Ymosodiad ar Pearl Harbor
Cyrch filwrol annisgwyl gan lynges Japan ar ganolfan lyngesol yr Unol Daleithiau ar fore Sul, 7 Rhagfyr, 1941, oedd ymosodiad ar Pearl Harbor. Arweiniodd y cyrch hwn at yr Unol Daleithiau yn dod yn rhan o'r Ail Ryfel Byd. Nod y cyrch oedd atal Fflyd Cefnfor Tawel yr Unol Daleithiau rhag dylanwadu ar y rhyfel roedd Japan yn bwriadu ymladd yn Ne-ddwyrain Asia yn erbyn y Deyrnas Unedig, yr Iseldiroedd a'r Unol Daleithiau. Roedd yr ymosodiad yn cynnwys dau gyrch awyr o 353 o awyrennau.
 | |
| Math | naval offensive, brwydr  |
|---|---|
| Nifer a laddwyd | 2,469 |
| Daearyddiaeth | |
| Rhan o'r canlynol | Pacific War campaigns |
| Lleoliad | Pearl Harbor |
| Cyfesurynnau | 21.365°N 157.95°W |
 | |
| Cyfnod | 7 Rhagfyr 1941 |
Yn yr ymosodiad, suddwyd pedwar o longau brwydro Llynges yr Unol Daleithiau a difrodwyd nifer yn fwy. Suddodd y Japaneaid dri criwser, tri llong ddistryw, ac un llong gosod ffrwydron, gan ddinistrio 188 awyren ac achosi marwolaethau 2,402 o bersonel ac anafu 1,282. Ni drawyd yr orsaf bŵer, yr iard longau a'r adnoddau tanwydd a thorpedo, yn ogystal â phier y llongau tanfor ac adeilad y pencadlys. Prin oedd colledion Japan, gan golli 29 awyren a phedwar llong danfor bychan. Lladdwyd ac anafwyd 65 o bersonel Japaneaidd.
Chwaraeodd yr ymosodiad rhan allweddol yn yr Ail Ryfel Byd. Digwyddodd yr ymosodiad cyn i'r rhyfel gael ei datgan yn swyddogol a chyn i'r rhan olaf o'r neges 14 rhan gael ei dosbarthu i'r Adran Daleithiol yn Washington D.C.. Cyfarwyddwyd Llysgenhadaeth Japan yn Washington i ddosbarthu'r neges yn union cyn yr amser y bwriadwyd yr ymosodiad yn Hawaii. Roedd yr ymosodiad, ac yn benodol ei natur annisgwyl, yn ffactorau dylanwadol yn newid safbwyntiau ynysig cyhoedd yr Unol Daleithiau i gefnogi ymuno a'r rhyfel. Pan ddatganodd yr Almaen y rhyfel, daethpwyd a'r Unol Daleithiau yn rhan o ryfel Ewropeaidd hefyd. Er gwaethaf nifer o gyrchoedd annisgwyl dros y canrifoedd, arweiniodd y ffaith na wnaed unrhyw ddatganiad ffurfiol o ryfel cyn yr ymosodiad i'r Arlywydd Franklin D. Roosevelt i ddatgan "December 7th, 1941 — a date which will live in infamy".
OrielGolygu
Awyren ymladd Japaneaidd Mitsubishi A6M2 "Zero" o'r ail don yn esgyn o'r cariwr awyrennau Akagi ar fore'r 7 Rhagfyr, 1941.
Zeroes o'r ail don yn paratoi i esgyn o Shokaku am Pearl Harbor
Bomiwr torpedo Japaneaidd Nakajima B5N2 "Kate" yn esgyn o Shokaku.
Plym-fomiwr Japaneaidd Aichi D3A1 "Val" o'r ail don yn paratoi i esgyn. Ceir cariwr awyrennau Soryu yn y cefndir.
Llong frwydro USS California yn suddo
Llong frwydro USS Arizona yn ffrwydro.
Dinistriwr USS Shaw yn ffrwydro
Llong frwydro USS Nevada yn ceisio dianc o'r harbwr.
Llong frwydro USS West Virginia a gymrodd dau fom awyr, y ddau ohonynt yn ddiwerth, a saith trawiad gan dorpedos.
B-17 wedi ei ddinistrio ar ôl yr ymosodiad ar Gae Hickam.
Hangar yn Ynys Ford yn llosgi
Ar ôl yr ymosodiad: USS West Virginia (wedi ei ddinistrio'n ddifrifol), USS Tennessee (wedi'i ddinistrio), a'r USS Arizona (wedi suddo).
