Math o gymuned hunangynhwysol, a adeiladwyd o ddiwedd y 18g ymlaen gan dirfeddianwyr a diwydianwyr i gartrefu eu gweithwyr yw pentref model (Saesneg: model village). Fel arfer mae lleoedd o'r fath yn cynnwys tai o safon gymharol uchel, gyda mwynderau cymunedol ac amgylcheddau dymunol. Defnyddir y gair "model" yn yr ystyr o ddelfryd y gallai datblygiadau eraill anelu ato.

Pentrefi model ym Mhrydain

golygu

Yr Alban

golygu

Lloegr

golygu