Saoi O'Connor
Mae Saoi O'Connor (ganwyd: 2003) yn ymgyrchydd hinsawdd Gwyddelig nonbinary a ddechreuodd streic Fridays For Future ('Gwener y Dyfodol') yng Nghorc, Iwerddon yn Ionawr 2019. Fel nonbinary, nid yw ei hunaniaeth rhywedd yn fenyw nac yn wryw; yn yr erthygl hon, ar adegau, cyfeirir at Saoi yn y lluosog.
| Saoi O'Connor | |
|---|---|
| Ganwyd | 2003  Corc |
| Man preswyl | Corc |
| Dinasyddiaeth |  Gweriniaeth Iwerddon |
| Galwedigaeth | ymgyrchydd hinsawdd |
Gweithredu dros yr hinsawdd golygu
Dechreuodd Saoi O'Connor streic 'Gwener y Dyfodol' yn ninas Corc ar 11 Ionawr 2019 y tu allan i Neuadd y Ddinas Cork[1][2] gan ddal poster a oedd yn dweud "Nid oes gan yr Ymerawdwr Ddillad".[3] Gwnaeth O'Connor yr ymddangosiad cyntaf yn y cyfryngau pan oedd yn 3 oed fel rhan o ymgyrch masnach deg yn ystod Dydd Gŵyl Padrig.[4] Rhoddodd y gorau i addysg prif ffrwd Ysgol Gymunedol Skibbereen ac fe'u haddysgwyd gartref er mwyn caniatáu iddyn nhw ymgyrchu'n llawn amser.[5] Yn Chwefror 2019, teithiodd O'Connor i Senedd Ewrop yn Strasbwrg i ymuno â chyd-weithredwyr yn yr ymgyrch yn erbyn newid hinsawdd.
Roedd O'Connor yn un o'r 157 o gynrychiolwyr i Gynulliad Ieuenctid RTÉ ar Hinsawdd 2019,[6] a mynychodd Gynhadledd Newid Hinsawdd y Cenhedloedd Unedig ym Madrid yr un flwyddyn.[7] Yn Rhagfyr 2019, dyfarnwyd yr Unigolyn Eithriadol i O'Connor yn seremoni Wobrwyo Fforwm Amgylcheddol Corc. Yn ystod y seremoni, gwnaeth sylwadau ar gyn lleied oedd wedi newid o ran polisi newid hinsawdd ers iddynt ddechrau eu streic hinsawdd. Derbyniodd y grŵp Gwener y Dyfodol, Cork, y mae O'Connor yn aelod ohono, ganmoliaeth gan y Fforwm.[8]
Oherwydd y Pandemig COVID-19, ataliwyd y streiciau ysgolion yn gynnar yn 2020, ond ailgychwynodd O'Connor y streicio yng Ngorffennaf 2020.[9] Yn Rhagfyr 2020 roedd O'Connor yn rhan o grŵp byd-eang o 9 o ferched ac actifyddion nad ydynt yn ddeuaidd a gyhoeddodd lythyr at arweinwyr byd-eang ar o'r enw "Gan fod Cytundeb Paris ar Newid Hinsawdd yn bump oed mlynedd, mae angen gweithredu brys ar fygythiadau i'r hinsawdd, nawr". Roedd y grŵp rhyngwladol yn cynnwys Mitzi Jonelle Tan, Belyndar Rikimani, Leonie Bremer, Laura Muñoz, Fatou Jeng, Disha Ravi, Hilda Flavia Nakabuye a Sofía Hernández Salazar.[10]
Ysgrifennodd O'Connor erthygl a gyhoeddwyd yn The Irish Times ym mis Ionawr 2021 yn myfyrio ar yr anawsterau wrth baratoi ar gyfer arholiadau yn ystod y pandemig.[11] Roedd O'Connor yn un o'r cyfranwyr at flodeugerdd, Empty House, a gyd-olygwyd gan Alice Kinsella a Nessa O'Mahony ac roedd yn cynnwys cyfraniadau gan Rick O'Shea a Paula Meehan.[12][13] Roedd O'Connor yn un o drefnwyr digwyddiad rhithwir Gwener y Dyfodol, Iwerddon, ar Ddiwrnod y Ddaear 2021; galwodd ar y Gweinidog Gweithredu dros yr Hinsawdd, Eamon Ryan, i weithredu ar unwaith i atal newid hinsawdd.[14]
Cyfeiriadau golygu
- ↑ "Saoi's climate contribution honoured at Cork Environmental Forum awards". The Southern Star (yn Saesneg). 11 December 2019. Cyrchwyd 27 April 2021.
- ↑ Meath, Aisling (7 Mai 2019). "A Saoi of change". The Southern Star. Cyrchwyd 28 April 2021.
- ↑ O'Byrne, Ellen (13 December 2019). "Cork teen climate activist: 'Terrifying' to have protested for a year with no change". Echo Live. Cyrchwyd 29 April 2021.
- ↑ Dunphy, Liz (5 Hydref 2019). "Cork climate activist Saoi O'Connor says act now or 'we Mai not have a future'". Irish Examiner (yn Saesneg). Cyrchwyd 27 April 2021.
- ↑ Sheridan, Colette (20 April 2021). "Climate change alarm bells prompt author into action with Irish anthology". Irish Examiner (yn Saesneg). Cyrchwyd 27 April 2021.
- ↑ "Saoi O'Connor". RTÉ News (yn Saesneg). 12 Hydref 2019. Cyrchwyd 27 April 2021.
- ↑ O'Sullivan, Kevin (10 December 2019). "Climate striker hits out at deliberate jargon and confusion at UN talks". The Irish Times. Cyrchwyd 28 April 2021.
- ↑ "Saoi's climate contribution honoured at Cork Environmental Forum awards". The Southern Star (yn Saesneg). 11 December 2019. Cyrchwyd 27 April 2021."Saoi's climate contribution honoured at Cork Environmental Forum awards". The Southern Star. 11 December 2019. Retrieved 27 April 2021.
- ↑ O'Sullivan, Kevin (2 Gorffennaf 2020). "Young Cork climate strikers resume outdoor protest". The Irish Times. Cyrchwyd 28 Ebrill 2021.
- ↑ Foundation, Thomson Reuters. "There's no time left for diplomacy. Now it's time for action". news.trust.org. Cyrchwyd 2021-04-27.
- ↑ O'Connor, Saoi (5 Ionawr 2021). "A Leaving Cert student writes: 'This is not a normal year. It's taking a huge toll on us'". The Irish Times. Cyrchwyd 28 Ebrill 2021.
- ↑ Sheridan, Colette (20 April 2021). "Climate change alarm bells prompt author into action with Irish anthology". Irish Examiner (yn Saesneg). Cyrchwyd 27 Ebrill 2021.Sheridan, Colette (20 Ebrill 2021). "Climate change alarm bells prompt author into action with Irish anthology". Irish Examiner. Retrieved 27 Ebrill 2021.
- ↑ Sheridan, Colette (20 Ebrill 2021). "Climate change alarm bells prompt author into action with Irish anthology". Irish Examiner (yn Saesneg). Cyrchwyd 27 April 2021.
- ↑ "Youth climate strikers demand more from world leaders". Green News Ireland. 24 Ebrill 2021. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-04-29. Cyrchwyd 27 Ebrill 2021.