Tafod y ddaear dulas
| Tafod y ddaear dulas Geoglossum atropurpureum | |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Geoglossales |
| Teulu: | Geoglossaceae |
| Enw deuenwol | |
| ' | |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Geoglossaceae yw'r Tafod y ddaear dulas (Lladin: Geoglossum atropurpureum; Saesneg: Dark-purple Earthtongue).[1] 'Tafodau'r Ddaear' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Yn gyffredinol maent yn fach, yn dywyll eu lliw, ac yn debyg i lawer o dafodau gydag uchder o 2–8 cm. Mae'r teulu Geoglossaceae yn gorwedd o fewn urdd y Geoglossales.
Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop ac mae'n byw ar dwyni glan y môr, yng Nghymru.Mae’r rhywogaeth hon hefyd i’w chanfod yn byw ar dwyni glan y môr, yng Nghymru.[2]
Ffyngau
golyguCredir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[3] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[4] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Geoglossaceae
golyguMae gan Tafod y ddaear dulas ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Botwm jeli'r gors | Sarcoleotia turficola |  |
| Glutinoglossum americanum | Glutinoglossum americanum | |
| Glutinoglossum glutinosum | Glutinoglossum glutinosum |  |
| Glutinoglossum heptaseptatum | Glutinoglossum heptaseptatum | |
| Nothomitra cinnamomea | Nothomitra cinnamomea | |
| Nothomitra kovalii | Nothomitra kovalii | |
| Nothomitra sinensis | Nothomitra sinensis | |
| Phaeoglossum zeylanicum | Phaeoglossum zeylanicum | |
| Sarcoleotia globosa | Sarcoleotia globosa | |
| Sarcoleotia nigra | Sarcoleotia nigra |
Gweler hefyd
golyguCyfeiriadau
golygu- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Gwefan www.naturalresources.wales Cyfoeth Naturiol Cymru; adalwyd 23 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Tafod y ddaear dulas gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.