Ymosodiad ar Pearl Harbor

Cyrch filwrol annisgwyl gan lynges Japan ar ganolfan lyngesol yr Unol Daleithiau ar fore Sul, 7 Rhagfyr, 1941, oedd ymosodiad ar Pearl Harbor. Arweiniodd y cyrch hwn at yr Unol Daleithiau yn dod yn rhan o'r Ail Ryfel Byd. Nod y cyrch oedd atal Fflyd Cefnfor Tawel yr Unol Daleithiau rhag dylanwadu ar y rhyfel roedd Japan yn bwriadu ymladd yn Ne-ddwyrain Asia yn erbyn y Deyrnas Unedig, yr Iseldiroedd a'r Unol Daleithiau. Roedd yr ymosodiad yn cynnwys dau gyrch awyr o 353 o awyrennau.

Ymosodiad ar Pearl Harbor
Mathnaval offensive, brwydr, air offensive Edit this on Wikidata
Nifer a laddwyd2,469 Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynolyr Ail Ryfel Byd, Pacific War campaigns Edit this on Wikidata
LleoliadPearl Harbor Edit this on Wikidata
GwladUnol Daleithiau America Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau21.365°N 157.95°W Edit this on Wikidata
Map
Cyfnod7 Rhagfyr 1941 Edit this on Wikidata
USS Arizona yn llosgi yn Pearl Harbour, 7 Rhagfyr 1941

Yn yr ymosodiad, suddwyd pedwar o longau brwydro Llynges yr Unol Daleithiau a difrodwyd nifer yn fwy. Suddodd y Japaneaid dri criwser, tri llong ddistryw, ac un llong gosod ffrwydron, gan ddinistrio 188 awyren ac achosi marwolaethau 2,402 o bersonel ac anafu 1,282. Ni drawyd yr orsaf bŵer, yr iard longau a'r adnoddau tanwydd a thorpedo, yn ogystal â phier y llongau tanfor ac adeilad y pencadlys. Prin oedd colledion Japan, gan golli 29 awyren a phedwar llong danfor bychan. Lladdwyd ac anafwyd 65 o bersonel Japaneaidd.

Chwaraeodd yr ymosodiad rhan allweddol yn yr Ail Ryfel Byd. Digwyddodd yr ymosodiad cyn i'r rhyfel gael ei datgan yn swyddogol a chyn i'r rhan olaf o'r neges 14 rhan gael ei dosbarthu i'r Adran Daleithiol yn Washington D.C.. Cyfarwyddwyd Llysgenhadaeth Japan yn Washington i ddosbarthu'r neges yn union cyn yr amser y bwriadwyd yr ymosodiad yn Hawaii. Roedd yr ymosodiad, ac yn benodol ei natur annisgwyl, yn ffactorau dylanwadol yn newid safbwyntiau ynysig cyhoedd yr Unol Daleithiau i gefnogi ymuno a'r rhyfel. Pan ddatganodd yr Almaen y rhyfel, daethpwyd a'r Unol Daleithiau yn rhan o ryfel Ewropeaidd hefyd. Er gwaethaf nifer o gyrchoedd annisgwyl dros y canrifoedd, arweiniodd y ffaith na wnaed unrhyw ddatganiad ffurfiol o ryfel cyn yr ymosodiad i'r Arlywydd Franklin D. Roosevelt i ddatgan "December 7th, 1941 — a date which will live in infamy".