Tsierocïaid

Tsierocïaid
Enghraifft o'r canlynol	grŵp ethnig
Math	Brodorion Gwreiddiol America yn UDA
Mamiaith	Tsierocî, saesneg
Poblogaeth	299,862
Crefydd	Cristnogaeth, eneidyddiaeth, native american church
Gwladwriaeth	Unol Daleithiau America
	Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Grŵp ethnig o frodorion Gogledd America yw’r Tsierocïaid neu Cherokee. Daw’r gair hwn o’r iaith Siocto "Cha-la-ke", sy’n golygu "y rhai sy’n byw yn y mynyddoedd". Yn wreiddiol roedd y Tsierocïaid yn eu galw eu hunain yn Ah-ni-yv-wi-ya ("Y brif pobl"). Maent yn siarad Cherokee, iaith Iroquoiaidd, sy’n defnyddio orgraff a ddyfeisiwyd gan Sequoyah.

Pan ddaethant i gysylltiad ag Ewropeaid gyntaf yn y 1600au roeddynt yn byw yn nwyrain a de-ddwyrain yr Unol Daleithiau presennol, yn enwedig taleithiau Georgia, Gogledd Carolina a De Carolina. Ystyrid hwy yn un o’r Pum Llwyth Gwâr. Yn y 1830au, a phoblogaeth Ewropeaidd y tiriogaethau hyn yn cynyddu’n gyflym, gorfodwyd y rhan fwyaf ohonynt i symud tua’r gorllewin i Lwyfandir Ozark yn Llwybr y Dagrau.

Yn ôl cyfrifiad 2000 yr Unol Daleithiau, y Tsierocïaid yw’r mwyaf niferus o’r 563 llwyth brodorol yn y wlad ac mae'r rhan fwyaf ohonynt yn byw yn Oklahoma. Yn ystod y blynyddoedd diwethaf mae dadlau wedi bod dros gydnabod disgynyddion caethwesion duon fu gan y Tsierocïaid yn y cyfnod cyn Rhyfel Cartref America fel aelodau o Genedl y Tsierocî.

Fe'i adnebir yn nawddoglyd fel un o'r Pum Llwyth Gwâr.

Tsierocïaid enwog

Sequoyah, dyfeisydd orgraff yr iaith Tsierocî
Elias Boudinot, gwleidydd ac awdur
Ned Christie
Will Rogers
Jimi Hendrix, canwr o dras Tsierocïaid trwy ei nain

Gweler hefyd

Evan Jones, cenhadwr a gyfieithodd y Beibl i'r iaith Tsierocî
Cyd-Destunoli'r Genhadaeth Gymreig i'r Tsalagi - cyfrol tairieithog am y Tsierocïaid

Dolenni allanol

(Saesneg) The Cherokee Nation (safle swyddogol)
(Saesneg) Eastern Band of Cherokee Indians Archifwyd 2012-01-19 yn y Peiriant Wayback (safle swyddogol)
(Saesneg) United Keetoowah Band (safle swyddogol)