Tsieceg
| Tsieceg (čeština) | |
|---|---|
| Siaredir yn: | Tsiecia, fel iaith leiafrifol yn Unol Daleithiau America, Canada, Awstria, Yr Almaen, Croatia a'r Wcráin |
| Parth: | Dwyrain Ewrop |
| Cyfanswm o siaradwyr: | 12 miliwn |
| Safle yn ôl nifer siaradwyr: | 66 |
| Achrestr ieithyddol: | Indo-Ewropeaidd Balto-Slafig Slafig Gorllewinol Tsieceg-Slofaceg Tseiceg |
| Statws swyddogol | |
| Iaith swyddogol yn: | Tsiecia, Yr Undeb Ewropeaidd |
| Rheolir gan: | Athrofa'r Iaith Tsieceg |
| Codau iaith | |
| ISO 639-1 | cs |
| ISO 639-2 | cze |
| ISO 639-3 | ces |
| Gweler hefyd: Iaith – Rhestr ieithoedd | |
Iaith Slafig Orllewinol sy'n iaith frodorol Tsiecia yw Tsieceg a gaiff ei siarad ledled y byd. Galwyd yr hen Tsieceg yn Fohemeg hyd at y 19g. Mae'n hynod o debyg i'r Slofaceg ac i raddau llai i ieithoedd Slafeg eraill.
Statws swyddogol
golyguCaiff y Tsieceg ei siarad gan bron i bawb o drigolion Tsiecia a chaiff ei defnyddio mewn dogfennau llysoedd barn ac awdurdodau'r wladwriaeth, gan gynnwys awdurdodau cyllid ac arian. Caiff hefyd ei defnyddio mewn achosion swyddogol yn Slofacia; yn yr un modd caniateir defnyddio'r Slofaceg oddi fewn i awdurdodau ariannol Tsiecia. Mae yma gryn blethu rhwng y ddwy wladwriaeth o ran ieithoedd - sy'n deillio'n ôl i'r hen Tsiecoslofacia a chyn hynny. Mae trigolion y ddwy wladwriaeth yn deall iaith ei gilydd.
Yr enw
golyguMae'r gair čeština "Tsiec" (neu "Czech") yn tarddu o hen lwyth Slafig o'r un enw (Čech, lluosog Češi; hen ffurf: Čechové) a arferai fyw yng ngahanol Bohemia ac a oedd yn gyfrifol am uno ei chymdogion Slafaidd ac Almaenig yn nheyrnasiad y brenhinllyn (Přemyslovci). Yn ôl rhai, mae'n tarddu o berson o'r enw Čech, a fu'n gyfrifol am symud y llwyth i'r tiroedd presennol. Daw'r gair Bohemia o lwyth Celtaidd y Boii a wladychai'r rhan hon o Ewrop cyn hyn - ers y 4g CC. Benthyciwyd y sillafiad Saesneg ("Czeck") o'r Pwyleg.
