Yr Hwntws

Grŵp gwerin cyfoes yw Yr Hwntws maent yn canolbwyntio ar ganu caneuon gwerin o ardaloedd Morgannwg a Gwent. Prif leisydd a phrif lefarydd y grŵp yw Greg Lynn. Daw'r enw o'r gair hwntw sef llysenw ar bobl o dde Cymru.

Arddull

Nodweddir cerddoriaeth y grŵp gan offerynnau gwerin a llais cryf Greg Lynn sy'n canu yn nhafodiaeth Gwenhwyseg cynhenid nifer o'r caneuon lle caledir cytseiniaid a defnyddir yr "a fain"[1] (sŵn e am e, fel y ceis yn acen ardal Maldwyn).

Ymysg un o'r caneuon a welir yn nodweddiadol o'r grŵp yw Cân Merthyr a Bachgen Bach o Dincer caneuon ddwyieithog, macaronig, fywiog a genir gan Greg Lynn.^[1]

Rhyddhaodd y band alwmb 'Y Tribanwr' yn 2018 wedi ei seilio ar waith ymchwil hen lawysgrifau a llyfrau caneuon yn y Llyfrgell Genedlaethol Cymru yn Aberystwyth gan gasglu enghreifftiau unigryw’r ffurf farddonol ‘tribannau Morgannwg’ – ffrwyth llafur y gwaith ymchwil yma oedd yr albwm ‘Y Tribanwr’ sy’n cynnwys 70 o dribannau traddodiadol wedi eu trefnu gan Nia Lynn a Bernie Killbride. Wrth ymchwilio daeth Gregg ar draws papurau D. Rhys Phillips yn adrodd hanes y tribannau.

Cyfrannodd Greg Lynn i CD amlgyfranog i ddathlu a chofnodi caneuon ganfuwyd a chyfraniad bersonol Dr Meredydd Evans a Phyllis Kinney i ganu gwerin Cymru, Ffylantin-tw!.^[2]

Aelodau

Alodau cyfredol yr Hwntws (yn 2018) yw:

Greg Lynn - prif leisydd

Nia Lynn - llais, tabwrdd, offerynnau taro

Bernard Killbride - ffidil

Imogen O’Rourke - llais, ffliwt, chwiban D

Dan B. James - gitâr, mandocello

Dean Ryan - bâs dwbl, gitâr fâs

Aelodau gwreiddiol y Band yn 1982 oedd:

Rosemary Lease - bodhrán

Mike Lease - ffidil a gitâr

Greg Lynn - llais, gitâr

Paul Hopkins - mandolin

Jethro Newton - llais

Disgograffi

Yr Hwntws - albwm finyl, 1982, Label Loco ^[3]
Gwentian - albwm CD, 2010, Recordiau Sain ^[4] -casgliad o ganeuon gwerin o Forgannwg a Gwent
Y Tribanwr - albwm CD, 2018, Recordiau Sain ^[5] - casgliad o alawon gwerin i arddull farddonol, tribannau Morgannwg

Ceir rhestr gyda rhagflas o ganeuon Yr Hwntws ar catalog Recordiau Sain ar y dudalen yma.[2]

Dolenni

Gwefan Swyddogol Yr Hwntws Archifwyd 2019-02-04 yn y Peiriant Wayback

Cyfeiriadau

↑ "Bachgen Bach o Dincer". Sianel Youtube Yr Hwntws. 2018.
↑ ttp://folk.wales/magazine/?p=443
↑ https://www.discogs.com/Yr-Hwntws-Yr-Hwntws/release/5228243
↑ https://sainwales.com/cy/store/sain/sain-scd-2645^{[dolen farw]}
↑ "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-02-22. Cyrchwyd 2019-01-03.

Eginyn erthygl sydd uchod am gerddoriaeth Cymru. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato

[1] "Bachgen Bach o Dincer". Sianel Youtube Yr Hwntws. 2018.

[2] ttp://folk.wales/magazine/?p=443

[3] ttps://www.discogs.com/Yr-Hwntws-Yr-Hwntws/release/5228243

[4] ttps://sainwales.com/cy/store/sain/sain-scd-2645^{[dolen farw]}

[5] "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-02-22. Cyrchwyd 2019-01-03.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]