Sidydd
Mae'r Sidydd (Saesneg: Zodiac; (Groeg: ζῳδιακός, zōidiakos) yn gylch o 12 rhaniad 30° ar hyd yr ecliptig, sef y llwybr ymddangosiadol y mae'r haul yn ei ddilyn dros gyfnod o flwyddyn. Mae llwybr y lloer a'r planedau'n agos iawn i'r eliptig sy'n ymestyn 8-9° i'r gogledd neu'r de ac a fesurir mewn lledred seryddol.
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | arteffact diwylliannol, grŵp, dwsin  |
|---|---|
| Yn cynnwys | Yr Hwrdd, Y Tarw, Y Gefeilliaid, Y Cranc, Y Llew, Y Forwyn, Y Fantol, Y Sgorpion, Y Saethydd, Yr Afr, Y Dyfrwr, Y Pysgod |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Gelwir y rhaniadau hyn yn ddeuddeng "Arwydd". Mae arwyddion y Sidydd yn fwy hysbys mewn cyd-destun sêr-ddewiniol na seryddol, bellach.
Arwyddion y Sidydd golygu
Rhennir y Sidydd yn ddeuddeg rhan (un i bob mis o'r flwyddyn), a rhoddir iddynt enw'r cytser agosaf. Mae'r tabl hwn yn dangos arwyddion y Sidydd gyda'r dyddiadau pan fydd yr haul yn mynd drwyddynt.
| Cytser | Arwydd (Symbol) | Dyddiadau presenoldeb yr haul yn yr arwydd | Dyddiadau presenoldeb yr haul yn y cytser (yn 2000) |
| Yr Hwrdd | 
|
21 Mawrth - 20 Ebrill | 20 Ebrill - 13 Mai |
| Y Tarw | 
|
21 Ebrill - 21 Mai | 14 Mai - 19 Mehefin |
| Y Gefeilliaid | 
|
22 Mai - 21 Mehefin | 20 Mehefin - 20 Gorffennaf |
| Y Cranc | 
|
22 Mehefin - 22 Gorffennaf | 21 Gorffennaf - 9 Awst |
| Y Llew | 
|
23 Gorffennaf - 22 Awst | 10 Awst - 15 Medi |
| Y Forwyn | 
|
23 Awst - 22 Medi | 16 Medi - 30 Hydref |
| Y Fantol | 
|
23 Medi - 22 Hydref | 31 Hydref - 22 Tachwedd |
| Y Sgorpion | 
|
23 Hydref - 22 Tachwedd | 23 Tachwedd - 29 Tachwedd |
| Ophiuchus | 
|
30 Tachwedd - 17 Rhagfyr | |
| Y Saethydd | 
|
23 Tachwedd - 21 Rhagfyr | 18 Rhagfyr - 18 Ionawr |
| Yr Afr | 
|
22 Rhagfyr - 20 Ionawr | 19 Ionawr - 15 Chwefror |
| Y Dyfrwr | 
|
21 Ionawr - 18 Chwefror | 16 Chwefror - 11 Mawrth |
| Y Pysgod | 
|
19 Chwefror - 20 Mawrth | 12 Mawrth - 18 Ebrill |
Llawysgrif Gutun Owain golygu
Mae rhan gyntaf Llawysgrif Gutun Owain (gweler y ddelwedd uchod) yn cynnwys cymysgedd o destunau'n ymwneud ag astroleg a meddygaeth. Roedd y cyfuniad yma yn gyffredin mewn llawysgrifau ledled Ewrop erbyn y 15g ac roedd cysylltiad agos rhwng amser y flwyddyn, tymhorau'r lleuad a ffactorau astrolegol eraill ac iechyd a medygaeth gan y byddent yn effeithio ar "hiwmorau"'r corff. Roedd y gred bod y corff dynol yn cynnwys pedwar "hiwmor" yn bodoli ers cyfnod y Groegiaid. Byddai gwahanol ffactorau'n effeithio ar yr hiwmorau hyn yn achosi afiechyd.
-
Olwyn y Sidydd: Mosäig o synagog Beit Alpha yn Israel, yn cynrychioli arwyddion y Sidydd
-
-
Wrcles
-
Y Sgorpiwn
-
Y Forwyn
-
Y Gefeilliaid
-
Y Llew
-
Y Tarw
-
Andromeda
-
Aries
-
Cassiopeia
-
Cysawdau hemissfer y De
