Polly Higgins
Bargyfreithiwr o'r Alban, awdur a lobïwr dros yr amgylcheddol oedd Pauline Helène Higgins FRSGS (4 Gorffennaf 1968[1] - 21 Ebrill 2019), a alwyd gan ei ffrindiau'n "Polly", ac a ddisgrifiwyd yn ei hysgrif goffa yn The Guardian fel, "un o'r ffigurau mwyaf ysbrydoledig y mudiad gwyrdd".[2] Gadawodd ei gyrfa fel cyfreithiwr i ganolbwyntio ar eiriolaeth amgylcheddol, a lobïodd Gomisiwn y Gyfraith y Cenhedloedd Unedig yn aflwyddiannus i gydnabod eco-laddiad (Saesneg: ecocide) fel trosedd ryngwladol. Ysgrifennodd Higgins dri llyfr, gan gynnwys Eradicating Ecocide, a sefydlodd grŵp Gwarchodwyr y Ddaear i godi arian i gefnogi'r achos.
| Polly Higgins | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | Pauline Helène Higgins  4 Gorffennaf 1968 Glasgow |
| Bu farw | 21 Ebrill 2019 o canser Stroud |
| Dinasyddiaeth |  Yr Alban |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | amgylcheddwr, bargyfreithiwr, llenor |
| Gwefan | https://pollyhiggins.com |
Bywyd cynnar ac addysg
golyguMagwyd Higgins yn Blanefield ychydig i'r de o Ffawt Ffin yr Ucheldiroedd wrth droed Bryniau Campsie yn yr Alban. Roedd ei thad yn feteorolegydd yn ystod yr Ail Ryfel Byd a'i mam yn arlunydd. Dylanwadodd ymrwymiad y teulu i faterion hinsawdd a gwyrdd ar ei blynyddoedd cynnar.[2]Ar ôl mynychu ysgol Jeswitiaid Glasgow St Aloysius' College (1986) cwblhaodd ei gradd gyntaf ym Mhrifysgol Aberdeen (1990) ac enillodd hefyd Ddiploma Dosbarth Cyntaf o Brifysgol Utrecht a gradd Ôl-raddedig Prifysgol Glasgow (1991).[3][4] Yn ystod ei blynyddoedd prifysgol, bu’n cydweithio â Friedensreich Hundertwasser, artist ac ymgyrchydd amgylcheddol o Awstria. Yn ddiweddarach aethant i Fienna, lle dylanwadwyd arni gan y mudiad ecoleg Ewropeaidd. Yn 2013, enillodd Ddoethur Honoris Causa o Ysgol Fusnes Lausanne, y Swistir.
Hyfforddodd yn y gyfraith ym Mhrifysgol City, Llundain ac yna yn Ysgol y Gyfraith Inns of Court yn Llundain; yn 1998, cafodd ei galw i'r Bar (yn Lloegr).[1] Bu’n gweithio fel cyfreithiwr yn Llundain, gan arbenigo mewn cyfraith gorfforaethol a chyflogaeth.[5]
Ar ddiwedd achos tair blynedd lle bu'n cynrychioli person a oedd wedi’i anafu yn y gwaith, disgrifiodd Higgins ei phrofiad yn edrych allan drwy’r ffenest yn y Llys Apêl a meddwl “Mae’r ddaear yn cael ei hanafu a’i niweidio hefyd a does dim byd yn cael ei wneud yn ei gylch” a dywedodd wrthi hi ei hun, "mae angen cyfreithiwr da ar y Ddaear". Yn dilyn hynny, rhoddodd y gorau i ymarfer fel bargyfreithiwr i ganolbwyntio ar eiriol dros gyfraith ryngwladol a fyddai’n dal gweithredwyr busnes a llywodraethau i gyfrif trwy eu gwneud yn droseddol atebol am y niwed amgylcheddol y maent wedi ei achosi.[2]
Cynigiwyd eco-laddiad fel un o'r troseddau rhyngwladol yn erbyn heddwch ym 1996, ond ni chafodd ei gynnwys yn Statud olaf Rhufain y Llys Troseddol Rhyngwladol. Dechreuodd Higgins ymgyrchu dros ei gynnwys tua 2009.[6][5] Esboniodd yn 2010 fod eco-laddiad “yn arwain at ddisbyddu adnoddau, a lle mae disbyddiad adnoddau yn gwaethygu, mae rhyfel ar ei hôl hi. Lle mae dinistr o’r fath yn deillio o weithredoedd dynolryw, gellir ystyried eco-laddiad yn drosedd yn erbyn heddwch.”[5] Lobïodd Gomisiwn y Gyfraith (y Cenhedloedd Unedig) i gydnabod eco-laddiad fel trosedd ryngwladol, ond ar adeg ei marwolaeth, ofer fu'i hymdrechion, oddigerth iddi hau hadau.[2]
Fel rhan o’i hymgyrch, ysgrifennodd Higgins Eradicating Ecocide a sefydlodd grŵp codi arian Gwarchodwyr y Ddaear.[6] Hi oedd un o sylfaenwyr Cynghrair Cyfraith y Ddaear.[7] Yn 2009, disgrifiwyd Higgins gan gylchgrawn The Ecologist fel "un o ddeg meddyliwr gyda gweledigaeth gorau'r byd".[8] Roedd yn safle 35 ar restr 100 o Fenywod Ysbrydoledig Gorau’r Byd 2016 yn y cylchgrawn Salt.[9]
Bywyd personol
golyguWedi iddi adael yr Alban, bu Higgins yn byw'n Llundain[5] ac ymsefydlodd yn ddiweddarach ger Stroud, Swydd Gaerloyw.[5][10] Roedd yn briod ag Ian Lawrie, barnwr a QC.[10][11]
Ym Mawrth 2019, dywedodd George Monbiot fod Higgins wedi cael diagnosis o ganser terfynol.[6] Bu farw ar 21 Ebrill 2019, yn 50 oed[2] Claddwyd hi yn Slad, sir Gaerloyw.
Cyhoeddiadau dethol
golyguLlyfrau
- Dileu Ecoladdiad: Cyfreithiau a Llywodraethu i Atal Dinistrio Ein Planed (2010)[12]
- Y Ddaear yw Ein Busnes: Newid Rheolau'r Gêm (2012) (ISBN 978-0856832888 )
- Rwy'n Dare i chi fod yn Fawr (2014) (ISBN 978-1909477469 )
- Dare i fod yn wych (2020) (ISBN 978-0750994101 ) (ailgyhoeddi gyda chyflwyniad newydd ac atodiadau)
Papurau
- Higgins, Polly; Short, Damien; South, Nigel (2013). "Protecting the planet: A proposal for a law of ecocide". Crime, Law and Social Change 59 (3): 251–266. doi:10.1007/s10611-013-9413-6. https://archive.org/details/sim_crime-law-and-social-change_2013-04_59_3/page/n6.
Anrhydedd a chydnabyddiaeth yn nhrefn amser
golyguCymdeithas Ddaearyddol Frenhinol yr Alban: - Medal Shackleton, 2018 Hefyd:
- 1998 - Galwad i'r Bar
- 2009 - Yr Ecolegydd - Un o ddeg meddyliwr gweledigaethol gorau'r byd a "ddangosodd weledigaeth glir ar gyfer byd gwell"
- 2010-11 - Gwobr Llyfr y Bobl - Ffeithiol - Dileu Eco-laddiad gan Polly Higgins
- 2012 - Darlith Goffa Dathlu 50 Mlynedd Rachel Carson 2012 (Llundain a'r Iseldiroedd) - "Dod â'r Cyfnod Ecoladdiad i ben" (Eco-laddiad - y Bumed Trosedd yn Erbyn Heddwch)
- 2013-14 - Cadair Athrawol Arne Naess (anacademaidd) mewn Cyfiawnder Byd-eang a'r Amgylchedd ym Mhrifysgol Oslo, Norwy
- 2016 - Cylchgrawn Salt: - 100 o Fenywod Ysbrydoledig Gorau'r Byd Salt and Diageo, #35 Polly Higgins
- 2017 - Anrhydedd o Ekotopfilm, Slofacia, "Byddai ei chynnig i ymestyn awdurdodaeth y Llys Troseddol Rhyngwladol yn diffinio eco-laddiad fel trosedd ryngwladol ochr yn ochr â hil-laddiad, troseddau rhyfel, troseddau yn erbyn dynoliaeth a throseddau ymosodol."
- 2019 - Ekotopfilm, Slofacia - Gwobr y Rheithgor Rhyngwladol er Cof Polly Higgins
Cyfeiriadau
golygu- ↑ 1.0 1.1 "About Polly". eradicatingecocide.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-05-03. Cyrchwyd 2019-04-22.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Jonathan Watts (22 April 2019). "Polly Higgins, lawyer who fought for recognition of 'ecocide', dies aged 50". The Guardian.
- ↑ Phil Miller (22 April 2019). "Tributes paid to campaigning lawyer Polly Higgins, who fought for law to 'protect Earth'". The Herald. Cyrchwyd 24 April 2019.
- ↑ "About". personal website.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 Juliette Jowit (9 April 2010). "British campaigner urges UN to accept 'ecocide' as international crime". The Guardian. Cyrchwyd 24 Ebrill 2019.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 Monbiot, George (2019-03-28). "The destruction of the Earth is a crime. It should be prosecuted". The Guardian. Cyrchwyd 2019-03-29.
- ↑ "What we do – Earth Law Alliance". Earth Law Alliance (yn Saesneg). Cyrchwyd 2018-05-20.
- ↑ "Visionaries: Polly Higgins". The Ecologist (yn Saesneg). 1 April 2009. Cyrchwyd 2018-05-22.
- ↑ "#35 Polly Higgins". Salt (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2018-05-22. Cyrchwyd 2018-05-22.
- ↑ 10.0 10.1 John Hawkins (23 April 2019). "Prominent Gloucestershire lawyer who fought for the environment dies aged 50 after short cancer battle". Gloucestershire Live. Cyrchwyd 24 April 2019.[dolen farw]
- ↑ "Ian Lawrie QC". Counsel. Cyrchwyd 24 Ebrill 2019.
- ↑ Eradicating ecocide : laws and governance to prevent the destruction of our planet. WorldCat. February 2016. ISBN 9780856834295. OCLC 875312611.