Wenglish

Mae Wenglish fel arfer yn cyfeirio at y tafodieithoedd o Saesneg a siaredir yn ne Cymru. Mae dylanwad gramadeg a geirfa'r iaith Gymraeg yn drwm arni, ac mae'n cynnwys nifer o eiriau unigryw.

Mae John Edwards wedi ysgrifennu'n ddifyr iawn am Saesneg y Cymoedd. Mae rhai pobl, yn enwedig pobl y tu allan i Gymru, yn defnyddio Wenglish i gyfeirio at bob ffurf ar Saesneg a siaredir yng Nghymru.

Ynganiad a Nodweddion

Dyma rai o nodweddion Wenglish sy'n ei gwneud yn wahanol i Saesneg 'safonol':

Gwahaniaethau mawr o ran traw sy'n rhoi'r effaith "canu".
Gwneud llafariaid yn hir, yn enwedig yn acenion Cymoedd y De e.e Vaaalleys.
Gwahaniaethu wrth ynganu rhwng y parau canlynol rude a rood, threw a through, chews a choose, chute a shoot.
Seinio year, here a ear yr un peth.
Ynganu -ng ar ddiwedd berfau yn -in e.e. Singin I was.
Colli 'h-' ddechreuol e.e. 'E's 'ell uv a good shaag, mind!
Defnydd mynych o eiriau llanw fel like.

Dylanwad y Gymraeg

Tueddiad i rolio 'r'.
Geirfa, fel cwtsh, didoreth, as diflas as pechod!
Blaenu i ddangos pwyslais fel It's Brains you want, Jokin' I was, mun, Bad in bed under the doctor I was.
Cyfieithu ymadroddion o'r Gymraeg e.e. There's lovely it is (< Dyna hyfryd yw e) a keep the dishes (< cadw'r llestri), lose the bus (< colli'r bws), rise a ticket (< codi tocyn).
Defnydd o is it? ar ddiwedd brawddeg e.e. Goin' shoppin', is it? (< Mynd i siopa, ife?)

Dylanwad y Saesneg

Mae'n debyg bod yr ymadrodd where to? e.e. Where's 'e to?, neu Where to's tha' then? yn dod o Saesneg Gwlad yr Haf.
Daw daps (esgidiau dal adar!) o'r tu draw i afon Hafren hefyd. Fodd bynnag, gallai'r term "daps" gyfeirio at arwydd yn ffatri "Dunlop Athletic Plimsoles". Cyfeiriwyd at y ffatri fel "Y Ffatri Daps".

Llenyddiaeth

Rhai enghreifftiau o awduron sydd wedi ysgrifennu Wenglish mewn nofelau ydy Rachel Trezise, Catrin Dafydd, Gwyn Thomas, Dylan Thomas, Trezza Azzopardi a Dannie Abse.

Dolenni allanol

Talk Tidy:John Edwards, bathwr/poblogeiddiwr y term "Wenglish" a'i lyfrau a CDau ar y pwnc.
Some thoughts and notes on the English of south Wales Archifwyd 2005-03-25 yn y Peiriant Wayback : D Parry-Jones, National Library of Wales journal 1974 Winter, volume XVIII/4
Samples of Welsh Dialect(s)/Accent(s) Archifwyd 2006-06-26 yn y Peiriant Wayback
BBC Voices: Recordiadau o Saesneg yn cael ei siarad gan Gymry mewn gwahanol rannau o'r wlad.
David Jandrell: Introducing the Welsh Valleys Phrasebook on parallel.cymru