Rhaeadr
rhan o afon lle mae'r dwr yn tywallt dros ddibyn
Ffrwd neu afon yn llifo dros ddibyn neu ar hyd lechwedd serth yw rhaeadr' (hefyd sgwd yn y De, pistyll yn y Gogledd). Ceir rhaeadrau'n llifo pan fo rhewlif neu fynydd iâ yn dadmer.
Pistyll Rhaeadr | |
Math | gwrthrych daearyddol naturiol, corff o ddŵr, tirffurf |
---|---|
Rhan o | cwrs dŵr |
Yn cynnwys | cwrs dŵr, clogwyn |
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia |
- Erthygl am y tirffurf yw hon: am y dref ym Mhowys gweler Rhaeadr Gwy.
Fel arfer ffurfir y rhaeadr pan fo afon yn ifanc.[1] Wrth i'r dŵr darro gwely'r afon gall dyllu a thynnu haen o garreg; gall hyn ddigwydd dros amser hir pan fo'r garreg yn galed, ond yn eitha sydyn gyda thywodfaen a chreigiau meddal eraill. Mae hyn yn achosi i'r rhaeadr symud yn ôl at ei thariad ar gyflymder amrywiol: hyd at un fetr a hanner y flwyddyn.
Rhaeadrau Cymru
golyguY rhaeadr mwyaf yng Nghymru yw Rhaeadr Clogwyn y Geifr yng Nghwm Idwal, Eryri, sy'n 305 troedfedd (93 metr).[2][3]
-
Ceunant Mawr, y rhaeadr isaf, Llanberis rhwng 1890 a 1900
-
Sgwd yr Eira, Fforest Fawr
-
Sgwd y Pannwr
Cyfeiriadau
golygu- ↑ The Family Encyclopedia of Natural History, gol. Rosalind Carreck (Hamlyn Publishing Group, 1982), tud. 246–8
- ↑ ogwen.360.cymru; Adalwyd 2 Ebrill 2021.
- ↑ Paul Williams, Rock Climbing in Snowdonia, Frances Lincoln, 2006 ISBN 0-7112-2408-0