodol i Oklahoma ar ddiwedd y 1830au, lle mae eu disgynyddion yn bobl a gydnabyddir yn ffederal. Symudodd rhai Seminole i'r de i'r Everglades ynghyd â'r Miccosukee , er mwyn osgoi dadleoli gorfodol. Enillodd y ddwy bobl hyn gydnabyddiaeth ffederal yn yr 20fed ganrif ac arhosodd yn Florida.
Hynafiaid golygu
Roedd cyndeidiau'r Musogee yn rhan o Feysydd Rhyngweithio Ideolegol Mississippi o ddiwylliant Mississippi. Rhwng 800 a 1600, fe adeiladon nhw ddinasoedd tomenni gwrthglawdd cymhleth, gyda rhwydweithiau cyfagos o drefi a ffermydd lloeren. Roedd y rhwydweithiau o ddinasoedd yn seiliedig ar hanes 900 mlynedd o amaethyddiaeth gymhleth a threfnus a chynllunio trefol, wedi'i ganoli o amgylch plazas, cyrtiau pêl, a gwastadeddau sgwâr ar gyfer dawnsfeydd seremonïol.
Mae'r Muscogee Creek yn gysylltiedig â chanolfannau gyda llawer o dwmpathau, megis safleoedd yr Ocmulgee , Etowah Indian Mounds , a Moundville .
Rhag-gyswllt (cyn-Columbian) Roedd cymunedau Muscogee yn rhannu ffermio cnydau, masnach draws-gyfandirol, arbenigo mewn crefftau, hela a chrefydd. Daeth concwerwyr cynnar fel Hernando de Soto ar draws hynafiaid Muscogee yng nghanol yr 16g.
Cyfeiriadau golygu
- ↑ Transcribed documents Archifwyd February 13, 2012, yn y Peiriant Wayback. Sequoyah Research Center and the American Native Press Archives
- ↑ Stewart, Mark (2006). The Indian Removal Act: Forced Relocation. Capstone. t. 18. ISBN 0756524520.
Dolenni allanol golygu
- The Chickasaw Nation hen wefan
- Iaith Chickasaw ar wiktionary