Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Simbabwe
Mae tîm rygbi'r undeb Simbabwe yn cynrychioli Simbabwe ym myd chwaraeon rygbi'r undeb. Mae hi'n perthyn i'r trydydd dosbarth cryfder (trydydd lefel) a chymerodd ran hyd yn hyn mewn dau twrnament Cwpan Rygbi'r Byd lle na allent ennill unrhyw gêm, fodd bynnag. Noder mai "De Rhodesia" (Southern Rhodesia) oedd enw'r wladwriaeth hyn nes 1980 pan gafwyd wared ar lywodraeth hilion gan y lleiafrif gwyn eu croen.
| |||
| Cwpan y Byd | |||
|---|---|---|---|
| Ymddangosiadau | 2 | ||
Ymunodd Undeb Rygbi Simbabwe gyda World Rugby (corff llywodraethol fyd-eang y gêm) yn 1987.[1] Llysenw'r tîm yw'r 'Sables, mae'r antelop sabl (Hippotragus niger; Ngwarati yn yr iaith Shona) yn fath o garw gynhenid i Affrica.
Hanes golygu
Dechreuodd hanes rygbi yn Simbabwe ddiwedd y 19g, pan wladychodd Prydain dde Rhodesia. Ym 1894, sefydlwyd clwb hynaf y wlad, y Queens a Chlwb Athletau Bulawayo. Flwyddyn yn ddiweddarach, ganwyd Undeb Rygbi Cymdeithas Rhodesia (Rhodesia Rugby Football Union).[2] Yn 1898, am y tro cyntaf, cynhaliwyd gêm gan ddetholiad o rai clybiau y drefendigaeth yn erbyn De Affrica. Chwaraeodd y gêm ryngwladol gyntaf yn ne Rhodesia ym 1910 yn erbyn Llewod Prydain yn Bulawayo. Yn 1928, chwaraeodd y tîm am y tro cyntaf yn erbyn Seland Newydd a cholli gan 8:44. Yn y degawdau canlynol, wynebodd De Rhodesia dîm Dde Affrica, Llewod a Seland Newydd mewn sawl gêm, gan golli allan yn y mwyafrif o gemau. Dilynodd anterth rygbi De Rhodesia yn y 1970au, pan ganiatawyd i rai chwaraewyr chwarae i'r "Springboks" ac roedd gan y wlad tua 50 o glybiau.
Annibyniaeth golygu
Yn 1980, newidiodd y gymdeithas ei henw i "Zimbabwe Rugby Union". Roedd y gêm gyntaf o dan enw newydd yn gwadu’r tîm cenedlaethol ar 7 Gorffennaf 1981 yn erbyn Cenia, y gallen nhw ei ennill 34:24. Yn 1987, gwahoddwyd y tîm i Gwpan y Byd cyntaf gan golli yno bob un o'r tair gêm rownd ragbrofol. Yn y gêm gyntaf yn erbyn Rwmania fe fethodd Simbabwe gyda buddugoliaeth yn unig gyda 20:21. Ar gyfer Cwpan y Byd 1991, gallai'r tîm gymhwyso, ond dioddefodd yno dri gorchfygiad sylweddol.
Ers proffesiynoli'r gamp, nid yw Simbabwe wedi cymhwyso ar gyfer Cwpan y Byd arall. Ers hynny mae chwaraewyr gorau'r wlad wedi cael eu recriwtio gan genhedloedd mwy fel De Affrica neu Awstralia ac maen nhw'n gadael eu mamwlad i chwarae ar lefel broffesiynol. Dim ond ychydig o glybiau sydd ar ôl ac nid yw seilwaith y wlad yn caniatáu gweithrediad cynghrair cystadleuol.. Yn 1898, am y tro cyntaf, detholiad o rai clybiau yn y wlad yn erbyn De Affrica. Chwaraeodd y gêm ryngwladol gyntaf yn ne Rhodesia ym 1910 yn erbyn Y Llewod Prydeinig a Gwyddelig yn Bulawayo. Yn 1928, chwaraeodd y tîm am y tro cyntaf yn erbyn Seland Newydd a cholli gyda 8:44. Bu 1949 yn flwyddyn rhagorol i'r tîm wrth iddynt lwyddo i guro y Crysau Duon yn Bulawayo, 10-8, ar 27 Gorffennaf 1949. Tridiau yn ddiweddarach fe wnaethant gael gêm gyfartal gyda'r Crysau Duon nerthol yn Harare (Salisbury oedd yr enw ar y pryd), 3-3.[3]
Yn y degawdau canlynol, wynebodd De Rhodesia Dde Affrica, Llewod a Seland Newydd mewn sawl gêm, gan golli allan yn y mwyafrif o gemau. Dilynodd anterth rygbi De Rhodesia yn y 1970au, pan ganiatawyd i rai chwaraewyr chwarae i'r "Springboks" ac roedd gan y wlad tua 50 o glybiau. Bu iddynt guro'r yr Eidal ar 16 Mehefin 1973.
Yn 1980, newidiodd y gymdeithas ei henw i Undeb Rygbi Simbabwe. Roedd y gêm gyntaf o dan enw newydd ar 7 Gorffennaf 1981 yn erbyn Cenia, lle enillodd Simbabwe 34:24.
Yn 1987, gwahoddwyd y tîm i Gwpan Rygbi'r Byd cyntaf ac ail yn sgil gwaharddiad yr Bwrdd Rygbi Rhyngwladol ar Dde Affrica oherwydd polisi hiliol apartheid y wlad oedd yn gwahardd pobl gwyn, lliw a du, chwarae gyda ac yn erbyn eu gilydd yn y wlad. Yn 1987, bu i Simbabwe, golli yno bob un o'r tair gêm rownd gyntaf. Yn y gêm gyntaf yn erbyn Rwmania fe fethodd Simbabwe gyda buddugoliaeth gan un pwynt yn unig, 20:21. Cymhwysodd y tîm unwaith eto i Gwpan y Byd yn 1991, ond bu iddynt dioddefodd yno dri colled sylweddol.
Ers proffesiynoli'r gamp, nid yw Simbabwe wedi cymhwyso ar gyfer Cwpan y Byd arall. Ers hynny mae chwaraewyr gorau'r wlad wedi cael eu recriwtio gan genhedloedd mwy fel De Affrica neu Awstralia ac maen nhw'n gadael eu mamwlad i chwarae ar lefel broffesiynol. Dim ond ychydig o glybiau sydd ar ôl ac nid yw seilwaith y wlad yn caniatáu gweithrediad cynghrair cystadleuol.
Cwpan Victoria golygu
Bydd Simbabwe yn herio Zambia mewn cystadleuaeth flynyddol, y "Victoria Cup". Zambia yw'r wlad gymdogol i'r gogledd a enwyd o dan rheolaeth Brydeinig fel Gogledd Rhodesia.[4]
Cwpan Rygbi Affrica golygu
Ar hyn o bryd mae Simbabwe yn cystadlu yng Nghwpan Aur Affrica ("African Gold Cup"), a ystyrir yn cyfateb i'r Chwe Gwlad yn Affrica. Mae Simbabwe wedi ennill y gystadleuaeth unwaith, yn 2012, ac wedi gorffen yn ail yn 2013, 2014, a 2015. Ac eithrio'r Springboks, mae Simbabwe yn un o ddim ond tair gwlad yn Affrica i gymhwyso ar gyfer Cwpan Rygbi'r Byd, a'r lleill yw Namibia a Arfordir Ifori. Mae'r Sables yn cynnal cystadlaethau ffyrnig gyda chymdogion rhanbarthol Namibia a Cenia, gan fod y tair gwlad berthnasol wedi cystadlu am oruchafiaeth Affrica ers y 2000au.[5]
Cwpan Rygbi'r Byd golygu
Dolenni golygu
Cyfeiriadau golygu
- ↑ https://www.world.rugby/member-unions/125
- ↑ "Archived copy". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 28 Medi 2007. Cyrchwyd 15 August 2007. Unknown parameter
|dead-link=ignored (help)CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ "The Day Rhodesia Beat the All Blacks". rugby-talk.com. 25 April 2012. Cyrchwyd 10 June 2018.
- ↑ https://www.world.rugby/photo/460410
- ↑ https://web.archive.org/web/20161104195649/http://www.rugbyafrique.com/competitions-en/
