Arum maculatum
Delwedd o'r rhywogaeth
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Plantae
Ddim wedi'i restru: Angiosbermau
Ddim wedi'i restru: Monocotau
Urdd: Alismatales
Teulu: Araceae
Genws: Arum
Enw deuenwol
Arum maculatum
Carl Linnaeus
Cyfystyron
  • Arum vernale Salisb.

Planhigyn blodeuol ag un had-ddeilen ('monocotyledon) yw Pidyn y gog sy'n enw gwrywaidd. Mae'n rhywogaeth sy'n perthyn i'r teulu Araceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Arum maculatum a'r enw Saesneg yw Lords-and-ladies. Ceir enwau Cymraeg eraill ar y planhigyn hwn gan gynnwys Cala Mwnci, Cala'r Cethlydd, Cala'r Gethlydd, Cala'r Mynach, Calwain Cala'r Gethlydd, Dail Robin, Lili'r Pasg, Pig y Gog a Phregethwr yn y Pulpud.

Yr aeron gwenwynig - sydd ar ffurf pidyn.

Mae gan y dail sbotiau piws, sy'n ymddangos yn y gwanwyn. Yna daw'r blodau ar brocar y bonyn a elwir yn 'sbadics'. O amgylch y procar porffor yma ceir deilen warchodol werdd olau, fel mantell. Cuddir y blodau oddi fewn.

Uwch ben y blodau ceir blewiach mewn cylch, er mwyn maglu pryfaid, gan eu dal a'u treulio, yn enwedig y Psychoda phalaenoides.[1] are attracted to the spadix by its faecal odour and a temperature up to 15 degrees celsius warmer than the ambient temperature.[2] Wedi eu dal, o dan y cylch blew, arllwysir paill arnynt cyn eu gollwng yn rhydd, er mwyn peillio planhigion eraill.

Mae'r casgliad byw mwyaf o'r teulu hwn yn cael ei gadw yn Missouri Botanical Gardens.

Gweler hefyd golygu

Cyfeiriadau golygu

 
Comin Wikimedia
Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i: